Oằn mình gánh tải, cầu Long Biên 120 năm tuổi cứ "vá" lại rách
Cầu Long Biên được ví như tấm áo cũ sờn, vá chỗ này lại thủng chỗ kia. Sau khi mặt cầu liên tiếp xuất hiện lỗ thủng lớn chỉ trong vòng 1 tháng gây nguy hiểm cho người dân, đặt ra yêu cầu phải sớm tìm giải pháp để đảm bảo an toàn khi qua cầu...
Cục Đường sắt Việt Nam vừa chủ trì cuộc họp với các đơn vị liên quan nhằm tìm giải pháp để đảm bảo an toàn giao thông qua cầu Long Biên.
XUỐNG CẤP NGHIÊM TRỌNG NHƯNG VỐN BẢO TRÌ CHỈ "NHỎ GIỌT"
Ông Vũ Quang Khôi, Cục trưởng Cục Đường sắt Việt Nam cho biết, ngay sau khi xảy ra vụ việc sập tấm đan mặt đường bộ vào ngày 28/5, Cục Đường sắt cùng Vụ Kết cấu hạ tầng giao thông (Bộ Giao thông vận tải), Tổng công ty Đường sắt Việt Nam và Công ty cổ phần Đường sắt Hà Hải trực tiếp kiểm tra hiện trường cầu.
Cục trưởng Cục Đường sắt Việt Nam cho hay, cầu Long Biên qua 121 năm sử dụng hiện quá xuống cấp. Dù hàng năm Bộ Giao thông vận tải đều quan tâm dành kinh phí cho bảo trì cầu nhưng do lượng phương tiện qua lại đông, quá tải nên phần đường bộ xuống cấp nhanh. Vì vậy cần phải thực hiện ngay các giải pháp trước mắt để đảm bảo an toàn khu vực cầu.
Qua kiểm tra cho thấy, tình hình an toàn giao thông đường bộ qua cầu rất phức tạp. Cụ thể, dù Công ty cổ phần Đường sắt Hà Hải - đơn vị quản lý, bảo trì cầu phối hợp với các đơn vị chức năng nhiều lần giải tỏa, nhắc nhở nhưng vẫn tình trạng họp chợ, buôn bán vẫn diễn ra thường xuyên.
Gần đây nhất, vào lúc 10h30 ngày 28/5, tại vị trí dầm D1/10 phần đường dành cho xe máy và xe đạp, phía thượng lưu hướng quận Hoàn Kiếm đi quận Long Biên xuất hiện một tấm đan bị hư hỏng, nhìn rõ nước dưới lòng sông gây nguy hiểm cho phương tiện lưu thông trên cầu.
Lý giải nguyên nhân vụ việc trên gây nhiều lo lắng cho người dân, Công ty cổ phần Đường sắt Hà Hải, cho biết do kết cấu thép đỡ tấm đan lâu ngày sử dụng bị han rỉ, mất liên kết, kết hợp mưa nhiều ngày trước đó nên chưa kịp thời phát hiện.
Trước đó, ngày 4/5, phần đường dành cho người đi bộ cũng bị gãy, rơi một tấm đan xuống sông.
Tính từ 14h00 - 20h00 ngày 30/5, trong giờ cấm xe máy thồ, xe đạp thồ nhưng có đến 150 xe máy thồ, xe ba gác chở nặng qua cầu. Đây là phương tiện chở hàng có tải trọng lớn không phù hợp để lưu thông trên cầu. Cục Đường sắt khẳng định vụ việc thủng mặt cầu ngày 28/5 có nguyên nhân trực tiếp từ một xe ba gác chở nặng gây sụt tấm đan.
Tuy nhiên, cả hai vụ việc đều được nhân viên tuần cầu phát hiện kịp thời, báo đơn vị lắp đặt tín hiệu cảnh báo, bố trí nhân viên chốt gác, đồng thời, huy động nhân lực, thiết bị, vật tư tiến hành sửa chữa, gia cố và lắp đặt tấm đan thay thế.
Đáng lo ngại là hiện tượng xe quá tải lên cầu. Dù hai bên đầu cầu có biển cấm ô tô, biển cấm xe đạp thồ, xe máy thồ lưu thông trên cầu từ 5h00 - 20h00 và biển cảnh báo cầu yếu, các phương tiện hạn chế qua lại nhưng lượng phương tiện lên cầu vẫn rất đông, nhất là vào giờ cao điểm.
Đại diện Công ty cổ phần Đường sắt Hà Hải bày tỏ, vì vốn bảo trì hạn hẹp nhưng mỗi lần xảy ra vụ việc, dư luận xã hội lại đặt vấn đề nghi ngờ chất lượng công tác bảo trì của đơn vị.
"GIẢI CỨU" CẦU LONG BIÊN BẰNG CÁCH NÀO?
Để đảm bảo an toàn giao thông qua cầu Long Biên, trước mắt, Công ty cổ phần Đường sắt Hà Hải sẽ kiểm tra sơ bộ, đánh dấu các vị trí nguy cơ, xung yếu để có giải pháp tiếp theo. Đồng thời, cho lắp ngay thanh chặn, biển cấm xe máy đi lên lối đi dành cho người đi bộ.
Trong khi chờ giải pháp kỹ thuật, vốn để sửa chữa các vị trí xung yếu, Công ty cổ phần Đường sắt Hà Hải sẽ mua vật tư dự phòng như tấm bản thép để kê tạm thời lên các khe hở rộng, cập kênh giữa các tấm đan trên mặt đường... để đảm bảo an toàn, vừa tạo thuận lợi cho người dân lưu thông.
Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cầu Long Biên, không chỉ có vấn đề giao thông đường bộ mà còn vấn đề an toàn giao thông đường thủy. Các trụ cầu hiện yếu, nếu các phương tiện thủy va phải thì nguy cơ mất an toàn đường sắt, đường bộ rất cao.
Do vậy, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đang thực hiện kiểm định tổng thể cầu trước khi đề xuất giải pháp lâu dài, trong đó lập dự án sửa chữa đồng bộ.
Về lâu dài, theo Cục trưởng Cục Đường sắt Vũ Quang Khôi, quy hoạch thời gian tới, tuyến đường sắt đô thị Yên Viên - Ngọc Hồi sẽ được đầu tư, trong đó, sẽ xây cầu đường sắt mới qua sông Hồng.
Theo nghiên cứu ban đầu, vị trí cầu mới cách cầu Long Biên hiện hữu khoảng 75m về phía thượng lưu.
Còn tuyến đường sắt quốc gia sẽ không qua cầu Long Biên mà theo tuyến vành đai phía Đông Hà Nội theo hướng Ngọc Hồi - Lạc Đạo - Yên Viên - Bắc Hồng, trong đó có đoạn từ Ngọc Hồi (tuyến phía Nam) đến Lạc Đạo (tuyến phía Đông). Kết nối giữa hai ga này sẽ có cầu đường sắt gần vị trí cầu Thanh Trì.
Vì vậy, việc sớm đầu tư cầu đường sắt mới qua sông Hồng theo dự án tuyến đường sắt đô thị Yên Viên - Ngọc Hồi là phương án chính để "giải cứu" cầu Long Biên khỏi áp lực giao thông hiện nay.
Được biết, dự án đường sắt đô thị số 1, Yên Viên - Ngọc Hồi, giai đoạn 1 được Bộ Giao thông vận tải phê duyệt đầu tư tại Quyết định số 3304/QĐ-BGTVT ngày 31/10/2008 với thời gian hực hiện từ năm 2007 đến năm 2017. Dự án xây dựng tuyến đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến số 1, Yên Viên - Ngọc Hồi, giai đoạn 1 (Đường sắt đô thị Yên Viên - Ngọc Hồi) có quy mô của dự án là xây dựng tuyến đường sắt đô thị sử dụng chung giữa đường sắt quốc gia và đường sắt đô thị với quy mô đường đôi, khổ 1.435 mm.
Đến năm 2017 được phê duyệt điều chỉnh với dự kiến thực hiện từ năm 2017 đến năm 2024. Tổng mức đầu tư của dự án đến nay ở mức 81.537 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến nay, dự án gần như bất động.
Cầu Long Biên thuộc tuyến đường sắt Hà Nội - Đồng Đăng có chiều dài 1691,15m. Cầu được xây dựng từ năm 1899, đến năm 1902 hoàn thành và đưa vào khai thác. Trải qua hơn 120 năm khai thác, sử dụng, cầu nhiều lần được khôi phục, gia cố sửa chữa do bị chiến tranh phá hoại cũng như bị hư hỏng kết cấu.
Theo thiết kế ban đầu, phần đường bộ ban đầu cũng chủ yếu dành cho ô tô nên phần hệ thép đỡ hai phía bánh ô tô được làm chắc chắn, được gá vào hệ dầm nên khá chắc chắn, trong khi tấm đan ở giữa chịu lực yếu hơn do chỉ kê lên thép mỏng. Tuy nhiên, sau này do lượng xe máy, xe thồ qua cầu quá nhiều gây áp lực lên các tấm đan ở giữa, dẫn đến tình trạng mặt đường thường xuyên hư hỏng.
Năm 2021, cầu Long Biên được "rót" 8,5 tỷ đồng, năm 2022 được khoảng hơn 9,7 tỷ đồng, bao gồm cả kinh phí bảo dưỡng cầu đường sắt, cầu đường bộ và kinh phí tuần cầu, bảo vệ cầu.
Trước đó, năm 2016, Bộ Giao thông vận tải triển khai đầu tư, sửa chữa cầu Long Biên tại dự án “Khôi phục cầu Long Biên giai đoạn 1, gia cố đảm bảo an toàn cầu Long Biên phục vụ vận tải đường sắt đến năm 2025” với tổng mức đầu tư hơn 256 tỷ đồng. Tuy nhiên, chủ yếu sửa chữa các hư hỏng lớn, đảm bảo an toàn khai thác vận tải đường sắt trong thời gian chờ cầu riêng cho đường sắt được xây dựng mới theo tuyến đường sắt đô thị Yên Viên - Ngọc Hồi. Vì vậy, phần đường bộ chưa được đầu tư nhiều.
