Chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội, người lao động làm gì để có lương hưu?

Bảo hiểm xã hội Việt Nam vừa thông tin về điều kiện để người lao động chưa đóng đủ 15 năm bảo hiểm xã hội được hưởng lương hưu.

Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 đã thay đổi quy định về điều kiện hưởng lương hưu so với Luật hiện hành. Theo đó, người lao động khi đủ tuổi nghỉ hưu mà đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm trở lên, thì được hưởng lương hưu hằng tháng và được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí để chăm sóc sức khỏe trong suốt quá trình hưởng lương hưu.

Quy định này được áp dụng đối với cả những người đã tham gia bảo hiểm xã hội từ trước ngày Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) có hiệu lực.

Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 quy định, người lao động khi đủ tuổi nghỉ hưu mà có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm trở lên được hưởng lương hưu hằng tháng.

Quy định này nhằm tạo cơ hội cho những người bắt đầu tham gia bảo hiểm xã hội muộn, hoặc tham gia không liên tục có cơ hội tích lũy đủ 15 năm đóng (thay vì 20 năm như quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014) để được hưởng lương hưu hằng tháng, thay vì nhận bảo hiểm xã hội một lần.

Trường hợp người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội dài hơn 15 năm, thì được hưởng lương hưu với tỷ lệ hưởng cao hơn do đóng thời gian dài. Cụ thể, về mức lương hưu hằng tháng, đối với lao động nữ bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội, tương ứng 15 năm đóng, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.

Đối với lao động nam bằng 45% mức bình quần tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội, quy định tương ứng 20 năm đóng, sau đó cứ mỗi năm đóng thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.

Trường hợp lao động nam có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm, mức lương hưu hằng tháng bằng 40% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội quy định, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 1%.

Mặt khác, quy định này của Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi còn hấp dẫn, khuyến khích người lao động duy trì thời gian đóng để hưởng lương hưu, góp phần giảm số người rút bảo hiểm xã hội một lần. Từ đó, tạo cơ hội cho tất cả người lao động khi hết tuổi lao động đều có nguồn thu nhập ổn định từ lương hưu và có thẻ bảo hiểm y tế miễn phí để chăm sóc sức khỏe.

Với trường hợp người lao động chưa đủ điều kiện nghỉ hưu (chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội), Bảo hiểm xã hội Việt Nam khuyến khích họ tiếp tục tham gia để có cơ hội được thụ hưởng các quyền lợi cao hơn.

Cụ thể, khi tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội, người lao động được hưởng các chế độ với mức hưởng cao hơn do các chế độ đều tính theo thời gian đóng như chế độ ốm đau, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp…

Được hưởng lương hưu với điều kiện dễ dàng hơn (về điều kiện số năm đóng tối thiểu để hưởng lương hưu là 15 năm thay vì 20 năm như quy định hiện hành).

Trong thời gian hưởng lương hưu, người hưởng còn được Quỹ Bảo hiểm xã hội đóng bảo hiểm y tế, chi trả các khoản phí khám bệnh, chữa bệnh để chăm sóc sức khỏe khi về già.

Với trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội đã đủ tuổi nghỉ hưu (nhưng chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu), và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, nếu không hưởng bảo hiểm xã hội một lần và không bảo lưu thời gian đã đóng, mà có yêu cầu thì được hưởng chế độ như sau:

Hưởng trợ cấp hằng tháng từ chính khoản đóng bảo hiểm xã hội của mình. Thời gian hưởng, mức hưởng trợ cấp hằng tháng được xác định căn cứ vào thời gian đóng và tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội của người lao động. Mức trợ cấp hằng tháng thấp nhất bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội.

Trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng, người hưởng được ngân sách Nhà nước đóng bảo hiểm y tế; khi chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp một lần cho những tháng chưa nhận và trợ cấp mai táng nếu đủ điều kiện theo quy định.