Chính phủ đề xuất giảm thuế VAT 2% từ tháng 7, nhiều lĩnh vực bị loại trừ

Tiếp thu ý kiến của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, tại tờ trình mới nhất, Chính phủ đề xuất tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng (thuế VAT) 2% quy định tại điểm a khoản 1.1 Điều 3 Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/1/2022 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội (Nghị quyết số 43) trong thời gian từ ngày 1/7 đến hết ngày 31/12/2023, với mức giảm 2% thuế suất thuế VAT, áp dụng đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10% (còn 8%).

Như vậy, việc giảm thuế VAT 2% sẽ giữ nguyên như đã triển khai năm vừa qua và sẽ không áp dụng với nhóm hàng hoá như: viễn thông, công nghệ thông tin, tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kim loại, sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khai khoáng, dầu mỏ tinh chế, sản phẩm hoá chất và các mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

NGÂN SÁCH CHỈ CÒN GIẢM THU 24.000 TỶ ĐỒNG

Theo Chính phủ, thực hiện theo phương án này nhằm đảm bảo đúng mục tiêu kích cầu tiêu dùng, phù hợp với bối cảnh kinh tế hiện nay, qua đó, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh sớm phục hồi và phát triển để đóng góp trở lại cho ngân sách nhà nước cũng như nền kinh tế.

Trước đó, tại phiên họp cho ý kiến về dự thảo nghị quyết giảm thuế VAT vào ngày 13/5, do lo ngại việc mở rộng chính sách giảm thuế sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến thu ngân sách trong khi tình hình thu ngân sách năm 2023 đang khó khăn, tổng cầu yếu, sức khoẻ doanh nghiệp sụt giảm, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế VAT 2% theo như chính sách đã quy định tại Nghị quyết số 43, thay vì mở rộng áp dụng đối với mọi loại hàng hóa, dịch vụ như đề xuất của Chính phủ.

Bởi trong hoàn cảnh khó khăn vì dịch bệnh Covid-19 vào đầu năm 2022 khi ban hành Nghị quyết số 43, Quốc hội đã cân nhắc và loại trừ một số lĩnh vực không thật sự cần thiết ra khỏi diện áp dụng giảm thuế VAT. Hơn nữa, vào thời điểm hiện nay, dự kiến thu ngân sách nhà nước năm 2023 sẽ còn gặp nhiều khó khăn.

Cập nhật số liệu cho thấy, tăng trưởng GDP quý 1 tăng 3,32%, thấp hơn nhiều mục tiêu và kịch bản đề ra (5,6%). Đóng góp chủ yếu cho tăng trưởng là khu vực dịch vụ và nông lâm thuỷ sản (nông nghiệp), trong khi đó, công nghiệp vốn là động lực dẫn dắt tăng trưởng lại suy giảm.

Cùng với đó, nhiều doanh nghiệp sa thải hoặc giãn việc số lượng lớn công nhân do bị giảm hoặc không có đơn hàng, đời sống người lao động càng thêm khó khăn.

Trong bối cảnh dự báo tình hình thế giới và trong nước diễn biến phức tạp, khó khăn với nền kinh tế và doanh nghiệp tăng, tạo sức ép lớn tới ổn định kinh tế vĩ mô, phục hồi và phát triển nhiều ngành, lĩnh vực, Chính phủ khẳng định việc tiếp tục giảm thuế VAT 2% bên cạnh các giải pháp đã và đang thực hiện năm 2023 là cần thiết, phù hợp với bối cảnh kinh tế hiện nay để kịp thời hỗ trợ người dân, doanh nghiệp; qua đó, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh sớm phục hồi và phát triển để đóng góp trở lại cho ngân sách nhà nước cũng như nền kinh tế.

Tính riêng số thu ngân sách nhà nước năm 2023, dự kiến giảm 20.000 tỷ đồng do số thu VAT phải nộp của tháng 12/2023 sẽ nộp trong tháng 1/2024.

Cùng với đó, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cũng yêu cầu không được làm giảm thu ngân sách theo dự toán đã được duyệt và không được tăng bội chi ngân sách của 2023.

Để khắc phục và bù đắp các tác động đến thu ngân sách nhà nước trong ngắn hạn cũng như đảm bảo sự chủ động trong điều hành dự toán ngân sách nhà nước, Chính phủ sẽ chỉ đạo Bộ Tài chính phối hợp với các bộ, ngành có liên quan và địa phương chú trọng chỉ đạo thực hiện và triển khai hiệu quả các luật thuế.

Đồng thời, tiếp tục cải cách hiện đại hóa hệ thống thuế, đơn giản hóa thủ tục hành chính thuế. Cùng với đó, quyết liệt công tác quản lý thu ngân sách nhà nước, tập trung triển khai kịp thời, có hiệu quả các nhóm giải pháp quản lý thu, chống thất thu, chuyển giá, trốn thuế.

CÒN NHIỀU Ý KIẾN BĂN KHOĂN

Tuy nhiên, theo giới phân tích, quá trình triển khai chính sách giảm thuế VAT có loại trừ trong năm 2023 tiếp tục đi vào "vết xe đổ" năm 2022, khiến cả người nộp thuế và cơ quan thuế đều gặp khó khăn khi xác định hàng hóa, dịch vụ không thuộc đối tượng được giảm thuế.

Quy định loại trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ như tại Nghị quyết số 43 cũng tăng chi phí tuân thủ cho người nộp thuế và chi phí hành chính của cơ quan thuế.

Trước đó, chiều 16/5, Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội họp thẩm tra, cho ý kiến về Tờ trình của Chính phủ về việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% theo Nghị quyết số 43.

Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu bày tỏ tán thành việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế VAT 2% theo quy định tại Nghị quyết số 43 như đề nghị của Chính phủ để tiếp tục hỗ trợ cho người dân và khu vực doanh nghiệp phục hồi và phát triển, đặc biệt trong giai đoạn kinh tế đang có những dấu hiệu suy giảm và các khu vực sản xuất, kinh doanh đang rất khó khăn hiện nay.

Tuy nhiên, một số ý kiến đề nghị cân nhắc việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế VAT trong thời điểm hiện nay, bởi còn băn khoăn về hiệu quả của chính sách, đồng thời, lo ngại về tác động giảm thu trong bối cảnh nhiệm vụ thu năm 2023 là rất khó khăn.

Ngoài ra, các đại biểu cũng đề nghị có đánh giá tác động cụ thể các tác động dự kiến của chính sách đối với khả năng kích cầu tiêu dùng và thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh trong nửa cuối năm 2023 như mục tiêu đặt ra.