Vụ Vạn Thịnh Phát: Cách thức rửa tiền và chuyển cả tỷ USD qua biên giới
Ngày 6/6, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) tống đạt kết luận điều tra vụ án Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, Rửa tiền, Vận chuyển tiền tệ trái phép ra biên giới tại Ngân hàng SCB và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Vụ án này được tách ra trong quá trình điều tra vụ tham ô của liên quan Trương Mỹ Lan...
Trước đó, giai đoạn 1 vụ án làm rõ từ năm 2018-2022, Trương Mỹ Lan và đồng phạm đã lập khống 916 hồ sơ vay vốn, chiếm đoạt của Ngân hàng SCB hơn 415.666 tỷ đồng.
THỦ ĐOẠN "RỬA TIỀN" HƠN 445.747 TỶ ĐỒNG
Theo kết luận, để che giấu nguồn gốc số tiền chiếm đoạt, tránh việc cơ quan chức năng phát hiện và truy vết dòng tiền, bà Lan đã chỉ đạo nhân viên chuyển tiền ra khỏi hệ thống ngân hàng hoặc cho cá nhân, pháp nhân rút tiền mặt nhằm cắt đứt dòng tiền.
Tùy vào từng mục đích sử dụng, bà Lan chỉ đạo nhân viên sử dụng các cá nhân được thuê và các công ty thuộc Vạn Thịnh Phát “ký khống” giấy nộp/rút tiền để “chạy” dòng tiền.
Dưới sự chỉ đạo của bà Lan, các đối tượng thuộc Vạn Thịnh Phát đã câu kết với nhân viên SCB chuyển tiền quốc tế thông qua việc lập khống các hợp đồng mua bán, chuyển nhượng cổ phần, vốn góp; hợp đồng vay tiền; hợp đồng tư vấn giữa các công ty tại Việt Nam và các công ty ở nước ngoài.
Điểm chung đây đều là hợp đồng khống để hợp thức việc chuyển và nhận tiền ra nước ngoài và về Việt nam. Các pháp nhân nhận/chuyển tiền là các công ty “ma”.
Việc nhận/chuyển tiền từ nước ngoài được thực hiện tại 3 chi nhánh của SCB gồm Sài Gòn, Cống Quỳnh và Bến Thành.
Các thủ tục chuyển tiền ra nước ngoài không đủ điều kiện như thiếu văn bản xác nhận của công ty tại Việt Nam về việc công ty nước ngoài sở hữu cổ phần theo hợp đồng chuyển nhượng; chứng nhận hợp pháp hóa lãnh sự; chứng từ thuế…
Các giao dịch nhận tiền từ nước ngoài về Việt Nam cũng bị thiếu thông tin về mục đích chuyển tiền, bị hệ thống tự động khóa nhưng các đối tượng có thẩm quyền vẫn duyệt mở khóa trên hệ thống để hoàn tất việc chuyển tiền quốc tế.
Theo kết luận điều tra, trong số tiền tham ô hơn 415.666 tỷ đồng, bà Lan đã chỉ đạo đồng phạm chuyển qua tài khoản của 483 cá nhân và 450 pháp nhân (F1 nhận tiền là các cá nhân, pháp nhân được giải ngân theo các phương án vay vốn khống).
Trong số tiền trên, có 255.336 tỷ đồng được sử dụng để trả các khoản vay, rút tiền mặt, trả nợ trái phiếu…
Có 32.094 tỷ đồng (tương đương hơn 1,3 triệu USD) được chuyển ra nước ngoài theo 29 giao dịch liên quan đến 9 công ty thuộc Vạn Thịnh Phát (thông qua các hợp đồng khống; mua bán cổ phần, vốn góp, hợp đồng vay nợ, tư vấn…).
Còn lại hơn 128.234 tỷ đồng được sử dụng vào các mục đích khác.
Ngoài ra, theo kết luận điều tra, từ năm 2018-2019, Trương Mỹ Lan và đồng phạm chiếm đoạt hơn 30.081 tỷ đồng thông qua việc phát hành 25 gói trái phiếu của 35.824 bị hại.
Nhằm che giấu nguồn tiền, bà Lan và đồng phạm rút tiền mặt trực tiếp tại ngân hàng SCB giao cho Bùi Văn Dũng để giao theo chỉ đạo của Lan; rút tiền, chuyển tiền cho các tổ chức, cá nhân đứng tên, nộp tiền mặt vào các tài khoản theo chỉ định để trả nợ khoản vay, thanh toán thẻ tín dụng….
Với các hành vi trên, Trương Mỹ Lan bị đề nghị truy tố vào tội Rửa tiền với tổng số tiền hơn 445.747 tỷ đồng.
VẬN CHUYỂN TRÁI PHÉP HƠN 4,5 TỶ USD QUA BIÊN GIỚI
Đặc biệt, kết quả điều tra xác định, từ năm 2012-2022, các bị can đã vận chuyển trái phép hơn 106.730 tỷ đồng qua biên giới.
Theo kết luận điều tra, trong thời gian từ 27/10/2012 đến ngày 7/10/2022, có 21 công ty thuộc Vạn Thịnh Phát thực hiện 78 giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài với số tiền hơn 1,5 tỷ USD.
21 công ty nhận tiền từ nước ngoài chuyển về trái quy định với 152 giao dịch số tiền hơn 3 tỷ USD.
Cơ quan điều tra Bộ Công an xác định, tổng số tiền Trương Mỹ Lan và đồng phạm vận chuyển tiền tệ trái phép qua biên giới là hơn 4,5 tỷ USD (tương đương hơn 106.730 tỷ đồng, chuyển đi hơn 1,5 triệu USD và nhận về hơn 3 triệu USD).
Cơ quan điều tra xác định Trương Mỹ Lan là đối tượng chủ mưu, cầm đầu thực hiện hành vi “rửa” hơn 445.747 tỷ đồng và vận chuyển trái phép hơn 4,5 tỷ USD.
Bị can Chu Lập Cơ được xác định có vai trò đồng phạm, giúp vợ “rửa” hơn 33,3 tỷ đồng. Tại Ngân hàng SCB, ông Chu Lập Cơ đã mở và sử dụng 3 thẻ thanh toán (Visa, Master) để thanh toán các dịch vụ, mua sắm nữ trang, kim khí, đá quý… cho 2 vợ chồng trong quá trình sinh sống, lưu trú, đi lại giữa các nước như Hồng Kông, Trung Quốc, Phám, Anh, Ý…
Tại cơ quan điều tra, ông Chu Lập Cơ thừa nhận biết vợ nộp tiền vào các tài khoản trên và nhận thức rõ về hành vi “rửa tiền”.
Các bị can là Trương Khánh Hoàng, cựu quyền Tổng giám đốc SCB; Trần Thị Mỹ Dung, cựu Phó Tổng giám đốc SCB; Võ Tấn Hoàng Văn, cựu Tổng giám đốc SCB, Bùi Anh Dũng, cựu Chủ tịch SCB… cũng bị đề nghị truy tố về các tội khác nhau là Rửa tiền và Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới.
Hiện cơ quan điều tra đã thu giữ hơn 224,3 tỷ đồng; phong tỏa 79 tài khoản của các bị can với số tiền hơn 92,2 tỷ đồng và 1.653,63 USD. Đồng thời ngăn chặn giao dịch 205 tài khoản thanh toán, sổ tiết kiệm, tài khoản chứng khoán của các bị can, người liên quan, các pháp nhân liên quan với số tiền hơn 824 tỷ đồng và 261.914,93 USD.
Ngoài ra, kê biên tài sản, ngăn chặn giao dịch đối với cổ phần, phần vốn góp liên quan đến các bị can và các cá nhân liên quan với tổng giá trị quy đổi hơn 12.313 tỷ đồng.
Bộ Công an kiến nghị Ngân hàng Nhà nước, Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng và các cơ quan có thẩm quyền tham mưu sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật trong lĩnh vực chuyển tiền quốc tế, đảm bảo chặt chẽ về các điều kiện chuyển tiền, có biện pháp kiểm tra, giám sát các tổ chức tín dụng thực hiện chức năng chuyển tiền quốc tế.
Kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và các cơ quan có thẩm quyền tham mưu, sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật về thành lập doanh nghiệp, đảm bảo chặt chẽ về các điều kiện thành lập doanh nghiệp và biện pháp kiểm soát việc thành lập, quản lý doanh nghiệp, không để hiện tượng thành lập doanh nghiệp tràn lan nhưng không hoạt động thực tế, tạo điều kiện cho cá đối tượng lợi dụng phục vụ cho các hoạt động phạm tội.
