Trung Quốc sẽ là nhà xuất khẩu ô tô lớn nhất thế giới năm 2023?

Xuất khẩu phương tiện cá nhân (PV) của Trung Quốc có xu hướng tăng mạnh từ tháng 1 đến tháng 4 năm nay, trái ngược với hiệu suất thị trường nội địa không đạt yêu cầu vào năm 2023. Trong 4 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu PV đạt 1,12 triệu chiếc, tăng 113% so với cùng kỳ và chiếm 16% tổng sản lượng PV của Trung Quốc.

Ở cấp độ hàng tháng, tăng trưởng xuất khẩu trong 5 năm qua là đáng kể nhưng thể hiện tính chất mùa vụ. Khối lượng xuất khẩu nửa cuối năm thường cao hơn nửa đầu năm. Kể từ năm 2020, bất chấp sự bùng phát của đại dịch COVID-19 trên toàn thế giới, khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng ngành ô tô Trung Quốc đã bộc lộ đầy đủ và xuất khẩu ô tô của Trung Quốc đã cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ.

Các thương hiệu Trung Quốc chiếm ưu thế trong xuất khẩu, chiếm tỷ lệ áp đảo trong tổng xuất khẩu của cả nước. Điều này đúng trong 5 năm qua khi thị phần xuất khẩu ra nước ngoài của các công ty ô tô Trung Quốc cao hơn nhiều so với các thương hiệu liên doanh.

Trong số các thương hiệu PV xuất khẩu, những người dẫn đầu là Chery, SAIC, Tesla, Geely và Changan. Từ tháng 1 đến tháng 4 năm 2023, Tập đoàn Chery chiếm phần lớn nhất với 23%. Theo sau Chery là SAIC với 16% và Tesla với 12%. Nhiều OEM đã tham gia cạnh tranh và thị trường xuất khẩu rất năng động. Ví dụ, Zeekr đã tiết lộ chiến lược châu Âu của mình, bao gồm việc đưa các đại lý của riêng mình đến châu Âu, với những đợt giao hàng đầu tiên ở Thụy Điển và Hà Lan sẽ diễn ra vào cuối năm nay. Changan thì đã đưa ra một kế hoạch chiến lược mới ở nước ngoài, kế hoạch này sẽ tập trung vào việc triển khai các sản phẩm thông minh có hàm lượng carbon thấp ở nước ngoài.

Trong phân khúc xe kiểu dáng cơ bản, thị phần xuất khẩu của xe mini và xe cỡ nhỏ đã giảm trong 5 năm qua. SUV hiện là loại hình xuất khẩu chính và thị phần của chúng vẫn đang tăng lên hàng năm. Ngoài ra, tỷ trọng xuất khẩu của xe phân khúc cao cấp cũng tăng đáng kể. Hàng xuất khẩu của Trung Quốc đang rời xa nhãn mác cấp thấp và chuyển sang cấp độ cao hơn về chất lượng và giá cả.

Thích ứng với sự chuyển đổi toàn cầu sang các phương tiện có hàm lượng carbon thấp bảo vệ môi trường, Phương tiện sử dụng năng lượng mới (NEV) là cốt lõi của tăng trưởng xuất khẩu ô tô của Trung Quốc.

Bên cạnh lượng hàng xuất khẩu đáng kể của Tesla từ Trung Quốc, giá trị thương hiệu của các nhà sản xuất NEV trong nước đang dần tăng lên trên thị trường quốc tế. Nếu các yếu tố địa chính trị không ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình pháp lý thì khối lượng xuất khẩu của các thương hiệu địa phương Trung Quốc sẽ tiếp tục tăng chừng nào các thương hiệu quốc tế không thể cung cấp các sản phẩm cạnh tranh bình đẳng trong cùng một mức giá.

Đồng thời, giá xuất khẩu ô tô trung bình cũng đang tăng lên. Theo thống kê từ CPCA (Hiệp hội xe du lịch Trung Quốc), giá xuất khẩu trung bình của ô tô Trung Quốc đã tăng từ 12.900 USD năm 2018 lên 18.900 USD vào năm 2022, trong đó giá trung bình của ô tô điện thuần túy đạt 25.800 USD. Tính đến thời điểm hiện tại, giá xuất khẩu trung bình của ô tô các loại trong năm 2023 là 20.000 USD, tăng đáng kể so với cùng kỳ năm ngoái.

Tốc độ tăng trưởng xuất khẩu nhanh chóng của các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc trong những năm gần đây không chỉ do chính sách hỗ trợ của nước này mà còn phản ánh những diễn biến khác.

Đầu tiên là các nhà sản xuất cải thiện sức mạnh của sản phẩm bao gồm việc tích hợp nhanh chóng các công nghệ cốt lõi như điện khí hóa và trí tuệ hóa/kết nối mạng. Điều này đặc biệt rõ ràng tại triển lãm ô tô Thượng Hải vào tháng Tư. Các thương hiệu địa phương của Trung Quốc đã dần phá vỡ các rào cản công nghệ truyền thống và đạt được những bước tiến lớn trong ba lĩnh vực hệ thống truyền động chính là HEV (xe điện hybrid), PHEV (xe plug-in hybrid) và BEV (xe điện chạy bằng pin).

Tiếp đến là hiệu ứng quy mô của ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc đã dần xuất hiện. Dựa trên cơ sở dân số khổng lồ, ngành công nghiệp ô tô của Trung Quốc có sản lượng và doanh số bán hàng lớn, số lượng thương hiệu lớn và cạnh tranh thị trường nội bộ khốc liệt. Ngoài ra còn có các khoản tiết kiệm quy mô lớn do chuỗi cung ứng mạnh mẽ cung cấp các thành phần rẻ hơn và đáng tin cậy hơn. Khả năng phục hồi và tính linh hoạt mạnh mẽ của chuỗi cung ứng cũng mang lại sự an toàn nguồn cung tốt cho các doanh nghiệp ô tô Trung Quốc trên thị trường quốc tế phức tạp ngày nay.

Cuối cùng là yếu tố quốc tế. Thị phần của một số nhà sản xuất truyền thống ở Châu Âu, Mỹ và Nhật Bản đang dần bị thay thế bởi các thương hiệu Trung Quốc. Trong những năm gần đây, các cuộc xung đột và dịch bệnh toàn cầu không ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động đầu tư và sản xuất ô tô trong nước của Trung Quốc. Thay vào đó là cơ hội cho các công ty ô tô Trung Quốc vươn ra nước ngoài. Tình hình trong nước an toàn cũng cung cấp điều kiện tuyệt vời nghiên cứu và phát triển, sản xuất và xuất khẩu ô tô của Trung Quốc. Ví dụ, tại thị trường Nga trong bối cảnh khủng hoảng Nga-Ukraine, các thương hiệu quốc tế đã bị thay thế hoàn toàn bởi ô tô Trung Quốc. Trong bốn tháng đầu năm nay, số lượng xuất khẩu sang Nga chiếm 15% tổng lượng xuất khẩu PV từ Trung Quốc.

Trong tương lai, hướng phát triển xuất khẩu của Trung Quốc có thể là tăng cường đầu tư vào các nước đích, thiết lập chuỗi cung ứng nội địa hóa cho lắp ráp xe và mạng lưới phân phối hoàn chỉnh.