Khai trương hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ
Ngày 19/7, Bộ Tài chính tổ chức Lễ khai trương và đưa vào vận hành hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX)...
Tham dự lễ khai trương có Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư Đỗ Thành Trung, Chủ tịch Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước Vũ Thị Chân Phương cùng đại diện lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ Tài chính, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước; ngân hàng chỉ định thanh toán, các thành viên thị trường, tổ chức phát hành trái phiếu.
PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG TẬP TRUNG ĐỂ NÂNG CHẤT
Đúng giờ mở cửa thị trường, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cùng các vị lãnh đạo thực hiện nghi thức khai trương hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, bắt đầu phiên giao dịch đầu tiên của thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.
Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc khẳng định việc đưa hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ vào vận hành là rất cần thiết. "Hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đi vào hoạt động sẽ giúp cho các cơ quan quản lý trong công tác quản lý thị trường trái phiếu riêng lẻ, và người dân, doanh nghiệp sẽ giám sát và nâng cao tính công khai, minh bạch của thị trường", Bộ trưởng Bộ Tài chính đánh giá.
Cũng theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, việc phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ lành mạnh, ổn định, hiệu quả, minh bạch và bền vững góp phần tạo ra một nền tài chính đa dạng, hỗ trợ doanh nghiệp huy động vốn trung và dài hạn, giảm sự phụ thuộc quá nhiều vào kênh tín dụng ngân hàng. Đây là mục tiêu được Chính phủ, Bộ Tài chính đề ra và các cơ quan quản lý, đơn vị, tổ chức liên quan quyết tâm triển khai thực hiện.
Theo thống kê, hiện nay, dư nợ toàn thị trường trái phiếu doanh nghiệp bao gồm cả trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ chỉ khoảng 13% GDP. Trong khi đó, theo Chiến lược phát triển tài chính đến năm 2030, Chính phủ đã đặt mục tiêu đến năm 2025, dư nợ thị trường trái phiếu doanh nghiệp tối thiểu đạt 20% GDP và đến năm 2030 tối thiểu đạt 25% GDP.
Để nâng cao chất lượng và phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, cần ưu tiên phát triển các thị trường tập trung có sự quản lý hiệu quả của cơ quan nhà nước và sự minh bạch để người dân, doanh nghiệp giám sát giúp thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển lành mạnh, ổn định, minh bạch, an toàn và bền vững.
Do đó, việc ra đời của Hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ là hết sức cần thiết, góp phần tạo ra một nền tài chính đa dạng, hỗ trợ doanh nghiệp huy động vốn trung và dài hạn để phát triển đất nước nhằm giảm sự phụ thuộc quá nhiều vào kênh tín dụng ngân hàng. Đây là mục tiêu được Chính phủ đề ra và các cơ quan quản lý, các đơn vị, tổ chức liên quan quyết tâm để thực hiện có hiệu quả".
Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cũng đánh giá cao việc xây dựng và đưa hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ vào vận hành cũng như sự tham gia phối hợp tích cực của các bộ, ngành trong công tác tuyên truyền và thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.
Tôi hy vọng rằng việc ra đời Hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ sẽ tiếp tục góp phần cho sự phát triển dòng vốn cho các doanh nghiệp để đảm bảo cho các doanh nghiệp tiếp tục đóng góp cho sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước, thị trường TPDN sẽ đạt mục tiêu theo chiến lược phát triển TTCK đã đề ra, góp phần cho TTCK Việt Nam phát triển nhanh và bền vững.
BỐN GIẢI PHÁP ĐƯA THỊ TRƯỜNG TRÁI PHIẾU TIẾP CẬN VỚI CHUẨN MỰC QUỐC TẾ
Trước đó, để chuẩn bị và đưa thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ vào vận hành, Bộ Tài chính chỉ đạo Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước hoàn thiện khung pháp lý trình Bộ Tài chính ban hành Thông tư 30/2023/TT-BTC ngày 17/5/2023 về việc hướng dẫn việc đăng ký, lưu ký, thực hiện quyền, chuyển quyền sở hữu, thanh toán giao dịch và tổ chức thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp chào bán riêng lẻ tại thị trường trong nước.
Trên cơ sở thông tư của bộ, Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam ban hành 2 quy chế, đó là (i) Quy chế thành viên giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ; (ii) Quy chế đăng ký và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ sau khi có ý kiến chấp thuận của Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước.
Trung tâm Lưu ký chứng khoán ban hành Quy chế hoạt động đăng ký, lưu ký và thanh toán giao dịch trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ. Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội ban hành các quy trình nghiệp vụ vận hành và quản trị hệ thống.
Về công tác chuẩn bị hạ tầng, HNX và VSD hoàn thành việc xây dựng hệ thống giao dịch, hệ thống thanh toán vận hành thông suốt và ổn định. Việc tuyên truyền, đào tạo công chúng đầu tư cũng được các đơn vị phối hợp tổ chức liên tục với nhiều hình thức khác nhau nhằm trang bị đầy đủ kiến thức cho các nhà đầu tư trước khi tham gia giao dịch.
Hệ thống giao dịch thứ cấp trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tập trung đi vào hoạt động mang được kỳ vọng sẽ giúp tăng thanh khoản thị trường, đồng thời giúp cơ quan quản lý, thành viên thị trường, công chúng đầu tư chuyên nghiệp có thêm thông tin về thị trường từ sơ cấp đến thứ cấp, từ đó, đưa ra các chính sách về quản lý và phát triển thị trường cũng như quyết định đầu tư phù hợp.
Để tiếp tục phát triển thị trường phù hợp với mức độ phát triển của nền kinh tế, tiếp cận với các thông lệ, chuẩn mực quốc tế, Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng giao nhiệm vụ cụ thể cho Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước và các đơn vị liên quan.
Một là, tiếp tục công tác hoàn thiện thể chế chính sách; tổ chức thị trường hoạt động ổn định, an toàn, thông suốt; tiến hành cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính tạo điều kiện tối đa cho các tổ chức phát hành TPDN bao gồm cả phát hành ra công chúng và phát hành riêng lẻ.
Hai là, tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật, thông tin về tình hình thị trường, đào tạo kiến thức tài chính cho nhà đầu tư và tăng cường kiểm soát, xử lý việc đưa tin không chính thống, ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường.
Ba là, nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ của các tổ chức trung gian, các Công ty chứng khoán từ khâu tư vấn phát hành đến hỗ trợ doanh nghiệp phát hành, kiểm soát đối tượng được tham gia đầu tư; nâng cao đạo đức nghề nghiệp của nhân viên các Công ty chứng khoán.
Bốn là, tiếp tục tăng cường hoạt động giám sát nhằm chấn chỉnh và xử lý nghiêm các vi phạm trong hoạt động phát hành, đầu tư và cung cấp dịch vụ liên quan đến trái phiếu, bảo đảm tính công khai, minh bạch cho thị trường.
"Sự ra đời của hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ được kỳ vọng sẽ giúp tăng cường tính minh bạch, nâng cao thanh khoản cho thị trường, giúp cơ quan quản lý, thành viên thị trường, công chúng đầu tư có thêm thông tin về thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ từ sơ cấp đến thứ cấp, đồng thời nâng cao tính tự chịu trách nhiệm của nhà đầu tư trong hoạt động mua bán, trái phiếu, tăng cường hiệu quả quản lý, giám sát của cơ quan nhà nước đối với việc tuân thủ các quy định pháp luật về giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Các Sở giao dịch chứng khoán, VSD và ngân hàng thanh toán Vietcombank có trách nhiệm đảm bảo thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ vận hành liên tục, ổn định và an toàn từ khâu đăng ký, lưu ký đến khâu giao dịch, thanh toán".
Thay mặt lãnh đạo Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước, Chủ tịch Vũ Thị Chân Phương cam kết sẽ tiếp tục tăng cường và nâng cao hiệu quả phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, chỉ đạo các đơn vị Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam, Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán (VSD) và các thành viên thị trường tiếp tục phát huy những thành tích đạt được, phát huy truyền thống đoàn kết, không ngừng cải cách, đổi mới.
Đồng thời, nỗ lực phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao, xây dựng thị trường chứng khoán Việt Nam nói chung và thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ nói riêng phát triển bền vững, an toàn, minh bạch và hiệu quả, ngày càng trở thành kênh huy động vốn quan trọng cho nền kinh tế, đóng góp tích cực cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ cho phép thành viên giao dịch kết nối và gửi lệnh lên hệ thống giao dịch của HNX. Hệ thống hiện hỗ trợ 2 loại lệnh là thỏa thuận điện tử và thỏa thuận thông thường (báo cáo giao dịch).
Đối với lệnh điện tử, thành viên có thể lựa chọn gửi lệnh chào đến một số thành viên nhất định hoặc gửi lệnh đến tất cả các thành viên của thị trường và chỉ các thành viên nhận được lệnh chào mới có thể xác nhận lệnh.
Hệ thống cho phép trao đổi thông tin giao dịch, thông tin lưu ký với hệ thống của VSD. Việc thanh toán các giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ được thực hiện theo phương thức thanh toán tức thời theo từng giao dịch, tương tự phương thức thanh toán đang áp dụng trên trường chứng khoán phái sinh, hoặc lệnh sẽ được thanh toán vào cuối ngày giao dịch theo lựa chọn của nhà đầu tư.
Về nền tảng công nghệ, các ứng dụng lõi được chạy trên nền tảng Linux đảm bảo tối ưu hóa về tốc độ và sử dụng tài nguyên phần cứng; ứng dụng phía người dùng được sử dụng công nghệ web-base để thuận tiện cho việc triển khai nhanh từ phía thành viên. Hệ thống được phát triển ứng dụng các giải pháp bảo mật bao gồm sử dụng giao thức mã hóa để bảo mật dữ liệu trong quá trình truyền tải trên đường truyền mạng cho kênh nhập lệnh từ thành viên tới HNX, sử dụng kênh truyền WAN dành riêng để kết nối với VSD, thành viên thị trường, sử dụng phương thức xác thực đa nhân tố để đảm bảo an toàn truy cập.
