"Tấn công" dịch Covid-19 bằng công nghệ

Theo đó, đối với những công nghệ đang phát huy hiệu quả phòng, chống dịch, cần thay đổi, chuyển từ phương thức khuyến khích tự nguyện sang bắt buộc cài đặt một số ứng dụng cơ bản.

BA MŨI "TẤN CÔNG" PHÒNG CHỐNG DỊCH COVID-19

Hiện nay, có 3 mũi “tấn công” phòng chống dịch Covid-19: Tăng cường xét nghiệm trên diện rộng, thực hiện chiến lược vaccine và ứng dụng công nghệ phục vụ truy vết. Trong đó, việc sử dụng công nghệ do Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì đang phát huy hiệu quả.

Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Huy Dũng cho biết: cách tiếp cận mới theo quan điểm của Thủ tướng Chính phủ là kết hợp hài hòa giữa phòng ngừa và tấn công.

Trước đây, các ứng dụng khai báo y tế phòng, chống dịch, hỗ trợ truy vết chỉ khuyến cáo người dân sử dụng thì đến nay sẽ sẽ chuyển thành bắt buộc.

Thứ hai, các nguồn dữ liệu chống dịch phải được tập trung vào một đầu mối xử lý. Trước đây, do người dân khai báo qua các ứng dụng khác nhau, nên dữ liệu bị phân tán. Nay dữ liệu phải được tập trung để có thể áp dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại, thực hiện phân tích để cho ra kết quả theo yêu cầu.

Ông Nguyễn Trường Nam, Phó cục trưởng Cục Công nghệ Thông tin (Bộ Y tế), cho biết: đối với khai báo y tế toàn dân, người dân có thể khai báo qua 3 ứng dụng là NCOVI, Bluezone và Vietnam Health Declaration.

Cụ thể, Vietnam Health Declaration là phần mềm của Tập đoàn Công nghiệp Viễn thông Quân đội (Viettel) nên dữ liệu khai báo được được lưu tại Viettel.

Dữ liệu khai báo của người dân trên Bluezone (của Tập đoàn công nghệ Bkav) và NCOVI (của Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam - VNPT) được lưu tập trung tại Cục Tin học hóa (Bộ Thông tin và Truyền thông).

Sau khi được thu thập, dữ liệu về bản khai y tế sẽ được Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) tại các tỉnh, cơ quan, đơn vị theo thẩm quyền. Dữ liệu này được sử dụng để kiểm soát, phân tích và phục vụ công tác truy vết các ca bệnh.

Trong khi đó, nhiều đơn vị hiện vẫn sử dụng song song khai báo giấy và khai báo điện tử. Trước thực trạng dữ liệu bản khai y tế vẫn còn phân tán, Cục Công nghệ thông tin (Bộ Y tế) đang làm việc với các đơn vị để thúc đẩy liên thông dữ liệu và xây dựng cơ sở dữ liệu khai báo y tế tập trung, liên thông.

CÀI ĐẶT VÀ SỬ DỤNG ỨNG DỤNG SẼ THÀNH YÊU CẦU BẮT BUỘC 

Theo kinh nghiệm từ các đợt lây nhiễm trước, dịch bệnh lần sau khó khăn, phức tạp, diễn biến khó lường hơn lần trước, hậu quả nặng nề hơn, cách xử lý khó khăn hơn, tác động xấu hơn. Tại cuộc họp Thường trực Chính phủ về phòng chống dịch bệnh Covid-19 cách đây ít hôm, Thủ tướng lưu ý: hiện nay số ca nhiễm mới, ca tử vong trên bản đồ dịch bệnh thế giới tiếp tục tăng; việc nhập cảnh, cư trú trái phép có xu hướng nhiều hơn trong thời gian qua; xuất hiện tư tưởng chủ quan, lơ là, mất cảnh giác của nhiều địa phương, cơ quan, đơn vị, người dân; công tác quản lý cách ly tập trung, sau cách ly (khi về địa phương) còn bất cập; biến chủng mới của virus SARS-Cov-2 lây lan nhanh, khó phát hiện, diễn biến phức tạp. 

Dự báo tình hình dịch bệnh sẽ tiếp tục phức tạp, sẽ còn lâu dài, chưa thể khẳng định thời điểm hết dịch. Vì thế, phải sẵn sàng đối phó với dịch bệnh ở mức cao nhất, phải sống an toàn khi dịch còn đâu đó quanh ta.

Thực hiện theo chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành tài liệu “Hướng dẫn sử dụng bộ giải pháp hỗ trợ phòng, chống và truy vết Covid-19 trong cộng đồng".

Bộ giải pháp này bao gồm Bluezone (ứng dụng cảnh báo tiếp xúc gần người nghi nghiễm Covid-19), NCOVI (hệ thống quản lý tờ khai y tế tự nguyện), khai báo y tế cho người nhập cảnh, hệ thống ghi nhận người đến, đi các địa điểm công cộng (thông qua quét mã QR) và hệ thống bản đồ chống dịch an toàn Covid-19. Hiện, cả nước đã có 9 tỉnh, thành phố thực hiện phần mềm bản đồ thông tin dịch tễ Covid-19 (có tên gọi là CovidMaps).

Bản đồ CovidMaps cho phép theo dõi tình hình dịch theo thời gian thực ở Đà Nẵng, Bắc Giang, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Quảng Ninh, Quảng Nam, Gia Lai, Phú Yên và Lạng Sơn. Bản đồ thông tin dịch tễ Covid-19 (CovidMaps) giúp cộng đồng theo dõi trực quan thông tin dịch tễ các ca bệnh tại địa phương thông qua mạng Internet, chính quyền có thêm giải pháp công nghệ số để phục vụ quản lý, điều hành trong phòng, chống dịch.

Theo thông tin trong tài liệu “Hướng dẫn sử dụng bộ giải pháp hỗ trợ phòng, chống và truy vết Covid-19 trong cộng đồng," nếu 60% người trưởng thành cài đặt ứng dụng Bluezone trong điện thoại, thì số liệu báo cáo về các trường hợp tiếp xúc gần, tiếp xúc với người bị Covid-19 sẽ đạt mức chính xác gần như tuyệt đối.

Do đó, muốn phát huy hiệu quả trong công tác phòng, chống dịch đều cần sự chung tay sử dụng, tự nguyện kê khai chính xác thông tin của người dân, cộng đồng. Nhiều ý kiến cho rằng, việc cài đặt và sử dụng ứng dụng sẽ thành yêu cầu bắt buộc, như việc đeo khẩu trang.

Đối với các khu công nghiệp, nhà máy, Bộ Thông tin và Truyền thông đã đề xuất những người làm việc trong các khu công nghiệp, nhà máy, xí nghiệp bắt buộc phải cài đặt ứng dụng Bluezone và ứng dụng khai báo y tế NCOVI.
Tại các địa điểm công cộng, các cơ quan công sở cần phải quét mã QR Code để có thể tập hợp dữ liệu số trên Hệ thống ghi nhận việc đến hoặc đi tại các địa điểm công cộng.

Ngoài ra, bất cứ người dân nào khi đến các nơi tụ tập đông người cần cài đặt ứng dụng Bluezone, để có thể phát hiện tiếp xúc gần với người nhiễm bệnh (đã có số liệu lưu trữ trên hệ thống).

Những người thuộc diện giám sát, cách ly y tế phải khai báo thông tin bắt buộc trên ứng dụng. Việc bắt buộc này cũng đòi hỏi ý thức của cộng đồng không chỉ cài ứng dụng vào thiết bị di động mà phải bật kết nối để ứng dụng hoạt động.

Hơn nữa, việc sử dụng Bluezone và bật Bluetooth khi đến những nơi công cộng, khi tiếp xúc đông người giúp sẽ người dân bảo vệ bản thân, cộng đồng, đồng thời giúp ích cho việc khoanh vùng dập dịch, truy vết được nhanh chóng. Khi phát hiện bệnh nhân Covid-19, chỉ những người có nguy cơ cao bị cách ly tập trung thay vì cách ly tất cả mọi người liên quan.

Bộ Thông tin và Truyền thông cũng vừa có công văn gửi Uỷ ban Nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và Sở Thông tin và Truyền thông các tỉnh, thành phố, về việc thực hiện hệ thống camera giám sát tại các cơ sở cách ly tập trung để phòng chống Covid-19.