Mary Barra – “Nữ tướng” đầu tiên của ngành ô tô và triết lý kinh doanh khác biệt

Người mang lại thay đổi

Barra đã gắn bó với GM trong suốt sự nghiệp của mình, bắt đầu từ khi còn trẻ 18 tuổi với tư cách là người kiểm tra chất lượng, đo khoảng cách giữa tấm cánh và cửa. Bà đảm nhận vai trò Giám đốc điều hành vào năm 2014 và Chủ tịch vào năm 2016 với một mục tiêu rõ ràng đó là sử dụng vị trí mới của mình cho mục đích tốt nhất.

“Là Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của General Motors, tôi có cơ hội duy nhất và trách nhiệm là sử dụng tư duy kỹ thuật của mình để giúp biến thế giới thành một nơi tốt đẹp hơn trên quy mô lớn hơn nhiều”, bà Mary Barra viết trên LinkedIn. “Tại General Motors, chúng tôi có tầm nhìn không va chạm, không khí thải, không tắc nghẽn. Đó là Sao Bắc Đẩu của chúng tôi hướng dẫn mọi việc chúng tôi làm. Tôi rất biết ơn mỗi ngày khi được lãnh đạo một công ty với tầm nhìn mà tôi vô cùng đam mê”.

Khi Mary Barra trở thành Giám đốc điều hành của General Motors, ngành công nghiệp ô tô đang nổi lên từ một số thời điểm khó khăn và GM đang trên con đường lấy lại sự ổn định khó giành được. Khi lựa chọn Barra, Hội đồng quản trị đã chọn khai thác tài năng cây nhà lá vườn - Barra đã thăng tiến vượt bậc - thay vì tìm kiếm bên ngoài công ty. Ngay sau khi Barra tiếp quản, GM đã phải đối mặt với cuộc khủng hoảng. Kiến thức của Barra về GM và động lực độc đáo của bà đã chứng tỏ tầm quan trọng khi công ty nỗ lực để lấy lại chỗ đứng của mình.

Trong khoảng thời gian bị giới truyền thông soi mói gắt gao, Barra phải đối mặt với tình thế không thể thắng, hay điều mà một số nhà nghiên cứu gọi là “vách đá thủy tinh”. Thuật ngữ này do các nhà tâm lý học Michelle Ryan và Alex Haslam của Đại học Exeter đặt ra, gợi ý rằng phụ nữ đang phá vỡ trần nhà bằng kính chỉ để ngã nhào xuống một vách đá tượng trưng. Ryan và Haslam đưa ra giả thuyết rằng phụ nữ thường được thăng chức vào những công việc nguy hiểm trong thời kỳ khủng hoảng, khi nguy cơ thất bại cao, chỉ để nhận lỗi khi nỗ lực của họ thất bại hoặc chậm mang lại kết quả.

Bắt đầu những gì có thể là chuyến đi tàu lượn siêu tốc trong đời, Barra chấp nhận vô số thách thức mà vai trò Giám đốc điều hành đưa ra, sắp xếp đội ngũ và nguồn lực của mình. Trong quá trình này, bà đã triển khai cái mà giới chuyên môn gọi là “nhu thuật lãnh đạo” bằng cách khai thác kiến thức sâu rộng của mình về GM để kích hoạt và định hướng năng lượng tích cực cho nhân viên. Cuối cùng, bà đã giúp dẫn dắt công ty thoát khỏi cuộc khủng hoảng quan hệ công chúng và khẳng định mình là người đứng đầu đáng kính của nhà sản xuất ô tô toàn cầu.

Là nhân viên thế hệ thứ hai của GM, cha của bà Mary Barra là thế hệ đầu tiên, đã làm việc 35 năm với tư cách là người chế tạo khuôn mẫu trong nhà máy GM, Barra tiết lộ rằng ô tô là cuộc sống của bà. Chúng là biểu tượng của tự do đã cách mạng hóa xã hội, và giờ đây, hơn một thế kỷ sau, bà lại nhìn thấy cơ hội để cách mạng hóa xã hội.

GM có trụ sở tại Detroit là một trong những nhà sản xuất ô tô lớn nhất và thành công nhất trên thế giới, được yêu thích nhờ những thương hiệu mang tính biểu tượng như Cadillac, Chevrolet, Hummer, v.v… Hiện tại, thương hiệu này thậm chí còn được yêu thích hơn nữa khi Barra hướng tới một tương lai xanh hơn, sạch hơn với kế hoạch cung cấp độc quyền xe điện, chấm dứt việc sản xuất ô tô con, xe bán tải và SUV sử dụng động cơ chạy bằng dầu diesel và xăng đến năm 2035.

Vào tháng 1/2021, bà đã thông báo ý định của GM trong việc dẫn dắt quá trình chuyển đổi công bằng và toàn diện sang một tương lai không có carbon và chia sẻ chi tiết về kế hoạch giới thiệu 30 xe điện mới vào năm 2025. Đó là những kế hoạch tiêu tốn tới 27 tỷ USD và có khả năng đưa GM vào vị trí vượt qua Tesla trong cuộc đua tới một tương lai ô tô điện thực sự dành cho thị trường đại chúng.

“Đây là cách chúng tôi sẽ giành chiến thắng. Chúng tôi đang hướng tới một chiến lược tăng trưởng và một tương lai không phát thải từ một vị trí có thế mạnh”, Barra cho biết trong một tuyên bố. “Biến đổi khí hậu là có thật và chúng tôi muốn trở thành một phần của giải pháp bằng cách đưa mọi người lên một chiếc xe điện”.

Chúng là những mục tiêu cao cả. Trong sơ đồ của mọi thứ, hơn 14 năm không phải là dài lắm, đặc biệt là khi một đại dịch chưa từng có trên toàn thế giới được thêm vào. Nhưng Barra tự tin rằng có thể đạt được điều đó nhờ những bài học từ Chevrolet Bolt EV và EUV, cũng như tốc độ mà công ty có thể đạt được bước tiến đáng kể trong thời kỳ COVID-19.

Trong khi lắp ráp mặt nạ và các thiết bị bảo vệ cá nhân khác cho những người làm việc ở tuyến đầu trong đại dịch, GM bằng cách nào đó cũng đã xoay sở để đẩy nhanh các chương trình xe điện của mình, khi tiết lộ GMC Hummer EVs và Cadillac Lyriq. Hãng cũng công bố mẫu xe bán tải chạy điện Chevrolet Silverado. Tất cả những nỗ lực mà Barra thừa nhận không thể thành hiện thực nếu không có những con người đam mê của GM.

Thay đổi thế giới

GM là một công ty có hơn 100 năm kinh nghiệm. Tuy nhiên, gần một nửa số nhân viên của họ mới chỉ làm việc ở đó chưa đầy một vài năm. Theo Barra, tất cả đều có mục đích, những nhân viên mới này muốn thay đổi thế giới.

“Chúng tôi tin rằng còn nhiều điều cần phải xảy ra, nhưng chúng tôi phải đặt ra những mục tiêu đầy tham vọng vì tin vào khoa học. Chúng tôi tin rằng mình cần làm điều đúng đắn cho môi trường và công ty hiện có công nghệ. Nhân viên của chúng tôi rất hào hứng với điều đó và họ muốn tham gia vì họ muốn đảm bảo rằng mình không chỉ làm việc cho một công ty đang làm điều đúng đắn mà còn làm điều đúng đắn cho môi trường vì sự an toàn chứ không phải chỉ cho con cái của họ mà còn cho con cái của con cái họ nữa”.

Trong khi GM có một chút lịch sử tàu đầy thăng trầm với những đỉnh cao và những đáy thấp, thì Barra có thể chính xác là những gì công ty cần để cuối cùng đứng đầu vào thời điểm này. Trong một ngành công nghiệp mà phụ nữ chiếm chưa đến 25% toàn bộ lực lượng lao động, bà đã liên tục thách thức hiện trạng, đưa GM lỗi thời vào ngành kinh doanh xe hơi đang bị gián đoạn của tương lai bằng cách biến nó thành một công ty công nghệ phụ thuộc nhiều vào dịch vụ chia sẻ xe, công nghệ lái xe tự động và xe điện với tốc độ đáng kinh ngạc.

Tuy nhiên, điều đó sẽ không thể xảy ra nếu GM tiếp tục duy trì lộ trình trước khi bà Barra đảm nhiệm vị trí Giám đốc điều hành, một người phải đối mặt bởi lệnh cấm phá sản, gói cứu trợ của chính phủ và lỗi thiết kế công tắc đánh lửa dẫn đến cái chết thương tâm của 124 người. Hoạt động nội bộ của công ty ở mức tốt nhất là không hoạt động bình thường, và Barra biết rằng còn rất nhiều việc phải làm để đưa công ty trở lại thời kỳ vĩ đại, thay thế văn hóa đổ lỗi và quan liêu bằng văn hóa dựa trên tinh thần trách nhiệm và sự hợp tác. Là một phần của sự thay đổi này, Barra nổi tiếng là đã cắt giảm quy tắc trang phục dài 10 trang của GM xuống còn vài từ: “Ăn mặc phù hợp”.

“Trong lĩnh vực chuyển đổi nhanh chóng này, bạn phải có một nền văn hóa linh hoạt”, Barra nói trong một cuộc phỏng vấn năm 2016 với Fast Company. “Chúng tôi vẫn còn rất nhiều việc phải làm”.

Sau một thời gian được điều hành bởi Barra, rất nhiều công việc đã được hoàn thành và GM đã quay trở lại con đường phát triển nhanh. Với triết lý quản lý rõ ràng của Barra, tập trung vào việc trao quyền cho các nhà quản lý và giữ cho GM tinh gọn nhất có thể để dẫn dắt gã khổng lồ một thời của ngành, công ty đang phát triển mạnh mẽ.

Hơn nữa, Barra đã đấu tranh cho sự đa dạng hơn trong lực lượng lao động, lưu ý tầm quan trọng của điều đó đối với sự thành công liên tục của công ty. Dưới sự lãnh đạo của bà, GM đã liên tục đạt điểm cao trong các báo cáo về bình đẳng giới. Năm 2018, đây là một trong hai doanh nghiệp toàn cầu duy nhất không có chênh lệch lương theo giới tính.

“Là một công ty, chúng tôi quyết tâm dẫn đầu và xác định tương lai của phương tiện di chuyển cá nhân”, Barra chia sẻ. “Để làm được điều đó, chúng tôi cần những con người năng động và đa dạng, nghĩa là tìm kiếm và phát triển những tài năng tốt nhất trên khắp thế giới. Từ phòng họp, nơi có một nửa số thành viên của chúng tôi là phụ nữ, đến phòng họp, việc hỗ trợ lực lượng lao động mạnh mẽ và đa dạng là ưu tiên hàng đầu. Tôi khao khát biến General Motors trở thành công ty toàn diện nhất trên thế giới”.