Fed hạ lãi suất, vì sao lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ vẫn tăng?

Dù Fed giảm lãi suất nửa điểm phần trăm, lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ thực ra lại đang tăng lên, nhất là ở các kỳ hạn dài hơn. Lợi suất của kỳ hạn 10 năm - được coi là ngưỡng tham chiếu của thị trường trái phiếu kho bạc Mỹ - đã tăng 0,17 điểm phần trăm kể từ cuộc họp của Fed, đảo ngược xu hướng giảm mạnh trước đó.

Ở thời điểm hiện tại, giới chuyên gia cho rằng phần lớn sự gia tăng của lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ thời gian qua xuất phát từ việc thị trường trước đó đã phản ánh quá mức việc Fed giảm lãi suất. Tuy nhiên, cũng có những ý kiến cho rằng việc lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ tăng dù Fed hạ lãi suất có thể là dấu hiệu của một điều gì đó đáng ngại hơncó thể xảy đến trong tương lai.

Những yếu tố khác được nhắc đến để lý giải cho diễn biến trái chiều của lợi suất so với đường đi của lãi suất Fed bao gồm việc Fed sẵn sàng chấp nhận mức lạm phát cao hơn, bên cạnh mối lo về tình hình tài khóa bấp bênh ở Mỹ, cũng như gánh nặng nợ nần và thâm hụt ngân sách có thể làm gia tăng tiền lãi vay mà Chính phủ Mỹ phải trả trong dài hạn, cho dù Fed có làm gì đi chăng nữa.

“Ở một góc độ nhất định, có nhiều người mua theo tin đồn và bán theo tin tức liên quan tới quyết định lãi suất vừa rồi của Fed. Thị trường đã tính đến một chu kỳ nới lỏng rất quyết liệt”, ông Jonathan Duensing, trưởng bộ phận trái phiếu của công ty Amundi US, nhận định.

Trên thực tế, thị trường đã phản ánh vào giá trái phiếu kỳ vọng lượng giảm lãi suất lớn hơn so với những gì Fed phát tín hiệu tại cuộc họp kết thúc vào ngày 18/9, ngay cả khi Fed đưa ra quyết định giảm lãi suất 0,5 điểm phần trăm.

Trong dự báo lãi suất “dot plot” được cập nhật hàng quý, giới chức Fed dự trù giảm lãi suất thêm 0,5 điểm phần trăm nữa trong thời gian còn lại của năm nay và 1 điểm phần trăm nữa trong năm 2025, tức tổng lượng giảm 1,5 điểm phần trăm. Trong khi đó, thị trường kỳ vọng lượng giảm 2 điểm phần trăm trong cùng khoảng thời gian - theo dữ liệu từ công cụ FedWatch Tool của sàn giao dịch CME.

Do dự báo của Fed cho thấy mức độ nới lỏng không nhiều như thị trường kỳ vọng, lợi suất có thể phải tăng trở lại để phản ánh chuẩn xác hơn dự báo của các nhà hoạch định chính sách tiền tệ.

Tuy nhiên, khi lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ của những kỳ hạn dài hơn - như 10 năm - tăng mạnh, lợi suất của những kỳ hạn ngắn hơn - như loại 2 năm - lại không có nhiều biến động. Đó chính là một điều gây băn khoăn.

Chênh lệch lợi suất giữa kỳ hạn 10 năm và 2 năm đã tăng mạnh, thêm khoảng 0,12 điểm phần trăm kể từ sau cuộc họp Fed. Điều này phản ánh kỳ vọng rằng lạm phát sẽ cao hơn trong tương lai.

Không phải mà ngẫu nhiên thị trường kỳ vọng như vậy. Một số chuyên gia thị trường trái phiếu diễn giải tuyên bố của các quan chức Fed rằng họ đang tập trung nhiều hơn vào việc hỗ trợ thị trường việc làm như một sự thừa nhận rằng Fed sẵn sàng chấp nhận mức lạm phát cao hơn một chút so với bình thường.

“Fed có lý do để dịch chuyển. Họ tin rằng lạm phát đã được kiểm soát nhưng đồng thời cũng chứng kiến tỷ lệ thất nghiệp tăng lên và tốc độ tạo việc làm mới có vẻ là không đủ”, chiến lược gia trưởng Robert Tipp của PGIM Fixed Incom nhận định. Ông Tipp cho rằng sự gia tăng của lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn dài “chắc chắn là một dấu hiệu cho thấy khả năng lạm phát có thể sẽ trở nên cao hơn và Fed sẽ không bận tâm vì điều đó”.

Mục tiêu lạm phát của Fed là 2%, và hiện chưa có thước đo lạm phát chính nào của Mỹ đạt tới mục tiêu đó. Chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE) - thước đo lạm phát mà Fed ưa chuộng - tăng 2,2% trong tháng 8 so với cùng kỳ năm ngoái, theo báo cáo mà Bộ Thương mại Mỹ công bố vào tuần trước.

Các nhà hoạch định chính sách của Fed khẳng định họ không lơ là nhiệm vụ đảm bảo lạm phát không trỗi dậy như đã từng xảy ra trước kia khi Fed nới lỏng quá nhanh. Tuy nhiên, thị trường nhận thấy Fed đang tập trung nhiều hơn vào thị trường việc làm và không muốn đẩy nền kinh tế vào một thời kỳ sụt tốc hay suy thoái không cần thiết.

“Fed và Chủ tịch Powell đều nói họ sẽ hành động tùy thuộc vào dữ liệu. Liên quan tới thị trường việc làm suy yếu, Fed rất sẵn sàng và muốn giảm lãi suất thêm 0,5 điểm phần trăm trong những cuộc họp chính sách diễn ra sau bầu cử tổng thống Mỹ. Họ sẵn sàng phê chuẩn bất kỳ sự nới lỏng nào cần thiết ở thời điểm này”, ông Duensing nhận định.

Nợ công và thâm hụt ngân sách của Mỹ cũng là những vấn đề mà giới đầu tư trái phiếu quan tâm.

Lãi suất đi vay tăng trong những năm gần đây lên đã khiến tiền lãi mà Chính phủ Mỹ phải trả trong năm nay lần đầu tiên vượt ngưỡng 1 nghìn tỷ USD. Dù lãi suất giảm xuống sẽ giúp giảm bớt gánh nặng lãi vay đối với Washington, nhưng người mua trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn dài có thể lo sợ rằng họ đang rót tiền cho một con nợ với mức thâm hụt ngân sách đang tiến gần tới mức tương đương 7% tổng sản phẩm trong nước (GDP). Một tốc độ tăng trưởng như vậy của nền kinh tế Mỹ là điều không tưởng.

Nói chung, những động lực khác nhau trên thị trường trái phiếu kho bạc Mỹ đang tạo ra một thời điểm khó khăn đối với nhà đầu tư. Tất cả các nhà đầu tư trái phiếu mà CNBC phỏng vấn cho bài viết này đều cho biết họ giảm phân bổ vốn vào trái phiếu kho bạc Mỹ trong lúc điều kiện thị trường còn nhiều biến động. Họ cũng cho rằng Fed còn có thể có những đợt giảm lãi suất với mức giảm lớn.

“Nếu tình trạng đảo ngược của đường cong lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ hiện nay trở nên dốc hơn, hồi chuông cảnh báo suy thoái kinh tế có thể bắt đầu vang lên. Fed có thể sẽ có thêm ít nhất một lần giảm lãi suất 0,5 điểm phần trăm trong năm nay. Vẫn còn đó mối lo ngại rằng Fed đã hơi chậm trễ trong việc hạ lãi suất”, chiến lược gia cấp cao Tom Garretson của công ty RBC Wealth Management nhận định.