EU: Big Tech không nỗ lực đủ để chống lại thông tin sai lệch

Một báo cáo mới đây cho thấy nhiều gã khổng lồ công nghệ như Google, Meta, Microsoft và TikTok chưa thực hiện đủ nghĩa vụ theo luật của Liên minh châu Âu (EU) trong cuộc chiến chống lại thông tin sai lệch, Euronews Next đưa tin.

Báo cáo được công bố bởi Đài Quan sát Truyền thông Kỹ thuật số châu Âu (European Digital Media Observatory - EDMO), đánh giá hoạt động trên các nền tảng từ tháng 1/2024 đến tháng 6/2024, chủ yếu tập trung kiểm tra việc thực hiện 8 cam kết cốt lõi trong Bộ Quy tắc Thực hành về Thông tin Sai lệch của EU. Bộ quy tắc được ký kết tự nguyện vào năm 2018 và sẽ chính thức trở thành một phần thuộc Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số (Digital Services Act - DSA) kể từ ngày 1/7 tới đây.

Theo EDMO, vẫn tồn tại "khoảng cách rõ ràng" giữa cam kết của công ty đối với bộ quy tắc và bằng chứng về những hành động đã thật sự được thực hiện.

“Bản đánh giá cho thấy lỗ hổng về sự minh bạch, giám sát độc lập và kết quả có thể đo lường trong tất cả cam kết”, báo cáo nêu rõ, đồng thời cảnh báo nếu các công ty không tăng cường hành động, bộ quy tắc có nguy cơ chỉ mang tính hình thức.

CAM KẾT CÓ, NHƯNG NỖ LỰC CHỐNG TIN GIẢ CÒN RẤT HẠN CHẾ

Bộ quy tắc yêu cầu các nền tảng công nghệ tránh đặt quảng cáo cạnh nội dung sai lệch, gắn nhãn thông tin sai sự thật một cách hiệu quả cũng như cung cấp dữ liệu cho nhà nghiên cứu để giám sát hoạt động trên nền tảng.

Tuy nhiên, báo cáo cho thấy nỗ lực chống lại tin giả của nhóm công ty “vẫn còn rất hạn chế, thiếu sự nhất quán và cam kết thực chất”.

Mặc dù Meta và Google đã triển khai một số sáng kiến nhằm ngăn chặn thông tin sai lệch, nhưng báo cáo nhận định hầu hết hoạt động thường bị chỉ trích là “hời hợt hoặc mang tính biểu tượng”.

Ví dụ, bộ công cụ như nhãn quảng cáo chính trị và kiểm chứng thông tin của Google hay Meta, cùng với “Công cụ Toàn vẹn Nội dung” (Content Integrity Tools) của Microsoft, vẫn khó tiếp cận người dùng. Tình trạng càng trầm trọng hơn bởi sự “thiếu hụt dữ liệu” liên quan đến mức độ người dùng tương tác với những công cụ này theo từng quốc gia.

“Không có số liệu về mức độ tương tác của người dùng, không có kết quả được công bố và cũng không có bất kỳ chỉ báo nào về quy mô thực sự của những nỗ lực này”, báo cáo nhấn mạnh.

SỰ THIẾU MINH BẠCH BAO TRÙM CẢ TRONG CÁC CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC TRUYỀN THÔNG

Tình trạng thiếu minh bạch cũng xảy ra khi đánh giá các cam kết của nền tảng trong lĩnh vực giáo dục truyền thông.

Một số chương trình như “We Think Digital” của Meta, sự hợp tác giữa Microsoft với hệ thống chấm điểm tin tức NewsGuard, hay công cụ “More About This Page” (Tìm hiểu thêm về trang này) của Google được đánh giá là loạt sáng kiến chỉ dành cho nhóm đối tượng sở hữu chuyên môn cao, nhưng không hề có dữ liệu cụ thể để đo lường hiệu quả.

Nhiều nhà nghiên cứu đặt nghi vấn liệu đây có chỉ là những “tuyên bố hình thức” mà không có hành động đi kèm.

Cũng theo báo cáo, dù Meta, Google và TikTok cung cấp bảng kiểm chứng thông tin, gợi ý cho người dùng, thông báo hoặc nhãn cảnh báo về việc thông tin có thể sai sự thật, nhưng hãng không công khai dữ liệu thực tế về hiệu quả hoạt động của các công cụ.

Báo cáo kết luận, nếu không có sự cải thiện về tính minh bạch, giám sát và dữ liệu đo lường cụ thể, cam kết hiện tại của các công ty công nghệ lớn sẽ chẳng khác gì lời hứa suông – và như vậy, cuộc chiến chống tin giả sẽ tiếp tục dậm chân tại chỗ.

Với việc Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số (DSA) chuẩn bị có hiệu lực, các nền tảng không còn có thể viện dẫn tính tự nguyện để trì hoãn hành động. Trách nhiệm pháp lý giờ đây là bắt buộc, và sự thụ động sẽ phải trả giá bằng niềm tin từ người dùng lẫn chế tài từ chính quyền. Trong bối cảnh thông tin sai lệch ngày càng tinh vi, việc nhiều “ông lớn” công nghệ chỉ dừng lại ở cam kết trên giấy là không đủ. Thế giới kỹ thuật số cần những hành động rõ ràng, minh bạch và đo lường được – không phải loạt sáng kiến mang tính biểu tượng và nửa vời.