Nhiều tranh luận về việc mở rộng giảm thuế VAT 2% với lĩnh vực bất động sản, ngân hàng, công nghệ
Trâm Anh
14/05/2023, 06:07
Việc mở rộng đối tượng hỗ trợ giảm thuế suất thuế VAT 2% với một số hàng hóa, dịch vụ trong các lĩnh vực như: công nghệ, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, khai khoáng... hay giữ nguyên phạm vi hỗ trợ như năm 2022 theo Nghị quyết số 43, đang gặp nhiều quan điểm trái chiều...
Đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính Ngân sách cho rằng khi ban hành Nghị quyết số 43, Quốc hội cân nhắc và loại trừ nhiều lĩnh vực không thật sự cần thiết ra khỏi diện giảm thuế VAT.
Ngày 13/5, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tiến hành xem xét, cho ý kiến về ba nội dung quan trọng, trong đó có dự thảo Nghị quyết về giảm thuế giá trị gia tăng (thuế VAT).
GIẢM THU 35.000 TỶ NHƯNG TÁC ĐỘNG TÍCH CỰC ĐẾN TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ
Tóm tắt dự án Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế VAT, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, nêu rõ mục tiêu xây dựng Nghị quyết nhằm kích cầu tiêu dùng, phù hợp với bối cảnh kinh tế hiện nay, qua đó, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh sớm phục hồi và phát triển để đóng góp trở lại cho ngân sách nhà nước cũng như nền kinh tế để thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hằng năm, kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021 - 2025.
Về nội dung của dự thảo nghị quyết, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, cho biết nhằm mục tiêu kích cầu tiêu dùng, phục hồi và phát triển kinh tế, năm 2022, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/1/2022 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội (Nghị quyết số 43), trong đó có chính sách giảm 2% thuế suất thuế VAT năm 2022. Việc giảm thuế VAT tổng cộng khoảng 44 nghìn tỷ đồng góp phần kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển.
Tuy nhiên, "bên cạnh kết quả đạt được, trong quá trình triển khai thực hiện đã gặp khó khăn cho cả người nộp thuế và cơ quan thuế khi xác định hàng hóa, dịch vụ không thuộc đối tượng được giảm thuế", Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc chỉ rõ.
Cụ thể, quy định loại trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ như tại Nghị quyết số 43 tăng chi phí tuân thủ cho người nộp thuế và chi phí hành chính của cơ quan thuế.
Bộ trường Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc phát biểu tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 13-05-2023. Ảnh: Quochoi.vn.
"Do vậy, năm 2023 Chính phủ đề xuất giảm 2% mức thuế suất thuế VAT đối với tất cả các hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng áp dụng thuế suất 10% (còn 8%); đồng thời, giảm 20% mức tỷ lệ % để tính thuế VAT đối với cơ sở kinh doanh, bao gồm cả hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh khi thực hiện xuất hóa đơn đối với tất cả các hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế VAT 10%".
Thực hiện theo phương án này nhằm đảm bảo đúng mục tiêu kích cầu tiêu dùng, phù hợp với bối cảnh kinh tế hiện nay, qua đó thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh sớm phục hồi và phát triển để đóng góp trở lại cho ngân sách nhà nước cũng như nền kinh tế.
Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, việc giảm thuế VAT dự kiến số giảm thu ngân sách nhà nước khoảng 5,8 nghìn tỷ/tháng, nếu áp dụng trong 6 tháng cuối năm thì tương đương khoảng 35 nghìn tỷ đồng.
Để khắc phục và bù đắp các tác động đến thu ngân sách nhà nước trong ngắn hạn cũng như đảm bảo sự chủ động trong điều hành dự toán ngân sách nhà nước, Chính phủ sẽ chỉ đạo Bộ Tài chính phối hợp với các bộ, ngành có liên quan và địa phương chú trọng chỉ đạo thực hiện và triển khai hiệu quả các luật thuế; tiếp tục cải cách hiện đại hóa hệ thống thuế, đơn giản hóa thủ tục hành chính thuế.
Đồng thời quyết liệt công tác quản lý thu ngân sách nhà nước, tập trung triển khai kịp thời, có hiệu quả các nhóm giải pháp quản lý thu, chống thất thu, chuyển giá, trốn thuế.
Đánh giá về tác động đến tăng trưởng kinh tế, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nhấn mạnh rằng việc giảm thuế VAT sẽ góp phần giảm giá thành hàng hóa, dịch vụ, từ đó, thúc đẩy sản xuất kinh doanh và tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và phục hồi kinh tế trong năm 2023.
Người dân là đối tượng sẽ được hưởng lợi trực tiếp của chính sách này, việc giảm thuế VAT đối với hàng hóa, dịch vụ chịu thuế suất thuế VAT 10% sẽ góp phần giảm giá bán, từ đó, góp phần giảm trực tiếp chi phí của người dân trong việc tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ phục vụ đời sống nhân dân.
Đối với các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh hàng hóa, cung ứng dịch vụ chịu thuế VAT thuế suất 10% sẽ được hưởng lợi khi chính sách được ban hành. Việc giảm thuế VAT sẽ góp phần làm giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, từ đó giúp doanh nghiệp tăng khả năng phục hồi và mở rộng sản xuất kinh doanh.
Về tác động đến các cam kết quốc tế, Bộ trưởng Bộ Tài chính khẳng định qua rà soát về các điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên, các nội dung chính sách được đề xuất tại dự án Nghị quyết đều đảm bảo phù hợp với các cam kết quốc tế của Việt Nam và không trái với các cam kết tại các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia và là thành viên.
CÓ NÊN MỞ RỘNG PHẠM VI GIẢM THUẾ VAT VỚI NGÂN HÀNG, BẤT ĐỘNG SẢN, CÔNG NGHỆ?
Trình bày báo cáo thẩm tra về dự thảo Nghị quyết, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Vân Chi cho biết đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính Ngân sách nhất trí với sự cần thiết ban hành Nghị quyết về giảm thuế VAT để hỗ trợ cho khu vực sản xuất, kinh doanh và người dân gặp rất nhiều khó khăn sau dịch Covid-19 trong bối cảnh tốc độ tăng trưởng bắt đầu thể hiện chiều hướng suy giảm từ quý 4/2022 và nhất là trong các tháng đầu năm 2023.
Để việc giảm thuế VAT có thể kịp thời đi vào thực hiện để hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân, Thường trực Uỷ ban Tài chính, Ngân sách và Thường trực Ủy ban Pháp luật tán thành về việc trình Quốc hội xem xét, thông qua Nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn.
Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban Tài chính Ngân sách nhận thấy, thời hạn Chính phủ gửi hồ sơ dự án Nghị quyết và đề nghị bổ sung dự án vào Chương trình ở thời điểm sát kỳ họp Quốc hội, chưa tuân thủ quy định tại Nghị quyết số 50/2022/QH15 của Quốc hội, ảnh hưởng đến chất lượng hồ sơ và gây bị động cho các cơ quan trong quá trình thẩm tra.
Cũng theo bà Chi, so với Nghị quyết số 43, dự thảo của Chính phủ mở rộng phạm vi giảm thuế VAT 2% để áp dụng cả đối với các sản phẩm hàng hoá, dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt và các lĩnh vực khác như ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, khai khoáng, viễn thông, công nghệ thông tin…
Tuy nhiên, hồ sơ trình của Chính phủ không giải trình rõ lý do đề xuất mở rộng phạm vi áp dụng đối với một số ngành, lĩnh vực lớn.
Trước đó, trong hoàn cảnh khó khăn vì dịch bệnh Covid-19 vào đầu năm 2022 khi ban hành Nghị quyết số 43, Quốc hội đã cân nhắc và loại trừ một số lĩnh vực không thật sự cần thiết ra khỏi diện áp dụng giảm thuế VAT. Hơn nữa, vào thời điểm hiện nay, dự kiến thu ngân sách nhà nước năm 2023 sẽ còn gặp nhiều khó khăn.
Vì vậy, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính Ngân sách không đồng tình với việc mở rộng phạm vi áp dụng và đề nghị chỉ nên tiếp tục giảm thuế VAT với phạm vi như đã thực hiện trong năm 2022 theo Nghị quyết số 43.
Với quan điểm không mở rộng phạm vi áp dụng của Nghị quyết so với năm 2022, Thường trực Uỷ ban Tài chính Ngân sách đề nghị nội dung giảm thuế VAT của dự thảo Nghị quyết về cơ bản lấy theo Nghị quyết số 43.
Cơ bản tán thành nội dung dự thảo Nghị quyết, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường, lại cho rằng cần mở rộng đối tượng hỗ trợ theo hướng giảm 2% cho hàng hóa, dịch vụ có mức thuế suất VAT 10%, không loại trừ đối với một số hàng hóa, dịch vụ như: viễn thông, công nghệ thông tin, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kim loại, sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khoáng sản, không kể khai thác than (than cấp, dầu mỏ tinh chế), sản phẩm hóa chất và sản phẩm hàng hóa và chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho rằng không nên loại trừ các lĩnh vực nêu trên và nêu vấn đề có nên giảm thuế với hàng hóa, dịch vụ chịu thuế suất VAT 5%.
Bởi đây cũng là những lĩnh vực khó khăn, cần kích cầu tiêu dùng nên không loại trừ. Bên cạnh đó, đề nghị báo cáo thêm về sự cần thiết giảm thuế đối với hàng hóa, dịch vụ chịu thuế suất VAT 5%.
Cũng tại phiên họp, nhiều ý kiến cho rằng việc đề xuất giảm thuế VAT vào thời điểm tháng 5/2023 là tương đối muộn, làm cho giải pháp giảm thuế suất thuế VAT không được thực hiện một cách liên tục nên chính sách không thật sự phát huy tác dụng đối với khu vực doanh nghiệp.
Các ý kiến cũng đề nghị Chính phủ đánh giá rõ hơn tác động chính sách giảm thuế VAT với tất cả hàng hóa dịch vụ có thuế suất 10% và tác động đến kích thích tiêu dùng như thế nào; đồng thời, tác động của chính sách đến giảm thu ngân sách nhà nước, để đại biểu Quốc hội có thêm thông tin.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ.
Bày tỏ đồng tình với chủ trương giảm thuế VAT, song Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị phạm vi áp dụng như Nghị quyết 43. Chủ tịch Quốc hội làm rõ các nội dung của Nghị quyết 43 đã đánh giá tính toán kỹ lưỡng, tư duy giảm để kích cầu để tăng thu là đúng đắn. Tuy nhiên, tình hình hiện nay khác với thời điểm ngay sau đại dịch, tình hình thu của năm 2023 là rất khó khăn, doanh nghiệp khó khăn, người dân khó khăn nên điều băn khoăn là liệu khi ban hành chính sách có thực sự kích cầu hay không.
Chủ tịch Quốc hội cho rằng lấy phần tăng thêm doanh thu, tăng thêm tổng mức bán lẻ để tăng bù lại thì đánh giá chưa rõ. Do đó, trên cơ sở thực tiễn đã có, Chủ tịch Quốc hội đề nghị áp dụng phạm vi như Nghị quyết 43.
Chủ tịch Quốc hội lưu ý trong dự thảo Nghị quyết cần quy định Chính phủ có trách nhiệm triển khai kịp thời. Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội yêu cầu không được làm giảm thu ngân sách theo dự toán đã được duyệt và không được tăng bội chi ngân sách của năm 2023. Đồng thời, yêu cầu tổ chức thực hiện để khả thi, vừa có phần giảm để kích cầu, lấy phần kích cầu đấy để bù vào phần hụt thu, có lợi cho cả người dân, doanh nghiệp nhưng không làm giảm thu ngân sách.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ.
Bày tỏ đồng tình với chủ trương giảm thuế VAT, song Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị phạm vi áp dụng như Nghị quyết 43. Chủ tịch Quốc hội làm rõ các nội dung của Nghị quyết 43 đã đánh giá tính toán kỹ lưỡng, tư duy giảm để kích cầu để tăng thu là đúng đắn. Tuy nhiên, tình hình hiện nay khác với thời điểm ngay sau đại dịch, tình hình thu của năm 2023 là rất khó khăn, doanh nghiệp khó khăn, người dân khó khăn nên điều băn khoăn là liệu khi ban hành chính sách có thực sự kích cầu hay không. Chủ tịch Quốc hội cho rằng lấy phần tăng thêm doanh thu, tăng thêm tổng mức bán lẻ để tăng bù lại thì đánh giá chưa rõ. Do đó, trên cơ sở thực tiễn đã có, Chủ tịch Quốc hội đề nghị áp dụng phạm vi như Nghị quyết 43.Chủ tịch Quốc hội lưu ý trong dự thảo Nghị quyết cần quy định Chính phủ có trách nhiệm triển khai kịp thời. Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội yêu cầu không được làm giảm thu ngân sách theo dự toán đã được duyệt và không được tăng bội chi ngân sách của năm 2023. Đồng thời, yêu cầu tổ chức thực hiện để khả thi, vừa có phần giảm để kích cầu, lấy phần kích cầu đấy để bù vào phần hụt thu, có lợi cho cả người dân, doanh nghiệp nhưng không làm giảm thu ngân sách.
“Đói” vốn nhưng doanh nghiệp vẫn ngại vay, vì sao?
Doanh nghiệp bán lẻ gặp khó khi người tiêu dùng “thắt chặt hầu bao”
Bốn tháng, thu ngân sách ngành thuế quản lý đạt gần 580.000 đồng, nhiều địa phương "hụt hơi"
Đọc thêm
Đổi mới chế độ kế toán, tiệm cận chuẩn mực quốc tế
Cùng với những cải cách, sửa đổi liên quan đến luật và chế độ kế toán, việc áp dụng chuẩn mực quốc tế về kế toán (IFRS) và lộ trình xây dựng chuẩn mực Báo cáo tài chính Việt Nam (VFRS), ông Phạm Nam Phong, Phó Tổng Giám đốc Dịch vụ Kiểm toán và Đảm bảo, Deloitte Việt Nam, cho rằng việc thực hành và quản lý kế toán thời gian tới sẽ có những thay đổi căn bản.
Áp lực bủa vây ông Powell
Bài phát biểu của Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell tại hội nghị ngân hàng trung ương thường niên của Fed ở Jackson Hole, Wyoming vào tháng 8 hàng năm luôn là một sự kiện quan trọng đối với thị trường tài chính toàn cầu...
Vàng giảm giá vì đồng USD giữ đà tăng, SPDR Gold Trust bán ròng
Trước thềm hội nghị thường niên của Fed, nhà đầu tư dường như trở nên thận trọng hơn, và sự thận trọng này được phản ánh qua việc họ giảm đặt cược vào khả năng Fed hạ lãi suất trong cuộc họp tháng 9...
Ước tính 200.000 tỷ đồng gốc và lãi trái phiếu phi ngân hàng phải trả trong 1 năm tới, chủ yếu bất động sản
Từ nay đến giữa năm 2026, nhóm phi ngân hàng phải trả 184.000 tỷ, chưa bao gồm lãi trái phiếu 6 tháng đầu năm 2026. Ước tính cả con số này vào thì số tiền phải thanh toán nhóm phi ngân hàng khoảng 200.000 tỷ.
7 tháng đầu năm: 75% giá trị trái phiếu doanh nghiệp thuộc về ngân hàng
Theo Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA), giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong tháng 7/2024 chỉ đạt xấp xỉ 30.000 tỷ đồng, giảm gần 66% so với tháng 6/2025. Tính chung 7 tháng đầu năm, 75% giá trị trái phiếu thuộc về ngân hàng, 15% là bất động sản...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: