Chứng khoán Mỹ “đỏ rực” vì ông Trump nhắc lại kế hoạch thuế quan, dầu sụt giá vì tin OPEC+

Thị trường chứng khoán Mỹ bán tháo trong phiên giao dịch ngày thứ Hai (3/3), nối dài xu hướng bán tháo của tháng 2 và chuyển sang trạng thái mất điểm từ đầu năm, sau khi Tổng thống Donald Trump một lần nữa xác nhận kế hoạch thuế quan sắp được triển khai. Giá dầu thô giảm gần 2% vì có tin OPEC+ sẽ bắt đầu nâng sản lượng trở lại từ tháng 4.

Lúc đóng cửa, chỉ số S&P 500 giảm 1,76%, còn 5.849,72 điểm. Đây là phiên giảm mạnh nhất của chỉ số kể từ tháng 12 năm ngoái, đồng thời đưa thước đo rộng nhất của chứng khoán Mỹ vào trạng thái giảm khoảng 0,5% kể từ đầu năm. Toàn bộ thành quả tăng trước đó kể từ khi bước sang năm 2025 đã bị xóa sạch.

Chỉ số Dow Jones mất 649,67 điểm, tương đương giảm 1,48%, còn 43.191,24 điểm.

Chỉ số Nasdaq trượt 2,64%, còn 18.350,19 điểm. Áp lực giảm đối với Nasdaq đặc biệt lớn do Nvidia, một cổ phiếu thành viên có tỷ trọng vốn hóa lớn, ghi nhận mức giảm khoảng 8%.

Thị trường chìm vào sắc đỏ trong phiên giao dịch buổi chiều sau khi ông Trump nhắc lại rằng thuế quan 25% mà ông áp lên hàng hóa Mexico và Canada sẽ chính thức có hiệu lực vào ngày thứ Ba (4/3). Tuyên bố này dập tắt hy vọng của nhà đầu tư về một thỏa thuận vào phút chót nhằm hủy bỏ kế hoạch đánh thuế này, hoặc chí ít là một thuế suất thấp hơn. Trước đó, thị trường đã tăng điểm trong phiên sáng, có thời điểm Dow Jones tăng gần 200 điểm.

“Không còn cơ hội cho Mexico hay Canada. Thuế quan có đi có lại sẽ bắt đầu vào ngày 2/4, nhưng rất quan trọng là vào ngày mai, thuế quan 25% đối với Canada và 25% đối với Mexico sẽ bắt đầu”, ông Trump phát biểu trước báo giới tại Nhà Trắng. Bên cạnh Tổng thống Mỹ lúc đó có sự hiện diện của Bộ trưởng Bộ Thương mại Mỹ Howard Lutnick.

Theo một quan chức chính phủ Mỹ, ông Trump cũng đã ký một văn bản về áp thuế quan thêm 10% lên hàng hóa Trung Quốc.

“Có vẻ như thuế quan chắc chắn sẽ được thực thi và điều đó làm gia tăng khả năng tác động tiêu cực tới nền kinh tế. Thị trường không có tâm trạng để tăng khi đối mặt với điều đó. Nói ‘không còn cơ hội’ cho đàm phán là một quan điểm cứng rắn, một tuyên bố rất rõ ràng”, nhà quản lý danh mục cấp cao Thomas Martin của công ty Globalt Investments nhận định với hãng tin Reuters.

Tâm lý lo sợ rủi ro phủ bóng khắp thị trường, khiến gần như không một loại cổ phiếu nào có thể tránh khỏi cảnh bị bán la liệt, từ cổ phiếu công nghệ tới cổ phiếu vốn hóa nhỏ. Ngoài Nvidia, những cổ phiếu trí tuệ nhân tạo (AI) từng được ưa chuộng một thời như Broadcom hay Super Micro Computer đều sụt mạnh. Chỉ số Russell 2000 của các cổ phiếu vốn hóa nhỏ “bốc hơi” 3% ở thời điểm đóng cửa.

Các nhà đầu tư cổ phiếu ở Phố Wall không chỉ lo về thuế quan của ông Trump mà còn lo về khả năng các quốc gia bị ông áp thuế sẽ trả đũa Mỹ bằng thuế quan hoặc các biện pháp khác. Cổ phiếu hai hãng sản xuất lớn của Mỹ là GM và Ford đồng loạt chạm đáy của phiên sau tuyên bố của ông Trump và chốt phiên với mức giảm tương ứng 3,6% và 1,7%.

“Liệu thị trường chứng khoán có thể vượt qua được những thay đổi này không? Câu trả lời là phải chờ xem. Cách này hay cách khác, thuế quan sẽ là một cú sốc đối với nền kinh tế”, nhà kinh tế trưởng Chris Rupkey của công ty FWDBONDS nhận định với hãng tin CNBC.

Phiên bán tháo này là một sự khởi động tồi tệ cho tháng 3, sau khi cả ba chỉ số chính cùng giảm điểm trong tháng 2 do mối lo về thuế quan và những dấu hiệu suy yếu của nền kinh tế. Dow Jones và S&P 500 đều giảm hơn 1% trong tháng 2, trong khi Nasdaq trượt hơn 4%, đánh dấu tháng giảm mạnh nhất kể từ tháng 4/2024.

Số liệu ảm đạm về hoạt động sản xuất và xây dựng của Mỹ công bố ngày thứ Hai khiến nhà đầu tư thêm phần bi quan về tình trạng của nền kinh tế Mỹ. Tuần này sẽ có nhiều báo cáo kinh tế quan trọng được công bố, đỉnh điểm là báo cáo việc làm phi nông nghiệp tháng 2 dự kiến được công bố vào ngày thứ Sáu.

Xu hướng xấu đi trong các số liệu kinh tế Mỹ gần đây đã làm gia tăng các kỳ vọng rằng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ tích cực hơn trong việc cắt giảm lãi suất. Thị trường đang đặt cược Fed sẽ giảm lãi suất 0,67 điểm phần trăm trong năm nay, so với mức dự báo giảm chưa đầy 0,5 điểm phần trăm cách đây chưa lâu. Dự báo mới đồng nghĩa Fed sẽ giảm lãi suất ít nhất 2 lần trong năm nay, với lượng giảm mỗi lần là 0,25 điểm phần trăm.

Chỉ số MSCI All Country World Index của chứng khoán toàn cầu cũng giảm trong phiên đầu tuần, với mức giảm 0,83%, còn 855,81 điểm. Thị trường châu Âu ngược dòng, với chỉ số Stoxx 600 tăng 1,07% khi đóng cửa nhờ cổ phiếu quốc phòng tăng mạnh.

Liên quan tới cuộc chiến Nga - Ukraine, các nhà lãnh đạo châu Âu vào cuối tuần đã vạch ra một dự thảo kế hoạch hòa bình để thảo luận với Mỹ. Động thái này diễn ra sau khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy có cuộc đối thoại căng thẳng với ông Trump ở Nhà Trắng vào hôm thứ Sáu. Theo tiết lộ với CNBC của một quan chức Nhà Trắng vào ngày thứ Hai, sau cuộc đối thoại này, ông Trump đã tạm dừng toàn bộ viện trợ quân sự cho Ukraine.

Trên thị trường năng lượng, giá dầu thô Brent giao sau tại London giảm 1,19 USD/thùng, tương đương giảm 1,63%, đóng cửa ở mức 71,62 USD/thùng. Giá dầu WTI giao sau tại New York giảm 1,39 USD/thùng, tương đương giảm 1,99%, còn 68,37 USD/thùng.

Ngoài mối lo về thuế quan và sức ép bán tháo theo thị trường chứng khoán, giá dầu còn giảm vì tin liên minh giữa Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC) và một số thành viên ngoài khối gồm Nga, hay còn gọi là OPEC+, sắp tăng sản lượng.

Nguồn thạo tin tiết lộ với Reuters rằng OPEC+ đã quyết định sẽ thực thi kế hoạch tăng sản lượng khai thác dầu từ tháng 4 trở đi.

Từ năm 2022 tới nay, OPEC+ đã triển khai các kế hoạch cắt giảm sản lượng với tổng lượng giảm 5,85 triệu thùng dầu mỗi ngày, tương đương 5,7% nguồn cung dầu toàn cầu, nhằm mục đích hỗ trợ giá dầu. Theo kế hoạch mà OPEC+ đưa ra vào năm ngoái, khối này sẽ nâng dần sản lượng dầu trở lại, bắt đầu từ tháng 4 tới.

Triển vọng nguồn cung tăng trong khi kinh tế có những tín hiệu giảm tốc đã gây áp lực giảm lên giá dầu trong những tuần gần đây. Giá dầu WTI đã sụt khoảng 10% trong vòng 6 tuần qua.

Theo số liệu từ Ủy ban Giao dịch hàng hóa tương lai Mỹ (CFTC), trong tuần trước, các nhà đầu cơ tại Sở giao dịch hàng hóa New York (NYMEX) đã giảm vị thế ròng đầu cơ giá lên dầu thô xuống mức thấp nhất kể từ tháng 12/2023. Đây là một dấu hiệu cho thấy giới đầu cơ đang bi quan về triển vọng tăng giá của “vàng đen”.