Xu thế dòng tiền: Thị trường kiểm định đáy cũ, có nên xuống tiền bắt đáy?

Mức đảo chiều đột ngột mạnh trong phiên cuối tuần qua đã khiến không ít nhà đầu tư ngắn hạn biến lãi thành lỗ, thậm chí nhiều cổ phiếu yếu còn tạo lỗ lớn hơn, thủng đáy ngắn hạn. Các chuyên gia hầu hết nghiêng về quan điểm không nên bắt đáy cho các giao dịch ngắn hạn, vì chỉ số tuy kiểm định đáy nhưng cổ phiếu sẽ phân hóa và rủi ro khác nhau.

Các chuyên gia cũng không chỉ ra cụ thể những tác nhân khiến thị trường biến động thất thường như vậy, vì bối cảnh cũng không có gì mới hơn. Yếu tố được nhắc đến nhiều là tâm lý mong manh của nhà đầu tư ngắn hạn, cộng với các tin đồn thất thiệt tuần qua khiến sự sợ hãi đột nhiên tăng lên.

Điểm chung là khuyến nghị nhà đầu tư nên hạn chế các giao dịch lướt sóng vì rủi ro cao hơn lợi nhuận. Đây là thời điểm giải ngân từng phần theo trường phái giá trị. Đặc biệt nhà đầu tư tuyệt đối không dùng margin giai đoạn này để tránh áp lực thêm.

Trong trung và dài hạn, thị trường chứng khoán vẫn đang chịu tác động từ bối cảnh lãi suất tỷ giá đang tăng. Áp lực này sẽ vẫn tiếp diễn chừng nào làn sóng tăng lãi suất của FED chưa dừng lại.

Nguyễn Hoàng – VnEconomy

Thị trường đột ngột giảm rất sốc phiên cuối tuần, xóa sạch thành quả của những phiên tăng trước đó. Tuần trước anh chị đánh giá cao cơ hội thị trường tạo đáy ngắn hạn quanh ngưỡng 1.000 điểm. Không lẽ sóng tăng chỉ ngắn đến như vậy, hay thị trường chỉ là kiểm định lại đáy?

Ông Nguyễn Việt Quang - Giám đốc Trung tâm kinh doanh 3 Yuanta Hà Nội

Theo tôi thị trường phiên giảm mạnh cuối tuần chủ yếu là do sự lo ngại từ các thông tin đồn đoán và chưa có tin chính thống đã lan tràn và tạo hiệu ứng domino bán tháo trên thị trường. Tôi vẫn duy trì quan điểm vùng quanh 1.000 điểm sẽ là vùng đáy trung hạn cho 6 tháng tới trừ khi lại có tin xấu bắt bớ gây hiệu ứng xấu lên thị trường. Và xác suất thi trường tạo kịch bản 2 đáy và hồi phục đi lên là khá cao.

Bà Hồ Nguyễn Thủy Tiên – Giám đốc Khách hàng cá nhân Chứng khoán Rồng Việt

Thị trường đang trong xu hướng giảm liên tục từ tháng 9 ở mức hơn 1.200 về ngưỡng 1.000 vào ngày 11/10. Trước ngày 11/10 thị trường có một phiên hồi tích cực lại, thì lập tức qua hôm sau, thị trường lại giảm, lấy luôn phần điểm vượt trước đó. Tới ngày 12/10, thị trường lại thể hiện xu hướng tích cực trong suốt 7 phiên liên tiếp, khi VN Index vượt ngưỡng 1.000 khá thành công lên 1.063 điểm. Nhưng ngày 21/10, thị trường bất ngờ quay đầu giảm điểm khá mạnh, lấy luôn nỗ lực của những phiên trước đó, khi đóng cửa giảm 38,63 điểm, về 1.019,82 điểm.

Với diễn biến khó lường, khi thông tin xấu liên tục xuất hiện trong giai đoạn gần đây và tình hình thế giới còn nhiều bất ổn, việc dự đoán đáy thị trường là bất khả thi. Tôi khuyến nghị nhà đầu tư nên thận trọng, tránh giải ngân “all in” hay dò đáy giai đoạn này.

Ông Nguyễn Văn Sơn - Chuyên gia phân tích Công ty CP Chứng khoán Phú Hưng

Chúng ta có thể nhìn lại cách vận động của VN-Index từ đầu tháng 9, chỉ số này đã giảm liên tục gần 300 điểm và gần như không hề có một nhịp hồi kéo dài đủ T+1.5. Nhìn như vậy để chúng ta thấy đợt hồi phục hơn 70 điểm từ vùng 1.000 điểm vừa qua là một đợt hồi phục khá trong bối cảnh vĩ mô hiện tại.

Theo tôi, nếu đứng dưới góc nhìn vĩ mô cũng như phân tích kỹ thuật thì VN-Index vẫn còn nhiều tín hiệu tiêu cực, và áp lực giảm trong dài hạn đang tiếp diễn. Việc FED được dự báo sẽ có hành động nâng lãi suất trong đợt họp vào đầu tháng 11 tới thì Ngân hàng nhà nước cũng khó có thể giữ lãi suất điều hành ở mức hiện tại.

Theo logic, lãi suất tăng chưa bao giờ là bạn của thị trường cổ phiếu, bởi nhà đầu tư bị suy giảm quyết tâm nắm giữ cổ phiếu lâu dài trong bối cảnh lãi suất tăng. Do vậy, tôi thấy ngưỡng 1.000 điểm có thể chưa phải là vùng đáy cuối cùng.

Ông Lê Đức Khánh - Giám đốc phân tích Chứng khoán VPS

Tôi cho rằng sóng hồi chỉ kéo dài chỉ 5 - 6 phiên, từ ngưỡng hỗ trợ quanh 1.000 điểm tới mốc 1.060 – 1.070 điểm thay vì mốc kỳ vọng 1.100 +/- 20 điểm có thể chủ yếu là diễn biến sóng điều chỉnh chưa kết thúc. VN-Index vẫn có chút cơ hội để tạo thêm đáy thứ 2, với điều kiện khối lượng giao dịch cải thiện cùng lực cầu bắt đầu tăng. VN-Index vẫn có thể kiểm định lại khu vực vùng đáy với biên độ lớn hơn quanh mốc 950 – 1.000 điểm.

Nguyễn Hoàng – VnEconomy

Cũng có một số cổ phiếu phục hồi mạnh hơn chỉ số đáng kể trong 2 tuần qua, nhưng đại đa số thì không phải vậy, thậm chí nhiều mã còn tạo đáy sâu hơn. Điều này thể hiện sự thất vọng với con số lợi nhuận quý 3, hay cổ phiếu đang chiết khấu rủi ro cho tương lai?

Ông Nguyễn Văn Sơn - Chuyên gia phân tích Công ty CP Chứng khoán Phú Hưng

Theo tôi sóng báo cáo quý có tính thời điểm rất cao, thường khởi đầu bằng sự kỳ vọng và suy yếu khi số liệu được công bố. Tuần qua là cao điểm của mùa báo cáo quý 3 khi phần lớn các doanh nghiệp đã lộ diện kết quả kinh doanh quý, vì thế mà kỳ vọng cũng dần mất đi và tác động vào giá của các con số lợi nhuận quý 3 không còn nhiều.

Trong khi đó, nhà đầu tư dần trở nên quan tâm tới các yếu tố có tác động trực tiếp tới triển vọng của doanh nghiệp trong tương lai. Trong bối cảnh các yếu tố như lãi suất tăng hay tỷ giá biến động lớn, đang đẩy các doanh nghiệp có tỷ suất vay nợ lớn bằng cả đồng nội tệ lẫn ngoại tệ lên một mức rủi ro cao hơn. Và giá của cổ phiếu đang chiết khấu cho những rủi ro trên.

Bà Hồ Nguyễn Thủy Tiên – Giám đốc Khách hàng cá nhân Chứng khoán Rồng Việt

Với việc kiểm soát chặt chẽ hạn mức tín dụng trong năm 2022, kèm theo niềm tin của nhà đầu tư trái phiếu bị thử thách khi liên tiếp có hai sự kiện bắt giữ lãnh đạo cấp cao của 2 tập đoàn bất động sản lớn có quy mô phát hành trái phiếu cao trong ngành, thì khả năng cung ứng nguồn vốn cho các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp bất động sản sẽ gặp nhiều khó khăn về dòng tiền.

Phiên cuối tuần với diễn biến giảm sâu của các chỉ số, tất cả các nhóm ngành đều lao dốc mạnh sau chuỗi phiên lưỡng lự gần vùng cản. Đáng kể tới như nhóm Chứng khoán, Bất động sản, Dầu khí, Bán lẻ, Cao su, Hóa chất, Thủy sản. Nhìn chung, theo tôi diễn biến thị trường giai đoạn này bị ảnh hưởng đồng thời từ cả thế giới và trong nước.

Ông Lê Đức Khánh - Giám đốc phân tích Chứng khoán VPS

Câu chuyện đáng quan tâm hơn, theo tôi, là diễn biến điều chỉnh của nhiều cổ phiếu bởi nhiều lý do khác chứ không chỉ là con số lợi nhuận quý 3 thất vọng của một số doanh nghiệp.

Chỉ số VN-Index đang đại diện hơn 450 doanh nghiệp niêm yết trên sàn HSX diễn biến giảm điểm trong khi một số ít cổ phiếu đi ngược xu hướng như SAB, VNM... chẳng hạn. Nguyên nhân sâu xa hơn chính là dòng tiền tham gia vào thị trường, tâm lý nhà đầu tư. Cổ phiếu tốt lẫn xấu giảm giá cho dù lợi nhuận  quý 3 có nổi bật thế nào, tức là giá cũng có thể giảm thêm bởi tâm lý bi quan từ phía các nhà đầu tư cá nhân nói chung.

Tuy vậy rõ ràng thị trường giảm lại là cơ hội lớn cho các nhà đầu tư lão luyện, người có tầm nhìn dài hơi với sự kiên trì vô hạn. Chính việc xác định vùng giá rẻ của cổ phiếu để mua gom tích lũy với kỳ vọng tăng giá trong tương lai sẽ là bước tiếp cận hợp lý hơn việc xác định đâu là vùng đáy ở mức điểm số nào để căn mua với quan điểm ngắn hạn.

Ông Nguyễn Việt Quang - Giám đốc Trung tâm kinh doanh 3 Yuanta Hà Nội

Tôi thấy nhiều cổ phiếu hồi phục yếu thậm chí còn tạo đáy sâu hơn ngoài nguyên nhân do sự thất vọng về lợi nhuận quý 3 còn ảnh hưởng khá nhiều bởi sự bán ròng của nhà đầu tư nước ngoài.

Nguyễn Hoàng – VnEconomy

Điểm nổi bật của nhịp hồi vừa qua là thanh khoản cực thấp. Có quan điểm thị trường gây thua lỗ quá mức khiến dòng tiền mắc kẹt và sợ hãi, nhưng cũng có quan điểm cho rằng dòng vốn trên thị trường chứng khoán đang bị cạnh tranh bởi nhiều yếu tố như lãi suất tiết kiệm tăng cao trở nên hấp dẫn hơn, tiền bị hút vào các đợt phát hành, tiền mua lại trái phiếu doanh nghiệp trước hạn, tiền vào sản xuất kinh doanh... Tiếp xúc với các nhà đầu tư, anh chị đánh giá tâm lý cũng như nhu cầu giao dịch của khách hàng như thế nào? Liệu nhà đầu tư có đang rút tiền khỏi tài khoản chứng khoán?

Ông Nguyễn Văn Sơn - Chuyên gia phân tích Công ty CP Chứng khoán Phú Hưng

Theo tôi những điều đó đang phản ánh đầy đủ nguyên nhân khiến mức thanh khoản cực thấp trên thị trường. Dòng tiền chung đang ngày càng thu hẹp đã đẩy thị trường chứng khoán vào một chu kỳ giảm dài và mạnh.

Hiện tại, đa số nhà đầu tư cá nhân mà tôi gặp đều có chung tâm lý chán nản, hoặc thể hiện sự thờ ơ với thị trường. Tuy nhiên, cũng có một số nhà đầu tư thể hiện sự quan tâm tới thị trường mặc dù họ đã đứng ngoài từ lâu, và câu hỏi luôn thường trực mỗi lần gặp gỡ là “khi nào tới đáy dài hạn thì cho Anh/Chị biết với nhé”.

Theo tôi, tới bây giờ rồi thì dòng tiền của nhà đầu tư cá nhân không còn mạnh và không còn là yếu tố chính chi phối sự vận động của thị trường. Phần lớn dòng tiền này đã ở trạng thái thờ ơ và có dấu hiệu thả trôi theo dòng chảy hàng ngày của thị trường.

Trong khi đó, mức độ ảnh hưởng lên dòng tiền chung trên thị trường chứng khoán, có thể tới từ việc sự cạn kiệt nguồn tiền từ bên ngoài doanh nghiệp do các kênh tín dụng và trái phiếu đều bị hạn chế, dẫn tới các doanh nghiệp niêm yết có xu hướng tìm nguồn vốn thông qua kênh cầm cố cổ phiếu tại các công ty chứng khoán bằng cách vay margin, nhằm xoa dịu bớt áp lực từ thanh khoản trong doanh nghiệp.

Với việc kênh tín dụng phải chờ tới năm 2023 “room” mới được mở, thì dòng tiền chung trên thị trường có thể còn gặp nhiều khó khăn trong những tháng cuối năm.

Ông Nguyễn Việt Quang - Giám đốc Trung tâm kinh doanh 3 Yuanta Hà Nội

Dòng tiền thông minh luôn lựa chọn những kênh đầu tư đem lại hiệu quả lợi nhuận tốt nhất. Có rất nhiều kênh để có thể đem lại lợi nhuận như gửi tiết kiệm, trái phiếu, sản xuất kinh doanh, chứng khoán... Khi kênh nào đem lại hiệu quả cao hơn dòng tiền sẽ dịch chuyển sang đó.

Theo tôi giai đoạn này thị trường chứng khoán phải nói là khá khó khăn nên nhiều nhà đầu tư giảm mức vốn đầu tư vào kênh thị trường chứng khoán, nhưng khi thị trường này sôi động lại dòng tiền tham gia trở lại sẽ rất mạnh mẽ.

Ông Lê Đức Khánh - Giám đốc phân tích Chứng khoán VPS

Theo một vài số liệu thống kê cho thấy lượng tiền nằm trong các tài khoản chứng khoán của khách hàng vẫn là con số rất lớn, chỉ là trong bối cảnh này thanh khoản chung xuống thấp khi cả người mua và người bán đều đang thận trọng với việc giao dịch mua bán cổ phiếu.

Tôi thấy tâm lý của một số nhà đầu tư là chỉ hạn chế giao dịch một số ít cổ phiếu hoặc giữ vững danh mục hiện có, hoặc đơn giản một số người đứng ngoài thị trường và chưa mua bán giao dịch gì. Tôi nghĩ số lượng tiền rút ra khỏi thị trường cũng không phải là con số đáng báo động, nhiều nhà đầu tư vẫn đang theo dõi sát và đợi chờ cơ hội mà thôi.

Bà Hồ Nguyễn Thủy Tiên – Giám đốc Khách hàng cá nhân Chứng khoán Rồng Việt

Thị trường giảm, đi kèm thanh khoản sụt giảm khá nghiêm trọng, giá trị giao dịch bình quân hàng ngày chỉ đạt 9.261 tỷ đồng, giảm mạnh so với mức hơn 12.000 tỷ đồng trong tháng 9 và hơn 14.000 tỷ đồng trong tháng 8.

Với xu hướng giảm điểm liên tục trong vài tháng, tâm lý nhà đầu tư lưỡng lự không dám mua vì rủi ro khá cao. Còn với nhà đầu tư đang nắm cổ phiếu, khả năng nhiều mã bị giảm khá sâu, với mức chiết khấu tương đối cao, thì đang chờ đợi sự hồi phục của thị trường để thoát hàng, cũng không muốn bán.

Theo tôi chính tâm lý này dẫn đến thanh khoản sụt giảm. Nhìn chung, diễn biến giảm điểm ở hầu hết thị trường chứng khoán từ thế giới cho đến Việt Nam, đều bị ảnh hưởng bởi lạm phát, lãi suất và tỷ giá.

Nguyễn Hoàng – VnEconomy

Rất nhiều nhà đầu tư ngắn hạn rơi vào tình trạng khó xử khi cổ phiếu mới mua vừa lãi nhẹ được vài phiên thì đột nhiên bị lỗ. Anh chị có lời khuyên gì?

Ông Lê Đức Khánh - Giám đốc phân tích Chứng khoán VPS

Nhà đầu tư nếu kiểm soát tốt việc giải ngân với tỷ trọng hạn chế ở một vài cổ phiếu được chọn lọc thì việc thua lỗ sẽ không đáng kể. Một số khác muốn “test” khả năng giao dịch ngắn hạn thì việc giao dịch tỷ trọng nhỏ bắt đáy vừa qua thì câu chuyện lãi lỗ cũng không quan trọng. Duy chỉ có những nhà đầu tư với quan điểm giải ngân mạnh bạo hoặc kỳ vọng nhiều vào thị trường cũng như các cổ phiếu riêng lẻ khiến tỷ trọng cổ phiếu nắm giữ quá nhiều sẽ là thử thách lớn.

Theo tôi nhà đầu tư nào đang giao dịch ngắn hạn thì thua lỗ tạm thời cũng không phải là vấn đề quá lớn nên họ có thể đợi thời cơ tiếp tục để có thể quay lại. Việc phân bổ danh mục, giải ngân thế nào tiếp theo mới là quan trọng. Thị trường có thể giảm giá ngắn hạn nhưng cũng sẽ không giảm mãi. Trong khi đợi thị trường bật hồi trở lại từ các vùng hỗ trợ mạnh thì nhà đầu tư vẫn có thể điều tiết phân bổ tiền giải ngân. Thời điểm này là thời điểm phù hợp với các nhà đầu tư giá trị hơn là các nhà đầu tư ưa thích giao dịch ngắn hạn.

Ông Nguyễn Văn Sơn - Chuyên gia phân tích Công ty CP Chứng khoán Phú Hưng

Thị trường đã có sự suy giảm gần như đột ngột trong phiên cuối tuần, và nhiều nhà đầu tư mắc kẹt khi không thể kịp thời thoát khỏi vị thế lướt sóng của mình trong đợt hồi phục ngắn ngủi vừa qua.

Trong bối cảnh xu hướng chính vẫn là giảm và các đợt hồi chỉ mang tính kỹ thuật hoặc ngắn hạn. Theo tôi, các vị thế lướt sóng cần được tuân thủ nguyên tắc dừng lỗ hoặc cần được đặt ngưỡng chốt lời nhằm bảo vệ tài khoản.

Bà Hồ Nguyễn Thủy Tiên – Giám đốc Khách hàng cá nhân Chứng khoán Rồng Việt

Do USD là đồng tiền chính trong dự trữ và thương mại quốc tế, việc FED thưc hiện các đợt nâng lãi suất trong thời gian gần đây đã gây ra áp lực lên toàn cầu. Khả năng trong 2 cuộc họp tháng 11 và 12, FED tiếp tục nâng lãi suất 0,75% vào mỗi đợt trong cả 2 đợt, đưa mức lãi suất dự kiến lên 4,5%-4,75% tính đến cuối năm 2022.

Trung Quốc là đối tác thương mại nhập khẩu lớn nhất, việc giảm giá đồng Nhân dân tệ nhằm hỗ trợ nền kinh tế trong bối cảnh phong tỏa, khiến mức thâm hụt của Việt Nam đối với Trung Quốc ngày càng lớn, rất khó để giữ vững tỷ giá, cụ thể USD/VND +6,31%. Để giúp ổn định tỷ giá, Ngân hàng nhà nước đã bán ra một lượng dự trữ ngoại tệ, hiện dự trữ ngoại hồi còn khoảng 87 tỷ USD.

Do đó, rất có khả năng lãi suất sẽ tiếp tục là công cụ mà Ngân hàng nhà nước sử dụng trong thời gian tới để giảm áp lực lên tỷ giá. Lãi suất tiếp tục sẽ gây áp lực lớn hơn cho nền kinh tế và thị trường chứng khoán. Do đó, việc lựa chọn cơ hội đầu tư cũng cân cân nhắc kỹ lưỡng.

Theo tôi, nhà đầu tư tuyệt đối không sử dụng nợ vay margin trong giai đoạn hiện nay. Cần phân bổ tỷ trọng danh mục với một lượng tiền phù hợp, tránh bắt đáy hay mua đuổi ở những phiên phục hồi tạm thời trong ngắn hạn.

Ông Nguyễn Việt Quang - Giám đốc Trung tâm kinh doanh 3 Yuanta Hà Nội

Tôi thấy hiện tại vùng giá nhiều cổ phiếu đã khá tốt rồi, lướt sóng để đem lại lợi nhuận khá khó nên nhà đầu tư có thể “view” dài hơn dựa vào tình hình lợi nhuận của doanh nghiệp, kỳ vọng lợi nhuận tương lai để nắm giữ cổ phiếu dài hơi hơn. Mặt khác, nhà đầu tư tham gia nên giải ngân dần từng phần.