Rào cản tuổi tác của lao động trên 35 tuổi ở Trung Quốc

Tại Trung Quốc, nền kinh tế phục hồi ì ạch đang không chỉ ảnh hưởng tới tương lai việc làm của sinh viên mới ra trường. Những lao động trên 35 tuổi ở nước này đang đối mặt nguy cơ bị sa thải và khó tìm việc làm mới.

“Chúng tôi đang muốn tuyển người sinh sau năm 1990 nên không thể tuyển dụng bạn ở thời điểm này”, một lao động 35 tuổi ở ở Phật Sơn, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc nhận được thông báo này khi tới phỏng vấn xin việc tại một công ty. Sinh năm 1988, người họ Zhao này đã bị từ chối tuyển dụng vì vấn đề tuổi tác.

Trao đổi với tờ báo Nikkei Asia, Zhao cho biết từng làm việc cho một số công ty sản xuất ô tô và phụ tùng liên quan. Mùa xuân năm ngoái, anh nghỉ việc để tìm công việc lương cao hơn nhưng hóa ra đây lại là một sai lầm. Kể cả khi ngành công nghiệp ô tô tại Trung Quốc đang hưởng lợi từ xu hướng dịch chuyển sang xe điện, Zhao cho biết anh “không nhận được phản hồi” sau khi gửi đi nhiều hồ sơ xin việc.

Theo một khảo sát vào tháng 4/2023 của công ty nguồn nhân lực Zhaopin, 85% người lao động được hỏi cho biết họ nhận thấy có rào cản khi tìm kiếm hoặc giữ việc làm sau tuổi 35. Những người làm việc trong lĩnh vực internet, tài chính và ô tô là nhóm đặc biệt lo lắng về vấn đề này.

“Những người ở cuối độ tuổi 30 có xu hướng phải chi tiêu cho gia đình nhiều hơn, đặc biệt là cho những việc như chăm sóc con cái. Là một nhà tuyển dụng, chúng tôi không thể chi trả trợ cấp chăm sóc trẻ em cho nhân viên”, một người tên là Fan đang phụ trách tuyển dụng y tá tại một bệnh viên tư ở gần Bắc Kinh cho biết.  

Trong bối cảnh phải chật vật tăng lợi nhuận do nền kinh tế phục hồi ì ạch, các doanh nghiệp tại Trung Quốc đang tìm cách cắt giảm chi phí lao động. Không chỉ hạn chế tuyển sinh viên mới ra trường, nhiều công ty đang sa thải nhân sự ngoài 30 và ngoài 40 tuổi để thay thế bằng nhân viên ở độ tuổi 20 để giảm chi phí lương.

“Với những công việc không đòi hỏi trình độ chuyên môn cao như thiết kế đơn giản, tuyển người trẻ sẽ tốt hơn, bởi lương thấp hơn và họ có thể làm việc ngoài giờ xuyên đêm”, quản lý tại một công ty sản xuất nội thất ở Thượng Hải, cho biết.

Nguy cơ mất việc làm ở nhóm tuổi ngoài 30 và ngoài 40 đang đè nặng lên tâm lý các hộ gia đình. Theo dữ liệu từ Tổng cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, chỉ số niềm tin người tiêu dùng ở Trung Quốc vẫn chưa có dấu hiệu tăng lên sau khi giảm mạnh vào tháng 4/2022, khi nền kinh tế rơi vào khủng hoảng do các đợt phong tỏa theo chiến lược Zero Covid ở Thượng Hải.

Tại chùa Phật Ngọc ở trung tâm Thượng Hải, đa số những tấm thiệp đỏ treo trên cây ghi lời cầu nguyện công việc ổn định, bên cạnh cầu nguyện về sức khỏe và thành công. “Tôi cầu cho công việc của mình được suôn sẻ”, “Tôi cầu cho mình có thể giữ được hợp đồng lao động”… là hai trong đó.

“Thực tế rất khắc nghiệt. Cần có thời gian để thị trường việc làm phục hồi trở lại mức mà tâm lý người lao động được cải thiện rõ ràng”, một nguồn tin từ cơ quan quản lý cấp cao ở Bắc Kinh nhận định với Nikkei Asia.

Theo một nhân viên tại một công ty phát triển game ở Thượng Hải, những người bị sa thải chứng kiến kế hoạch cuộc sống bị đảo lộn, trong khi những người tránh được điều này thì buộc phải làm việc ngoài giờ nhiều hơn và luôn lo sợ mình nằm trong đợt sa thải tiếp theo.