EU “siết” quy định với ô tô chạy bằng nhiên liệu điện tử và môi trường

Tất cả ô tô mới được bán ở EU từ năm 2035 phải không có lượng khí thải CO2, theo chính sách khí hậu chính của EU đối với ô tô mà các nước đã đồng ý vào đầu năm nay.

Tuy nhiên, Ủy ban Châu Âu đang xây dựng lộ trình hợp pháp để tiếp tục bán ô tô mới chỉ chạy bằng nhiên liệu điện tử sau năm 2035, sau khi Đức yêu cầu miễn trừ này.

Theo tài liệu mới nhất của Reuters, trong một dự thảo đề xuất pháp lý của EU cho thấy Brussels có kế hoạch đặt ra các điều kiện nghiêm ngặt đối với ô tô sử dụng nhiên liệu điện tử, yêu cầu chúng chạy bằng nhiên liệu hoàn toàn trung hòa CO2.

Nhiên liệu điện tử được coi là trung hòa carbon khi chúng được tạo ra bằng cách sử dụng lượng khí thải CO2 thu được để cân bằng lượng CO2 thải ra khi nhiên liệu được đốt trong động cơ.

Các quy định dự thảo sẽ chặt chẽ hơn các quy định về nhiên liệu ít carbon trong một số chính sách khí hậu khác của EU. Ví dụ: các quốc gia có thể sử dụng một số loại nhiên liệu nhất định để đáp ứng các mục tiêu về năng lượng tái tạo của EU nếu họ đạt được mức tiết kiệm khí thải 70%, thay vì 100%.

Cả Ủy ban và Bộ giao thông Đức hiện vẫn chưa đưa ra ý kiến bình luận liên quan đến thông tin này.

Nhà sản xuất BMW cho biết: "Đặc biệt khi nói đến việc giảm lượng khí thải CO2 của đội xe hiện tại - hiện có khoảng 250 triệu phương tiện ở châu Âu - nhiên liệu trung hòa khí hậu có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc loại bỏ carbon trong vận tải. Đây là lý do tại sao tất cả động cơ BMW đều đã được phê duyệt sử dụng nhiên liệu điện tử, miễn là chúng tuân thủ tiêu chuẩn nhiên liệu hiện hành”.

Nhóm công nghiệp eFuel Alliance cho biết dự thảo đề xuất sẽ cấm động cơ đốt trong mới một cách hiệu quả từ năm 2035, nếu tính lượng khí thải dọc theo chuỗi giá trị cũng như lượng khí thải từ sản xuất nhiên liệu điện tử.

Ralf Diemer, giám đốc điều hành của tập đoàn, nói: “Việc giảm 100% lượng khí thải là gần như không thể”.

Các quy định dự thảo sẽ tạo cơ sở pháp lý để các nhà sản xuất ô tô đăng ký một loại phương tiện mới là ô tô động cơ đốt trong chạy hoàn toàn bằng nhiên liệu trung tính carbon.

Những phương tiện như vậy phải được thiết kế sao cho động cơ không khởi động nếu xe chạy bằng xăng phát thải CO2, theo dự thảo quy định, quy định này có thể thay đổi trước khi chúng được công bố vào cuối năm nay.

Các nhà sản xuất sẽ cần thực thi điều này bằng cách sử dụng các công nghệ như thiết bị theo dõi đặc tính hóa học của nhiên liệu. Tài liệu cho biết họ cũng cần phải phát triển các quy tắc để đảm bảo những công nghệ này không thể bị giả mạo.

Holger Hestermeyer, giáo sư luật tại Trường Nghiên cứu Quốc tế Vienna cho rằng, sợi dây không hoạt động cùng nhau, nó sẽ mất đi vai trò dẫn đầu trong ngành đó.

Vì vậy, mọi thứ có thể khác lần này. Nhưng vẫn có nguy cơ lớn là cuộc thăm dò ô tô điện tử sẽ kết thúc giống như tranh chấp về năng lượng mặt trời khi chẳng đi đến đâu.

Nguy cơ trước mắt nhất là sự trả đũa của Trung Quốc, có thể gây áp lực chính trị lên Ủy ban châu Âu thông qua các nước EU.

John Clancy, một nhà tư vấn độc lập, người phát ngôn thương mại của Ủy ban tại thời điểm điều tra năng lượng mặt trời, nhớ lại chiến thuật chia để trị của Trung Quốc. “Họ nhắm vào tất cả các lĩnh vực nhạy cảm hơn ở các quốc gia thành viên. Trong trường hợp của Pháp, họ nhắm tới nông nghiệp và đặc biệt là xuất khẩu rượu vang cao cấp sang Trung Quốc”, ông nói. “Và vì vậy, trước khi bạn biết điều đó, bạn đã thấy hiệp hội rượu vang Pháp đập cửa Berlaymont và la hét đòi Tổng thống lúc bấy giờ hủy bỏ vụ việc”.

Sự trả đũa như vậy cũng có thể có tác dụng ngược, như trường hợp Bắc Kinh chặn hầu hết thương mại với Lithuania vào năm 2021 vì mối quan hệ sâu sắc hơn của quốc gia thành viên EU này với Đài Loan. Các nước EU tập hợp lại để ủng hộ Lithuania, khiến cuộc tranh chấp đó ít giống một cuộc chiến giữa David và Goliath.

Rủi ro thứ hai là thời gian. Các cuộc điều tra chống trợ cấp thường mất một năm, nghĩa là Ủy ban châu Âu tiếp theo sẽ quyết định có nên phát động một cuộc chiến thương mại toàn diện với Trung Quốc hay không.

Clancy cho biết, sự bất ổn chính trị đó mang lại cho Trung Quốc nhiều đòn bẩy hơn: “Thật kỳ lạ khi một chủ tịch Ủy ban Châu Âu lại công bố một biện pháp thương mại lớn như vậy vào cuối nhiệm kỳ của mình. Trong bất kỳ hành động giao dịch nào, bạn phải được coi là người có khả năng thực hiện được”.

Cựu ủy viên thương mại Bỉ De Gucht lập luận rằng vì tính thời điểm nên Ủy ban lẽ ra phải chọn một thủ tục khác thay vì điều tra chống trợ cấp. “Tất nhiên là có trợ cấp. Nhưng việc kết nối những khoản trợ cấp đó với vị thế yếu kém hiện tại của châu Âu trên thị trường đó là điều khó khăn hơn nhiều. Ngoài ra, bản thân EU cũng đang trợ cấp rất nhiều cho ngành này. Một cuộc điều tra tự vệ có thể dẫn đến kết quả dễ dàng và nhanh chóng hơn. Nó cũng sẽ làm giảm cơ hội trả đũa, vì nó sẽ không buộc tội Trung Quốc mà chỉ đơn giản là tạo ra sự gia tăng đột ngột thị phần của Trung Quốc trên thị trường ô tô điện tử châu Âu”.

De Gucht nhấn mạnh, một cuộc điều tra về biện pháp tự vệ cũng sẽ buộc EU phải hành động: “Hãy nói rõ: tình hình mà chúng ta đang phải đối mặt một phần là trách nhiệm của châu Âu. EU đã không nhận ra đủ nhanh rủi ro thị trường của xe điện là gì và giờ họ phải cố gắng bắt kịp”.