Thấy gì từ quyết định "mở cửa" của Apple tại châu Âu?

Bản cập nhật như một biện pháp đáp trả đối với bộ quy định mới của châu Âu sẽ có hiệu lực vào tháng 3 năm nay. Động thái phản ánh một số thay đổi mạnh mẽ nhất đối với hoạt động kinh doanh ứng dụng của Apple kể từ khi ra mắt cửa hàng ứng dụng độc quyền 15 năm trước, theo CNN Business.

Đối với người tiêu dùng, sự thay đổi đồng nghĩa với việc khách hàng có nhiều lựa chọn hơn về cách mua và cài đặt ứng dụng trên thiết bị. Còn đối với nhà phát triển, những thay đổi trong điều khoản của Apple có thể giúp công ty linh hoạt tiếp thị thương hiệu với đa dạng cách tiếp cận hơn.

Động thái cũng nhấn mạnh cách các nhà hoạch định chính sách thuộc Liên minh châu Âu đã buộc đại gia công nghệ Apple phải thay đổi hoạt động kinh doanh cốt lõi của hãng, dù đang ở đỉnh cao toàn ngành, trước vô số phàn nàn từ nhà phát triển cáo buộc chủ sở hữu iPhone có hành vi phản cạnh tranh hoặc độc quyền.

THAY ĐỔI CHƯA TỪNG CÓ TRONG LỊCH SỬ

Theo đó, Apple tuyên bố sẽ cho phép người dùng tải các cửa hàng ứng dụng bên thứ ba xuống thiết bị từ một số trang web bên ngoài hệ sinh thái Apple. Công ty cho biết, các cửa hàng ứng dụng này sẽ tồn tại dưới dạng ứng dụng độc lập trên thiết bị iOS với quyền cài đặt và tùy chỉnh hoàn toàn do bên thứ ba cung cấp.

Đại gia Thung lũng Silicon cũng đề xuất cắt giảm phí hoa hồng từ giao dịch trong ứng dụng liên quan đến hàng hóa và dịch vụ kỹ thuật số, từ 30% xuống 17%. Đối với một số nhà phát triển đủ điều kiện tham gia chương trình giảm giá nhất định từ Apple, mức phí có thể giảm tới 15%, thậm chí xuống 10%.

Theo thống kê từ Apple, hiện nay, chỉ có khoảng 3% nhà phát triển ở EU phải trả mức hoa hồng 30% tiêu chuẩn, trong khi 9% được hưởng mức chiết khấu. Còn lại, 88% nhà phát triển tại châu Âu không phải trả bất kỳ mức phí nào.

Công ty cho biết các nhà phát triển ứng dụng sẽ được quyền cung cấp đa dạng phương thức thanh toán thay thế không dựa vào hệ sinh thái của Apple và Apple sẽ không tính phí hoa hồng. Apple cũng cam kết không thu bất kỳ khoản phí nào từ toàn bộ ứng dụng được phân phối thông qua cửa hàng ứng dụng bên thứ ba.

Đổi lại, nhà phát triển chọn lựa sử dụng cấu trúc phí mới sẽ phải trả 0,50 EUR cho mỗi lần cài đặt ứng dụng sau 1 triệu lượt cài đặt đầu tiên trong một năm. Tuy nhiên, Apple dự đoán chưa đến 1% số lượng nhà phát triển tại EU sẽ bị tính phí cài đặt. Mặt khác, một số nhà phát triển muốn tiếp tục sử dụng hệ thống thanh toán độc quyền của Apple có thể chọn tiếp tục tuân theo điều khoản và cơ cấu phí hiện có.

THỊ TRƯỜNG CHÂU ÂU “KHÓ TÍNH” PHẢN ỨNG RA SAO?

Công ty cho biết người dùng tại châu Âu sẽ được cấp quyền truy cập vào tính năng mở rộng như một phần trong bản cập nhật tiếp theo của Apple cho hệ điều hành iOS, phiên bản 17.4, vào tháng 3 tới và nhà sản xuất ứng dụng có thể thử nghiệm thay đổi biểu phí sớm nhất từ tuần này.

Thay đổi mang tính bước ngoặt từ Apple nhằm tuân thủ bộ luật mới của Liên minh Châu Âu, được gọi là Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số (DMA), nêu bật khác biệt rõ ràng giữa cách các công ty dự định hoạt động ở Châu Âu so với đa số khu vực trên thế giới. Ví dụ, tuần trước, nhằm tuân thủ phán quyết Tòa án tại Hoa Kỳ, Apple cũng đã công bố chính sách hỗ trợ một số phương thức thanh toán thay thế. Nhưng không giống như ở thị trường Châu Âu, Apple vẫn giữ nguyên mức phí hoa hồng lên tới 27% tại nước này, khiến một số nhà phát triển tức giận cáo buộc công ty tuân thủ “không nghiêm túc” mệnh lệnh từ Tòa án.

Vào cuối tuần trước, nhóm nhà phân tích bao gồm Liên minh Công bằng Ứng dụng cùng đại diện từ Epic Games (nhà sản xuất tựa game nổi tiếng Fortnite), Spotify, Tile và một vài doanh nghiệp khác, đã chỉ trích chính sách mới của Apple chỉ là biện pháp nửa vời chứ không thật sự mong muốn tuân theo quy định mới.

Ông Rick VanMeter, đại diện nhóm, khẳng định: “Kế hoạch này không đạt được mục tiêu DMA là tăng cường cạnh tranh và công bằng trên thị trường kỹ thuật số - nó không công bằng, hợp lý và phân biệt đối xử. Đề xuất của Apple buộc nhà phát triển phải lựa chọn…. hoặc giữ nguyên hiện trạng khủng khiếp hoặc tham gia vào một loạt điều khoản phức tạp mới có hại cho cả nhà phát triển cũng như người tiêu dùng”.

Tuy nhiên, Epic Games - công ty đã dành nhiều năm tham gia vào cuộc chiến chống độc quyền với Apple ở Hoa Kỳ và vào năm 2020 đã rút tựa game nổi tiếng “Fortnite” khỏi App Store – đã thông báo ngay sau thay đổi rằng ứng dụng trò chơi trực tuyến phổ biến của hãng sẽ quay trở lại iOS Châu Âu trong năm nay. Trò chơi sẽ được phân phối bởi cửa hàng ứng dụng Epic Games mới dành cho iOS, theo bài đăng trên mạng xã hội X của công ty.

Tuy nhiên, Epic Games vẫn rất kiên quyết: “Chúng tôi sẽ tiếp tục tranh luận với Tòa án và cơ quan quản lý rằng Apple đang vi phạm luật”.

Đại diện của Apple từ chối nhận định liệu những thay đổi mà hãng đang thực hiện để đáp ứng quy định của EU có thể được áp dụng ở những khu vực khác trên thế giới hay không.

Hãng cũng lập luận rằng để tuân thủ luật pháp EU, bản cập nhật mới sẽ trở thành bước ngoặt lịch sử đối với hệ sinh thái ứng dụng Apple và trong một số trường hợp có thể khiến người dùng gặp rủi ro bảo mật lớn hơn. Công ty vẫn sẽ thực hiện nhiều đánh giá cơ bản về bảo mật tự động đối với tất cả ứng dụng và chủ sở hữu cửa hàng ứng dụng bên thứ ba cần phải đáp ứng bộ tiêu chí nhất định.

Tuy nhiên, công ty cho biết, ứng dụng được phân phối thông qua  cửa hàng ứng dụng bên thứ ba sẽ không cần kiểm duyệt theo nội dung hoặc tiêu chuẩn chất lượng mà Apple sử dụng để đánh giá trong cửa hàng ứng dụng của riêng hãng.

NGƯỜI DÙNG CHÂU ÂU ĐƯỢC HƯỞNG LỢI

Những thay đổi mà Apple áp dụng tại châu Âu có thể mở ra nhiều lựa chọn hơn cho người tiêu dùng khi thanh toán trên thiết bị di động. Apple cho biết iOS 17.4 sẽ cho phép nhà phát triển truy cập vào chip tap-to-pay được nhúng trong iPhone, từ đó tạo ra nhiều ứng dụng ví di động thay thế trên iOS được sử dụng để thanh toán không tiếp xúc tại quầy thu ngân và ki-ốt trong cửa hàng.

Trong khi đó, bản cập nhật trình duyệt sẽ cung cấp cho người dùng EU nhiều lựa chọn mới vào lần đầu tiên mở ứng dụng Safari sau khi tải xuống iOS 17.4, Apple cho biết. Màn hình lựa chọn sẽ cung cấp đa dạng trình duyệt thay thế, chẳng hạn như Chrome hoặc Firefox và người dùng hoàn toàn có thể lựa chọn trình duyệt mặc định khác Safari. Sự thay đổi nhằm mục đích giải quyết lời chỉ trích lâu nay về khả năng những gã khổng lồ công nghệ sử dụng cài đặt mặc định để hướng người dùng đến phần mềm độc quyền.

Ngoài khả năng đặt mặc định mới cho trình duyệt, người dùng ở EU còn có thể đặt cửa hàng ứng dụng bên thứ ba làm cửa hàng ứng dụng mặc định trên thiết bị.