Dồn dập các biện pháp chống chuyển giá
Bộ Tài chính cho biết đang cân nhắc việc lập “đội đặc nhiệm” chuyên về hoạt động chống chuyển giá
Bộ Tài chính cho biết đang cân nhắc việc lập “đội đặc nhiệm” chuyên về hoạt động chống chuyển giá. Bên cạnh đó, một đề án về chống chuyển giá cũng đang được Bộ Tài chính cùng Bộ Kế hoạch và Đầu tư hoàn thiện.
Trước mắt, Bộ Tài chính đã yêu cầu Tổng cục Thuế sớm sơ kết, tổng kết để nhận diện các loại hình chuyển giá, các phương pháp và kinh nghiệm thanh tra chống chuyển giá, các biện pháp phối hợp chống chuyển giá.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn nói, năm 2012, ngành thuế sẽ coi trọng việc hoàn thành nhiệm vụ thanh tra các hoạt động giao dịch liên kết có dấu hiệu chuyển giá của các doanh nghiệp.
Ông Tuấn cũng cho biết, Bộ Tài chính sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu về các doanh nghiệp có dấu hiệu khai lỗ giả, luật hóa công tác chống chuyển giá. Phương thức thỏa thuận giá trước cũng sẽ được xem xét áp dụng.
Trong dự thảo sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý thuế, Bộ Tài chính có đề xuất bổ sung quy định. Theo đó, cơ quan thuế phối hợp với các cơ quan chức năng như hải quan, cơ quan thuế nước ngoài để nắm được yếu tố chi phí đầu vào của các doanh nghiệp. Sau đó, cơ quan thuế trao đổi cụ thể tình hình giá cả đầu vào với doanh nghiệp.
Giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cũng là một trong những kiến nghị đang được Bộ Tài chính xem xét. Ngoài ra, theo lộ trình dự kiến từ nay đến năm 2015, thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp có thể sẽ giảm còn 20-22% thay cho mức 25% như hiện hành. Lộ trình giảm thuế này sẽ góp phần hạn chế hành vi chuyển giá của các doanh nghiệp.
“Chúng tôi sẽ đẩy mạnh thanh tra các lĩnh vực liên quan đến tài chính, ngân hàng, kinh doanh bất động sản, khai thác khoáng sản, dược phẩm, điện lực, dầu khí, bưu chính viễn thông để vừa chống thất thu thuế, vừa góp phần bình ổn giá cả thị trường, kìm chế lạm phát”, Thứ trưởng Tuấn nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, “tiêu điểm” của ngành thuế trong chiến lược này là các doanh nghiệp có dấu hiệu chuyển giá, doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ, doanh nghiệp có số nợ thuế lớn, doanh nghiệp nhiều năm chưa được thanh tra, kiểm tra, doanh nghiệp được hưởng ưu đãi miễn hoặc giảm thuế.
Việc đối chiếu số liệu giữa các bên mua bán và với các cơ quan quản lý liên quan như hải quan trong việc nhập khẩu hàng hóa là yếu tố quan trọng để xác lập kết quả doanh nghiệp đã kê khai trong sổ sách.
Nhiệm vụ trước mắt của Tổng cục Thuế là tổ chức thống kê phân loại doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đang hoạt động trên địa bàn thành phố theo các tiêu chí: quốc tịch của chủ doanh nghiệp thuộc quốc gia nào, ngành nghề kinh doanh, thời gian thực tế đầu tư, tổng số lỗ, số tiền đã hoàn thuế... từ đó áp dụng các giải pháp phòng và chống chuyển giá thích hợp.
Đối với doanh nghiệp mới đầu tư, ngay năm đầu và năm thứ hai đã phát sinh lỗ hoặc có phát sinh hòan thuế phải tập trung giám sát, kiểm tra, yêu cầu doanh nghiệp giải trình nguyên nhân lỗ, xem xét kỹ về hoàn thuế đối với các doanh nghiệp này.
Đối với các doanh nghiệp lỗ nhiều năm và lỗ vượt quá số vốn chủ sở hữu cần phải rà soát lại một cách toàn diện, chuẩn bị thu thập thông tin, xây dựng phương án để thanh tra doanh nghiệp.
Ngoài ra, Tổng cục Thuế tham mưu Bộ Tài chính đề xuất với Quốc hội và Chính phủ bổ sung, sửa đổi Luật Quản lý thuế, Luật doanh nghiệp để nâng cao hiệu lực pháp lý phục vụ cho công tác thanh tra chống chuyển giá.
Cụ thể, bổ sung quy phạm pháp luật về quyền xác định giá, thương thảo giá trước, bổ sung quy phạm pháp luật về quyền ấn định thuế đối với các doanh nghiệp hoạt động giao dịch liên kết chuyển giá; bổ sung quy phạm pháp luật về điều chỉnh đối với các dự án đang hoạt động kinh doanh có số lỗ vượt vốn chủ sở hữu.
Bộ Tài chính cũng đã có kế hoạch chỉ đạo các sở chuyên ngành phối hợp với cơ quan thuế địa phương trong việc thực hiện đồng bộ các giải pháp. Cụ thể, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức rà soát, xem xét tư cách pháp nhân đối với các dự án đang hoạt động kinh doanh có số lỗ vượt vốn chủ sở hữu.
Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ xem xét không cấp quyền sử dụng đất hoặc cho thuê đất đối với các dự án mở rộng hoặc đầu tư mới của chủ doanh nghiệp đang kinh doanh tại Việt Nam có số lỗ vượt vốn chủ sở hữu.
Bộ Công an sẽ chỉ đạo tổ chức điều tra làm rõ sai phạm đối với các trường hợp chuyển giá do cơ quan thuế chuyển sang theo quy định của pháp luật, đồng thời, đề nghị các bộ chủ quản của các tập đoàn, tổng công ty chỉ đạo rà soát, chấn chỉnh ngay các hoạt động kinh doanh có giao dịch liên kết chuyển giá trong nội bộ.
Năm 2012, ngành thuế phấn đấu kế hoạch thanh tra, kiểm tra thuế bằng 140% so với năm 2011, với chỉ tiêu kế hoạch thanh tra bằng 1,5% và chỉ tiêu nhiệm vụ kiểm tra bằng 12% số doanh nghiệp họat động đang quản lý thuế.
Trong đó, thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp họat động giao dịch liên kết có dấu hiệu chuyển giá khoảng 1.500 doanh nghiệp bằng 140% thực hiện năm 2011, đôn đốc thu vào ngân sách đạt 80% số truy thu và phạt qua kết luận thanh tra và biên bản kiểm tra thuế.
Trước mắt, Bộ Tài chính đã yêu cầu Tổng cục Thuế sớm sơ kết, tổng kết để nhận diện các loại hình chuyển giá, các phương pháp và kinh nghiệm thanh tra chống chuyển giá, các biện pháp phối hợp chống chuyển giá.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn nói, năm 2012, ngành thuế sẽ coi trọng việc hoàn thành nhiệm vụ thanh tra các hoạt động giao dịch liên kết có dấu hiệu chuyển giá của các doanh nghiệp.
Ông Tuấn cũng cho biết, Bộ Tài chính sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu về các doanh nghiệp có dấu hiệu khai lỗ giả, luật hóa công tác chống chuyển giá. Phương thức thỏa thuận giá trước cũng sẽ được xem xét áp dụng.
Trong dự thảo sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý thuế, Bộ Tài chính có đề xuất bổ sung quy định. Theo đó, cơ quan thuế phối hợp với các cơ quan chức năng như hải quan, cơ quan thuế nước ngoài để nắm được yếu tố chi phí đầu vào của các doanh nghiệp. Sau đó, cơ quan thuế trao đổi cụ thể tình hình giá cả đầu vào với doanh nghiệp.
Giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cũng là một trong những kiến nghị đang được Bộ Tài chính xem xét. Ngoài ra, theo lộ trình dự kiến từ nay đến năm 2015, thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp có thể sẽ giảm còn 20-22% thay cho mức 25% như hiện hành. Lộ trình giảm thuế này sẽ góp phần hạn chế hành vi chuyển giá của các doanh nghiệp.
“Chúng tôi sẽ đẩy mạnh thanh tra các lĩnh vực liên quan đến tài chính, ngân hàng, kinh doanh bất động sản, khai thác khoáng sản, dược phẩm, điện lực, dầu khí, bưu chính viễn thông để vừa chống thất thu thuế, vừa góp phần bình ổn giá cả thị trường, kìm chế lạm phát”, Thứ trưởng Tuấn nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, “tiêu điểm” của ngành thuế trong chiến lược này là các doanh nghiệp có dấu hiệu chuyển giá, doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ, doanh nghiệp có số nợ thuế lớn, doanh nghiệp nhiều năm chưa được thanh tra, kiểm tra, doanh nghiệp được hưởng ưu đãi miễn hoặc giảm thuế.
Việc đối chiếu số liệu giữa các bên mua bán và với các cơ quan quản lý liên quan như hải quan trong việc nhập khẩu hàng hóa là yếu tố quan trọng để xác lập kết quả doanh nghiệp đã kê khai trong sổ sách.
Nhiệm vụ trước mắt của Tổng cục Thuế là tổ chức thống kê phân loại doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đang hoạt động trên địa bàn thành phố theo các tiêu chí: quốc tịch của chủ doanh nghiệp thuộc quốc gia nào, ngành nghề kinh doanh, thời gian thực tế đầu tư, tổng số lỗ, số tiền đã hoàn thuế... từ đó áp dụng các giải pháp phòng và chống chuyển giá thích hợp.
Đối với doanh nghiệp mới đầu tư, ngay năm đầu và năm thứ hai đã phát sinh lỗ hoặc có phát sinh hòan thuế phải tập trung giám sát, kiểm tra, yêu cầu doanh nghiệp giải trình nguyên nhân lỗ, xem xét kỹ về hoàn thuế đối với các doanh nghiệp này.
Đối với các doanh nghiệp lỗ nhiều năm và lỗ vượt quá số vốn chủ sở hữu cần phải rà soát lại một cách toàn diện, chuẩn bị thu thập thông tin, xây dựng phương án để thanh tra doanh nghiệp.
Ngoài ra, Tổng cục Thuế tham mưu Bộ Tài chính đề xuất với Quốc hội và Chính phủ bổ sung, sửa đổi Luật Quản lý thuế, Luật doanh nghiệp để nâng cao hiệu lực pháp lý phục vụ cho công tác thanh tra chống chuyển giá.
Cụ thể, bổ sung quy phạm pháp luật về quyền xác định giá, thương thảo giá trước, bổ sung quy phạm pháp luật về quyền ấn định thuế đối với các doanh nghiệp hoạt động giao dịch liên kết chuyển giá; bổ sung quy phạm pháp luật về điều chỉnh đối với các dự án đang hoạt động kinh doanh có số lỗ vượt vốn chủ sở hữu.
Bộ Tài chính cũng đã có kế hoạch chỉ đạo các sở chuyên ngành phối hợp với cơ quan thuế địa phương trong việc thực hiện đồng bộ các giải pháp. Cụ thể, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức rà soát, xem xét tư cách pháp nhân đối với các dự án đang hoạt động kinh doanh có số lỗ vượt vốn chủ sở hữu.
Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ xem xét không cấp quyền sử dụng đất hoặc cho thuê đất đối với các dự án mở rộng hoặc đầu tư mới của chủ doanh nghiệp đang kinh doanh tại Việt Nam có số lỗ vượt vốn chủ sở hữu.
Bộ Công an sẽ chỉ đạo tổ chức điều tra làm rõ sai phạm đối với các trường hợp chuyển giá do cơ quan thuế chuyển sang theo quy định của pháp luật, đồng thời, đề nghị các bộ chủ quản của các tập đoàn, tổng công ty chỉ đạo rà soát, chấn chỉnh ngay các hoạt động kinh doanh có giao dịch liên kết chuyển giá trong nội bộ.
Năm 2012, ngành thuế phấn đấu kế hoạch thanh tra, kiểm tra thuế bằng 140% so với năm 2011, với chỉ tiêu kế hoạch thanh tra bằng 1,5% và chỉ tiêu nhiệm vụ kiểm tra bằng 12% số doanh nghiệp họat động đang quản lý thuế.
Trong đó, thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp họat động giao dịch liên kết có dấu hiệu chuyển giá khoảng 1.500 doanh nghiệp bằng 140% thực hiện năm 2011, đôn đốc thu vào ngân sách đạt 80% số truy thu và phạt qua kết luận thanh tra và biên bản kiểm tra thuế.
