Du lịch sức khỏe tại Việt Nam chưa xứng với tiềm năng

Theo Business Insider, nền kinh tế chăm sóc sức khỏe toàn cầu được dự báo sẽ đạt 6.000 tỷ USD trong năm nay. Còn Grand View Research nhận định, thị trường du lịch chăm sóc sức khỏe (wellness tourism) toàn cầu dự kiến vượt 1.000 tỷ USD vào năm 2030, với tốc độ tăng trưởng hàng năm gần 10% trong vòng 8 năm tới. 

NHU CẦU TĂNG LÊN NHANH CHÓNG

Công ty Phân tích Dữ liệu và Nghiên cứu Thị trường YouGov đã cho thấy chỉ 1/5 (21%) du khách toàn cầu hiện đang đi du lịch vì lý do sức khỏe và chăm sóc sức khỏe năm 2022, nhưng vào năm 2023 nhu cầu này tăng lên nhanh chóng, với 29% khách du lịch toàn cầu cho biết họ quan tâm đến việc đi du lịch vì lý do sức khỏe trong tương lai.

Nghiên cứu của PGS.TS Phạm Hồng Long (Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội) và Ngô Việt Anh (Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên và Phát triển) cho thấy tại châu Á, du lịch sức khỏe đã được quan tâm phát triển từ lâu. Năm 2003, thị trường dịch vụ chăm sóc sức khỏe, y tế được mở ra tại Hàn Quốc, đến năm 2009, các tổ chức cá nhân kinh doanh dịch vụ du lịch, lữ hành là trung gian, trực tiếp cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe, y tế cho du khách quốc tế đã được hợp pháp hóa, đánh dấu sự trỗi dậy mạnh mẽ của chuỗi cung ứng các dịch vụ liên quan đến sức khỏe, làm đẹp tại Hàn Quốc.

Du lịch chăm sóc sức khỏe ở Nhật Bản đã hình thành và phát triển từ rất lâu với các chế độ ăn uống lành mạnh, chữa lành về tâm trí kết hợp với thiên nhiên, dược liệu,… Trong đó nổi bật là những loại hình như tắm rừng, tắm cát, suối nước nóng, các liệu pháp spa như massage, chăm sóc da, tắm bùn, xoa bóp bấm huyệt truyền thống, chữa bệnh bằng năng lượng hay những khoá tu tâm linh bình yên và tĩnh lặng…

Theo số liệu của Cục Du lịch quốc gia Việt Nam, trước đại dịch, năm 2018 có 350.000 người nước ngoài đến Việt Nam khám chữa bệnh kết hợp nghỉ dưỡng và chi tiêu 2 tỷ USD. Trong khi đó hàng năm cũng có khoảng 40.000 người Việt Nam ra nước ngoài chữa bệnh kết hợp du lịch và chi tiêu tới hàng tỷ USD. Điều đó cho thấy, không chỉ khách quốc tế mà khách nội địa cũng là đối tượng đầy tiềm năng của loại hình du lịch chăm sóc sức khỏe.

Khảo sát của nhóm nghiên cứu đề tài “Phát triển sản phẩm du lịch chăm sóc sức khỏe ở Việt Nam” cũng cho thấy đặc điểm của khách du lịch chăm sóc sức khỏe, đó là thời gian lưu trú từ 3 – 5 ngày, phần lớn là người cao tuổi. Những yếu tố như sử dụng dược liệu phục hồi sức khỏe hay coi chăm sóc sức khỏe là mục tiêu đi du lịch cũng được nhiều du khách ưu tiên lựa chọn.

Hiện nay nhiều khách sạn, resort tại Việt Nam đã coi chăm sóc sức khỏe như một dịch vụ gia tăng cho khách lưu trú như, nổi bật như các chương trình tại Alba Wellness Valley by Fusion (Thừa Thiên Huế), TIA Wellness Resort (Đà Nẵng), The Anam Mũi Né (Bình Thuận), Alma Resort Cam Ranh (Khánh Hòa)… Các công ty lữ hành cũng chủ động xây dựng sản phẩm chăm sóc sức khỏe, như tour du lịch chữa lành của Công ty Femor hay các gói du lịch sức khỏe của Công ty Nature X Việt Nam...

CẦN KHAI THÁC TỐI ĐA TIỀM NĂNG

Tại hội thảo khoa học về “Thực trạng và giải pháp phát triển sản phẩm du lịch chăm sóc sức khỏe ở Việt Nam” do Trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội tổ chức mới đây, TS. Nguyễn Lan Anh (Học viện Chính sách và Phát triển) nhận định, sản phẩm du lịch chăm sóc sức khỏe vốn đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển ngành du lịch, giúp nâng cao chất lượng dịch vụ và thu hút khách du lịch quốc tế. Đây cũng là loại hình khuyến khích du khách chi tiêu nhiều hơn tại điểm đến, khách hàng nhìn chung có mức chi tiêu cao, chủ yếu là những người trung niên, người thu nhập cao và thường đi nghỉ dài ngày.

Phát biểu tại Hội thảo, ông Trịnh Cao Khải, Hiệu trưởng trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội, cho rằng Việt Nam là quốc gia có nhiều lợi thế để phát triển loại hình du lịch chăm sóc sức khỏe với hệ thống địa hình đa dạng, cùng nhiều điểm suối khoáng nóng, bùn nóng trải dài trên cả nước.

TS.KTS.Dương Đình Hiền, từ Viện Nghiên cứu phát triển Du lịch, dẫn chứng thêm Việt Nam có bờ biển dài 3.260km, với nhiều bãi biển rất đẹp và thuận lợi cho phát triển du lịch nghỉ dưỡng. Việt Nam cũng có nguồn tài nguyên nước khoáng phong phú, đa dạng, có giá trị sử dụng chữa bệnh. Bên cạnh đó là hệ thống cây dược liệu vô cùng phong phú với khoảng 3.850 loài thực vật, 406 loài động vật được sử dụng làm thuốc.

Để khai thác tối đa tiềm năng của du lịch chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam, PGS.TS. Phạm Hồng Long, Trưởng Khoa Du lịch học của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng Chính phủ cần xác định và hoạch định các chính sách, kế hoạch, chiến lược, đề án phát triển du lịch chăm sóc sức khỏe trên phạm vi quốc gia, theo từng giai đoạn, khu vực, từng vùng dựa trên các giá trị của tài nguyên du lịch.

“Tạo cơ chế trong thu hút đầu tư, khuyến khích sự tham gia của các cá nhân, doanh nghiệp, người trong việc phát triển du lịch chăm sóc sức khỏe, phát triển hài hoà, liên kết chặt chẽ giữa các địa phương, các điểm đến trong nước và quốc tế”, ông Phạm Hồng Long nói.

Về phía doanh nghiệp, ông Lê Công Năng, Tổng Giám đốc Công ty du lịch Wondertour kỳ vọng Việt Nam sẽ khai thác du lịch chăm sóc sức khỏe bằng những cách riêng để tạo thành dòng sản phẩm thế mạnh, mang thương hiệu quốc gia. “Đi sau Thái Lan, Hàn Quốc, Nhật Bản nên loại hình du lịch chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam phải cân nhắc, so sánh, tạo sự khác biệt để thu hút du khách. Nên sử dụng phương thức truyền thống, bởi Việt Nam là một trong những nước có nền y học cổ truyền nổi tiếng, hiệu quả. Ví dụ như một số công ty lữ hành đã đưa khách trải nghiệm tắm thuốc của những người Dao đỏ, tạo được ấn tượng tốt đối với khách nước ngoài”.

Giám đốc Công ty Công ty Lữ hành Hanoitourist Lê Hồng Thái  để xuất, cần tạo cơ chế hợp tác hiệu quả giữa các cơ sở khám, chữa bệnh với cơ sở dịch vụ du lịch để hình thành các gói sản phẩm chăm sóc sức khỏe có giá hợp lý, bảo đảm chất lượng phục vụ khách du lịch.

“Với sản phẩm du lịch chăm sóc sức khỏe gắn với suối khoáng nóng ngoài việc khai thác triệt để các công dụng của suối khoáng nóng vào việc chữa bệnh, phục hồi, còn có thể kết hợp nhiều liệu pháp chăm sóc, làm đẹp truyền thống khác mà Việt Nam sẵn có như xông hơi thảo dược, xoa bóp, bấm huyệt… Sự kết hợp này sẽ tạo ra nét khác biệt của sản phẩm du lịch Việt Nam với các quốc gia trên thế giới”, ông Thái nêu ví dụ.