Ông Trump dọa áp thuế quan lên Nga nếu không chấm dứt xung đột với Ukraine

Trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump điều chỉnh một tuyên bố mà ông đưa ra trước đó một ngày rằng ông sẽ áp trừng phạt lên Nga nếu Tổng thống Vladimir Putin từ chối đàm phá để kết thúc cuộc xung đột Nga-Ukraine đã kéo dài gần 3 năm. “Nếu không có thỏa thuận, tôi sẽ chẳng có lựa chọn nào khác ngoài việc áp thuế và thuế quan cao hơn và trừng phạt đối với bất kỳ thứ gì mà Nga bán sang Mỹ, cũng như các quốc gia có tham gia khác”, ông Trump viết ngày 22/1.

Nhà lãnh đạo không nói rõ “các quốc gia có tham gia khác” có phải là những nước có dính líu đến xung đột Nga-Ukraine hay không, và cũng không đưa ra định nghĩa nào về “tham gia”.

Người tiền nhiệm của ông Trump, Tổng thống mới mãn nhiệm Joe Biden, đã áp các biện pháp trừng phạt mạnh tay lên hàng nghìn thực thể trong các lĩnh vực ngân hàng, quốc phòng, sản xuất, năng lượng, công nghệ… kể từ khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra vào tháng 2/2022.

Phản hồi sự cảnh báo của ông Trump, Phó đại sứ Nga tại Liên hiệp quốc Dmitry Polyanskiy nói Moscow sẽ chờ để xác định xem đối với ông Trump, một thỏa thuận để kết thúc cuộc chiến ở Ukraine là như thế nào. “Đây không đơn thuần là vấn đề kết thúc chiến tranh. Vấn đề đầu tiên và quan trọng là giải quyết những nguyên nhân sâu xa của cuộc khủng hoảng Ukraine”, ông Polyanskiy phát biểu - theo hãng tin Reuters.

Trước khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vào ngày 5/11, ông Trump đã tuyên bố hàng chục lần rằng ông sẽ sẵn có một thỏa thuận giữa Nga và Ukraine ngay trong ngày cầm quyền đầu tiên, thậm chí có thể trước đó. Tuy nhiên, các trợ lý của ông Trump đã thừa nhận rằng một thỏa thuận để kết thúc xung đột Nga-Ukraine có thể phải mất nhiều tháng mới đạt được, thậm chí lâu hơn.

Trong tháng 1 này, Bộ Tài chính Mỹ có đợt trừng phạt mạnh nhất từ trước tới nay của Washington đối với ngành công nghiệp dầu lửa Nga. Đợt trừng phạt này nhằm vào hai công ty sản xuất dầu khí Nga gồm Gazprom Neft và Surgutneftegas, cùng 183 tàu chở đầu được coi là “đội tàu bí mật” của Nga giúp hoạt động xuất khẩu dầu của nước này tránh các biện pháp trừng phạt của phương Tây.

Việc ông Trump dọa áp thuế quan lên Nga một lần nữa cho thấy ông còn đang dùng thuế quan nhằm đạt các mục tiêu phi thương mại. Trước đó, ông chủ Nhà Trắng đã dọa áp thuế quan lên Mexico, Canada và Trung Quốc nếu các nước này không chặn dòng người di cư bất hợp pháp và dòng chất cấm fentany đi qua biên giới vào Mỹ. Ba nước này đều là những đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ, có tổng cộng hơn 2,1 nghìn tỷ USD thương mại hai chiều hàng năm với Mỹ.

Trong khi đó, kim ngạch thương mại Mỹ-Nga ít hơn nhiều: nhập khẩu của Mỹ từ Nga đã giảm còn 2,9 tỷ USD trong 11 tháng đầu năm 2024, từ mức 29,6 tỷ USD vào năm 2021. Năm 2014, Mỹ nhập 13,5 tỷ USD sản phẩm xăng dầu Nga, nhưng hoạt động này đã giảm về 0 do các biện pháp trừng phạt liên quan đến xung đột Nga-Ukraine. Một số mặt hàng xuất khẩu lớn của Nga sang Mỹ cách đây 1 thập kỷ, như thép bán thành phẩm và gang, cũng chứng kiến kim ngạch giảm về 0.

Tuy vậy, Mỹ vẫn nhập khẩu lượng phân bón nông nghiệp lớn từ Nga, trị giá khoảng 1,4 tỷ USD trong năm 2023, cùng hơn 1 tỷ USD mỗi chất uranium dùng cho lĩnh vực điện hạt nhân, palladium và rhodium dùng cho bộ chuyển đổi xúc tác trong ô tô.

“Có một cách để tác động mạnh đến Nga là trừng phạt và dừng sử dụng gỗ Nga trong các thành phẩm gỗ đến từ Trung Quốc, Việt Nam và các quốc gia khác”, theo luật sư thương mại Tim Brightbill của công ty luật Wiley Rein ở Washington nói với Reuters.

Trên Truth Social, ông Trump nói ông sẽ “trao một ân huệ lớn cho Nga, đất nước với nền kinh tế đang lao đao, và Tổng thống Putin. Hãy chấm dứt nay cuộc chiến nực cười này!”

Hiện tại, lập trường đàm phán của Nga và Ukraine vẫn còn nhiều khác biệt, trong đó phía Ukraine có mối lo ngại rằng họ có thể buộc phải chấp nhận những nhượng bộ lớn.