Kinh tế Mỹ bật tăng sau hai quý giảm, nguy cơ suy thoái vẫn còn

Số liệu từ Cục Phân tích kinh tế thuộc Bộ Thương mại Mỹ ngày 27/10 cho thấy tổng sản phẩm trong nước (GDP) của nước này đạt mức tăng trưởng niên hoá (annualized - dữ liệu được điều chỉnh để phản ánh thời kỳ một năm) 2,6% trong quý 3, sau khi giảm 1,6% trong quý 1 và giảm 0,6% trong quý 2.

Mức tăng trưởng trên cao hơn 0,2 điểm phần trăm so với mức dự báo tăng 2,4% mà giới phân tích đưa ra trước đó, theo dữ liệu từ Refinitiv.

Phát biểu ngày 27/10, Tổng thống Mỹ Joe Biden đánh giá cao sự phục hồi của nền kinh tế trong quý 3, miêu tả báo cáo này như một “bằng chứng nữa cho thấy sự phục hồi kinh tế của chúng ta tiếp tục tiến về phía trước”.

Báo cáo GDP mới nhất là một sự khẳng định rằng kinh tế Mỹ hiện không suy thoái, nhưng các chuyên gia kinh tế cảnh báo điều đó không có nghĩa là nền kinh tế đã thoát khỏi nguy cơ rơi vào một cuộc suy thoái.

Phần lớn sự tăng trưởng này đến từ việc cân bằng lại giữa nhập khẩu và xuất khẩu, với lượng hàng hoá nhập khẩu vào Mỹ giảm xuống vì người tiêu dùng nước này chuyển từ xu hướng mua sắm nhiều hàng hoá trong thời gian đại dịch sang chi nhiều hơn cho các dịch vụ như du lịch và ăn nhà hàng khi nền kinh tế mở cửa trở lại. Tiêu dùng tăng 1,4% trong quý 2, mức tăng tốt hơn dự báo, nhưng giảm tốc so với hai quý đầu năm.

“Nếu không tính đến những yếu tố có tính biến động cao, triển vọng tăng trưởng đang yếu đi”, chuyên gia kinh tế trưởng Jeffrey Roach của LPL Financial nhận định với trang CNN Business. “Thị trường nhà đất xấu đi, lạm phát dai dẳng, cộng thêm sự quyết liệt của Fed, đặt nền kinh tế vào một vị thế thiếu chắc chắn trong năm 2023”.

Hai quý GDP suy giảm liên tiếp như nửa đầu năm nay của kinh tế Mỹ đáp ứng định nghĩa một cuộc suy thoái kỹ thuật. Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế nói rằng một cuộc suy thoái thực sự phải có sự suy giảm sâu hơn, rộng hơn và kéo dài hơn trong hoạt động kinh tế. Hai quý đầu năm nay, thị trường lao động Mỹ vẫn nóng, tiêu dùng tăng mạnh và đầu tư của doanh nghiệp vẫn mạnh, nên nền kinh tế chưa bị coi là suy thoái.

Nhưng do sự suy giảm GDP trong nửa đầu năm của kinh tế Mỹ không phản ánh chuẩn xác hoạt động sôi nổi trong nền kinh tế, chính sự khởi sắc của quý 3 lại che đậy một sự sụt giảm tiềm tàng - giới chuyên gia chỉ rõ.

Biến số lớn nhất đối với tăng trưởng GDP của Mỹ trong 9 tháng qua là xuất khẩu ròng và lượng hàng tồn kho, trong khi đây vốn là hai hạng mục không có ảnh hưởng lớn đến như vậy.

Trong 6 tháng đầu năm, thâm hụt thương mại của Mỹ gia tăng do phụ thuộc vào nhập khẩu tăng vì nền sản xuất của Mỹ không thể đáp ứng nhu cầu hàng hoá tăng vọt. Lượng hàng hoá tồn kho của các doanh nghiệp cũng giảm sâu vì tình trạng gián đoạn chuỗi cung ứng.

Sang quý 3, tình hình thương mại và hàng tồn kho được cải thiện: các vấn đề chuỗi cung ứng dần được gỡ bỏ, thâm hụt thương mại giảm do người tiêu dùng chuyển sang dùng dịch vụ nhiều hơn thay vì mua hàng hoá dẫn tới nhập khẩu giảm.

Chuyên gia kinh tế cấp cao Andrew Patterson của công ty quản lý quỹ đầu tư Vanguard nói rằng sự suy giảm xuất khẩu, cộng thêm suy giảm đầu tư vào các dự án bất động sản và sự giảm tốc của tiêu dùng phản ánh sự suy yếu của nhu cầu trên diện rộng trong nền kinh tế.

Tuy nhiên, đây chính là điều mà Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) mong muốn khi triển khai chiến dịch thắt chặt chính sách tiền tệ mạnh tay để hạ nhiệt nền kinh tế nhằm kéo lạm phát xuống.

“Đây là một dấu hiệu nữa cho thấy chính sách của Fed đang mang lại kết quả như mong đợi”, ông Patterson nói.

Dù GDP hồi mạnh, nguy cơ suy thoái kinh tế Mỹ vẫn còn đó.

“Tôi thực sự cho rằng khả năng suy thoái kinh tế trong năm 2023 là 50-50”, chuyên gia kinh tế trưởng Gus Faucher của PNC Financial Services Group phát biểu trên CNN Business.

“Chúng ta đang bắt đầu chứng kiến tăng trưởng việc làm chậm lại; thị trường bất động sản gây trở ngại lớn hơn; tăng trưởng tiêu dùng cũng chậm lại; và lãi suất có khả năng sẽ còn tăng cao hơn nữa. Điều đó có nghĩa là suy thoái sẽ xảy ra trong năm tới”.