Dữ liệu của Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) cho thấy, Việt Nam hiện có khoảng 100.000 cá nhân môi giới đang làm việc chính thức tại các tổ chức kinh doanh chuyên nghiệp. Nhưng trong đó, chỉ 40.000 người có chứng chỉ hành nghề. Hàng trăm nghìn, thậm chí hàng triệu người vào thời điểm thị trường “sốt nóng” đã tham gia kết nối, thực hiện giao dịch bất động sản, mà hầu hết đều hành nghề tự do, không qua đào tạo, không chịu sự quản lý chuyên nghiệp của bất kỳ cơ quan nào. Họ chỉ quan tâm làm sao để giao dịch diễn ra nhanh nhất, lợi dụng thời cơ “thổi giá” nhà đất nhằm trục lợi, ôm hàng, lừa đảo khách mua... 

PHẢI CÓ CHỨNG CHỈ HÀNH NGHỀ

Để thị trường vận hành an toàn, minh bạch, Luật Kinh doanh bất động sản 2023 được thông qua và chính thức có hiệu lực kể từ ngày 1/1/2025, với nhiều điểm mới theo hướng siết chặt hoạt động môi giới bất động sản. 

Cụ thể, Điều 61 Luật này quy định, cá nhân hành nghề môi giới bất động sản phải có chứng chỉ hành nghề; phải hành nghề trong một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản, hoặc một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản. Điều này theo Vars đồng nghĩa với việc, cá nhân không được hành nghề môi giới bất động sản tự do như hiện nay (khoản 2 Điều 62 Luật Kinh doanh bất động sản 2014 cho phép cá nhân có quyền kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản độc lập).

Thêm vào đó, khoản 1 Điều 62 quy định cá nhân hành nghề môi giới bất động sản được hưởng tiền thù lao, hoa hồng từ sàn giao dịch bất động sản, hoặc doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản. Còn Điều 48 của Luật yêu cầu chủ đầu tư dự án, doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bất động sản nhận tiền thanh toán theo hợp đồng kinh doanh bất động sản, hợp đồng kinh doanh dịch vụ bất động sản, từ khách hàng thông qua tài khoản mở tại tổ chức tín dụng trong nước, hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài, đang hoạt động hợp pháp tại Việt Nam. “Như vậy, đối với môi giới hoạt động trong công ty bất động sản, mọi thù lao, hoa hồng môi giới sẽ chuyển khoản qua ngân hàng”, Vars phân tích.

Ngoài ra về cấp chứng chỉ môi giới, Bộ Xây dựng bắt đầu triển khai tổ chức các kỳ thi sát hạch và cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản. Phương thức tổ chức do Bộ Xây dựng giao hoặc ủy quyền trực tiếp cho một số đơn vị tổ chức kỳ thi. 

Vars cho rằng những quy định mới của Luật Kinh doanh bất động sản 2023 sẽ loại bỏ nhiều môi giới bất động sản không chuyên, tạo ra môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch, tuân thủ đúng chủ trương của Chính phủ. Nhất là hoạt động giao dịch qua tài khoản cũng giúp Nhà nước chống thất thu thuế khi khoản hoa hồng của lực lượng này rất lớn. Mặc dầu vậy, những quy định trên đã đặt ra thách thức trong công tác tuyển dụng, đào tạo nhân sự của sàn giao dịch bất động sản, đồng thời là yêu cầu khắt khe hơn đối với lực lượng môi giới. 

Tuy nhiên, trước thực tế hiện nay, dù có quy định xử phạt nhưng việc quản lý hoạt động môi giới vẫn bị “bỏ ngỏ”, môi giới bất động sản vẫn là ngành nghề gần như không có rào cản khi gia nhập hay rút lui nên nhiều trường hợp đã lợi dụng, dẫn đến hậu quả là gây bất ổn cho thị trường, làm giảm hình ảnh của lực lượng môi giới chân chính. Những người thực sự cung cấp thông tin, hỗ trợ giao dịch, tạo ra một môi trường giao dịch hiệu quả và công bằng cho cả người mua và người bán. Do đó không khó hiểu khi các quy định ngày càng chặt chẽ.

 CẦN CẬP NHẬT KIẾN THỨC VÀ NÂNG CAO KỸ NĂNG

Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Vars, ước tính chỉ còn 1 năm nữa, Luật Kinh doanh bất động sản và các bộ Luật liên quan có hiệu lực. Vì vậy nhằm thích nghi với thay đổi trong khung pháp lý mới, môi giới cần nhanh chóng cập nhật kiến thức, nâng cao kỹ năng và tận dụng cơ hội mới trong thị trường. 

Cụ thể, phải dành thời gian tìm hiểu rõ quy định pháp luật mới liên quan đến lĩnh vực bất động sản. Mặt khác, nâng cao chuyên môn lẫn kỹ năng bao gồm việc cải thiện kỹ năng giao tiếp, đàm phán, kiến thức về thị trường. Tích cực sử dụng công nghệ cùng hệ thống quản lý để tối ưu hóa quy trình làm việc, tăng cường tính chuyên nghiệp và minh bạch trong hoạt động kinh doanh; tham gia vào hoạt động và sự kiện của ngành bất động sản thông qua các tổ chức xã hội nghề nghiệp, nhằm cập nhật thông tin cũng như xây dựng, duy trì mối quan hệ trong ngành. Đặc biệt, thay vì chỉ tập trung vào một loại hình hoặc khu vực bất động sản cụ thể, môi giới có thể tìm kiếm cơ hội mới từ những phân khúc thị trường khác, hoặc khu vực đang phát triển nhanh chóng. 

“Là đại diện của cộng đồng môi giới bất động sản tại Việt Nam, Vars cũng đang tiến hành nhiều chương trình hành động nhằm nâng cao vai trò của mình trong tham mưu, phản biện chính sách giúp cơ quan Nhà nước quản lý, giám sát thị trường bất động sản. Trong đó, Hội đang nghiên cứu xây dựng bộ giáo trình bồi dưỡng kiến thức trên cơ sở những bộ Luật mới được ban hành, để phổ biến cho hội viên Vars nói riêng và cộng đồng môi giới bất động sản Việt Nam nói chung. Ngoài ra, Hội cũng tiếp tục hoàn chỉnh bộ quy tắc đạo đức, ứng xử nghề môi giới bất động sản, làm việc với cơ sở đào tạo đưa nội dung này vào chương trình đào tạo nghề”, ông Đính chia sẻ.

Theo ông Nguyễn Quốc Huy, đại diện Gooroo Group, đây là cơ hội thúc đẩy sự phát triển của thị trường, cá nhân lẫn doanh nghiệp nâng cao chất lượng bản thân và sản phẩm dịch vụ. Môi giới bất động sản là một nghề chuyên nghiệp, cần phải là những “người đa nhiệm” có khả năng giỏi ở nhiều lĩnh vực thay vì chỉ tập trung vào một sản phẩm cụ thể của một dự án.

“Vấn đề không phải là bán được bao nhiêu căn mà là phục vụ được bao nhiêu khách hàng và bao nhiêu người quay trở lại mua hàng của bạn. Chính vì vậy việc nâng cao nguồn lực cá nhân môi giới hiện tại là cần thiết để có thể “chiều lòng” được khách hàng, cũng như thích nghi với thị trường bất động sản Việt Nam”, ông Huy nói và cho rằng, mọi người tham gia vào thị trường bất động sản cần nhìn nhận cơ hội trong thách thức và xác định, việc chuẩn bị và đầu tư vào bản thân sẽ đặt môi giới trong thế thuận lợi khi thị trường phục hồi. Đội ngũ môi giới bất động sản dù có sự thanh lọc mạnh mẽ khi các quy định mới của Luật Kinh doanh bất động sản 2023 chính thức áp dụng. Nhưng họ sẽ trở nên chuyên nghiệp với quy chuẩn hành nghề rõ ràng và có sự giám sát chặt chẽ.