Đồng yên mất giá khiến doanh nghiệp Nhật khó tuyển lao động

Theo tờ báo Nikkei Asia, việc tỷ giá đồng yên lao dốc mạnh thời gian gần đây hiện không chỉ khiến giá hàng nhập khẩu ở Nhật tăng lên, mà còn đang khiến doanh nghiệp nước này gặp khó khăn trong việc thu hút lao động nước ngoài.

Trong một buổi thuyết trình vào tháng trước tại Thượng Hải, Trung Quốc, ông Masato Sampei, Chủ tịch công ty hỗ trợ tuyển dụng Asia to Japan, nhận được một câu hỏi thẳng thắn từ một sinh viên: Liệu có thể sống ở Tokyo với mức lương 3 triệu nhân dân tệ (19.100 USD)/năm không?

Khi ông Sampei giải thích chi phí sinh hoạt ở thủ đô Nhật Bản và mức lương năm đầu tiên tại một doanh nghiệp Nhật, các sinh viên có mặt tại buổi thuyết trình tỏ ra thất vọng.

Trên thực tế, mức lương nói trên đã tăng đáng kể so với khoảng 10 năm trước, nhờ các cuộc đàm phán lương giữa các công đoàn và doanh nghiệp Nhật thời gian gần đây.

"Việc đồng yên mất giá gần đây giống như giọt nước tràn ly. Chúng tôi không thể tuyển dụng sinh viên chất lượng cao từ các khu vực duyên hải của Trung Quốc, Đài Loan và Hàn Quốc”, ông Sampei chia sẻ.

Mức lương ở Nhật từ lâu thường thấp hơn so với các quốc gia phát triển khác. Theo dữ liệu mới nhất, mức lương bình quân tính theo USD tại nước này hiện xếp thứ 25 trên 38 quốc gia thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD). Nhật Bản thậm chí đứng sau một số quốc gia như Slovenia và Lithuania bởi mức lương giảm mạnh sau khi bong bóng kinh tế sụp đổ vào những năm 1980.

Trong bối cảnh cơ hội việc làm trong nước giảm sức hấp dẫn, người trẻ Nhật có xu hướng tìm ra nước ngoài, khiến áp lực tuyển dụng đối với các doanh nghiệp này ngày càng lớn.

Tháng 11 năm ngoái, Takeshi Fukumoto đến từ tỉnh Nara nhận được thị thực lao động kết hợp kỳ nghỉ tại Canada. Anh đã tới Toronto và làm việc tại một nhà hàng với mức lương 22 đôla Canada (16 USD)/giờ, bình quân làm 40 giờ/tuần.

“Dù thời gian làm việc ngắn, tôi vẫn kiếm được nhiều tiền”, Fukumoto chia sẻ. “Tính cả tiền boa, thu nhập tháng của tôi là hơn 400.000 yên”.

Fukumoto giảm chi phí sinh hoạt bằng cách tự nấu ăn và đến nay đã tiết kiệm được hơn 1 triệu yên.

"Vì đồng yên đang tiếp tục mất giá, ngày càng nhiều người tìm cách ra nước ngoài kiếm tiền”, một đại diện của Hiệp hội Nhà cung cấp Kỳ nghỉ Kết hợp Việc làm Nhật Bản, cho biết.

Điểm đến phổ biến nhất là Australia. Theo dữ liệu của Chính phủ Australia, trong giai đoạn từ tháng 6/2022-6/2023, đã có 14.398 người Nhật được cấp thị thực lao động kết hợp kỳ nghỉ tại Australia. Mức lương theo giờ tối thiểu quốc gia tại Australia hiện là 23,23 đôla Australia (tương đương 15,27 USD). Theo vị đại diện nói trên, nhiều người Nhật tiết kiệm được 1-2 triệu yên mỗi năm khi làm việc tại các nhà hàng, cửa hàng quần áo hoặc trang trại.

Tuy nhiên, việc du học – bước đầu tiên để kiếm một việc làm chính thống ở nước ngoài, vẫn còn là một thách thức với sinh viên Nhật. Bài kiểm tra năng lực tiếng Anh TOEFL iBT bắt buộc để du học ở Mỹ có giá 245 USD. Con số này tương đương gần 40.000 yên theo tỷ giá hiện tại, cao gấp 5 lần so với mức 7.810 yên của bài kiểm tra TOEIC bình thường – một thước đo năng lực tiếng Anh phổ biến của người Nhật. Đây là một trong những rào cản với sinh viên Nhật, trong bối cảnh chi phí sinh hoạt cũng như các chi phí khác đều đang tăng lên.

"Lẽ ra tôi nên đổi tiền từ trước”, Mako Watanabe, đang sống tại Tokyo, nuối tiếc nói. Vừa tốt nghiệp đại học hồi tháng 3, Watanabe đang làm một công việc bán thời gian trong thời gian chuẩn bị theo học tại một trường ngoại ngữ ở Hàn Quốc vào tháng 9 tới.

Học phí và chi phí kí túc xá của Watanabe trong một năm là hơn 10 triệu won (tương đương 7.300 USD). Tỷ giá yên/won hiện tại là 0,116 won đổi 1 yên sau khi giá đồng nội tệ Nhật giảm 12% so với một năm trước. Do đó, chi phí hàng năm của sinh viên này tăng khoảng 150.000 yên lên 1,2 triệu yên.