Tiến sĩ Hồ Nhân – doanh nhân hết mình phát triển vaccine Nanocovax
Trong dòng chảy của lịch sử khoa học Việt Nam vẫn có những người thầm lặng nhưng để lại dấu ấn sâu đậm dù thành công của họ có thể chưa trọn vẹn. Tiến sĩ Hồ Nhân – là một người như vậy. Ông vừa là nhà khoa học, là doanh nhân đã hết mình với vaccine Covid-19 “Made in Vietnam”.
Tiến sĩ Hồ Nhân - người con của Quỳnh Lưu, Nghệ An. Ông sinh năm 1966 tại Thành phố Hồ Chí Minh nhưng lớn lên ở New York (Mỹ), tốt nghiệp tiến sĩ công nghệ sinh học tại Đại học Arizona (Mỹ).
Năm 2006 ông trở về Việt Nam định cư sau gần 20 năm nghiên cứu và làm việc trong ngành y sinh học quốc tế. Thời gian này, ông đã cùng vợ mình là bà Nguyễn Thị Hồng Vân thành lập Công ty cổ phần Công nghệ Sinh học Dược Nanogen.
Trong nhiều năm, ông là người định hướng chiến lược và vận hành hoạt động của doanh nghiệp này. Và ông là người tiên phong trong sử dụng công nghệ sinh học để làm thuốc đặc trị ung thư.
Khi đại dịch Covid-19 bùng nổ, ông tiếp tục đi tiên phong nghiên cứu và thử nghiệm vaccine ngừa Covid-19 đầu tiên lên người tại Việt Nam.
VACCINE NANOCOVAX MINH CHỨNG CHO KHẢ NĂNG KHOA HỌC VIỆT NAM
Qua những lần làm việc cũng như nói chuyện với ông Hồ Nhân cho thấy Nanogen không chỉ là một doanh nghiệp, mà còn là hiện thân cho giấc mơ lớn của ông. Đó là đưa Việt Nam vươn lên trong lĩnh vực công nghệ sinh học, đặc biệt là sản xuất vaccine và các sản phẩm y tế tiên tiến khác. Hành trình của ông không chỉ là câu chuyện về một nhà khoa học, mà còn là một doanh nhân dám nghĩ, dám làm.
Ông luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tự chủ trong nghiên cứu và sản xuất dược phẩm, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam còn phụ thuộc nhiều vào nguồn cung vaccine từ nước ngoài. Với tầm nhìn của mình, ông đã dẫn dắt Nanogen vượt qua vô vàn thách thức, từ việc xây dựng cơ sở hạ tầng nghiên cứu hiện đại đến việc thu hút nhân tài và hợp tác quốc tế.
Tinh thần cống hiến của ông không chỉ dừng lại ở những thành tựu cá nhân, mà còn lan tỏa đến đội ngũ cộng sự của ông. Các nhà khoa học tập hợp ở Nanogen đều là những người trẻ tuổi, tốt nghiệp ở nước ngoài hoặc các trường đại học trong nước sau đó đi nghiên cứu lĩnh vực dược - công nghệ sinh học ở các nước Anh, Mỹ, Đức, Canada…
Nền tảng công nghệ của Nanogen là ứng dụng các tiến bộ trong công nghệ di truyền kết hợp với công nghệ lên men để tạo ra các sản phẩm protein tái tổ hợp. Với nền tảng công nghệ đó, Công ty đã xây 3 nhà máy chuyên sản xuất dược phẩm để chữa trị viêm gan siêu vi B, C, thiếu máu do suy thận, thuốc tăng bạch cầu trung tính hỗ trợ bệnh nhân ung thư đang hóa trị, xạ trị, các kháng thể đơn dòng điều trị ung thư vú, ung thư phổi, kháng thể đơn dòng dùng trong các liệu pháp miễn dịch điều trị ung thư….
Năm 2020, khi đại dịch Covid-19 bùng phát và lan rộng khắp thế giới, Việt Nam đối mặt với những thách thức chưa từng có. Trong bối cảnh khan hiếm vaccine, tiến sĩ Hồ Nhân và đội ngũ khoa học của Nanogen đã quyết định thực hiện một nhiệm vụ gần như bất khả thi, phát triển Nanocovax – vaccine Covid-19 đầu tiên do Việt Nam nghiên cứu và sản xuất. Đây không chỉ là một dự án khoa học, mà còn là biểu tượng cho khát vọng tự cường của dân tộc Việt Nam trong thời kỳ khủng hoảng toàn cầu.
Dưới sự dẫn dắt của ông Hồ Nhân, Nanogen đã bỏ ra gần 2.000 tỷ đồng (trong đó 500 tỷ cho thử nghiệm lâm sàng và Nhà nước cũng đã hỗ trợ khoảng 25 tỷ đồng) để nghiên cứu, phát triển vaccine Nanocovax.
Vaccine này được phát triển dựa trên công nghệ protein tái tổ hợp, một nền tảng tiên tiến nhưng đòi hỏi sự chính xác và nguồn lực đầu tư lớn. Từ việc thiết kế thí nghiệm, xây dựng quy trình sản xuất, đến triển khai các giai đoạn thử nghiệm lâm sàng, đội ngũ Nanogen đã làm việc không ngừng nghỉ.
Nanocovax đã vượt qua các giai đoạn thử nghiệm ban đầu với kết quả đầy hứa hẹn. Đến giai đoạn 3, vaccine này được Hội đồng Đạo đức trong nghiên cứu y sinh học quốc gia đánh giá cao về tính an toàn và khả năng sinh miễn dịch. Do những yêu cầu khắt khe về dữ liệu lâm sàng, cùng với sự thay đổi nhanh chóng của tình hình dịch bệnh, Nanocovax giá rẻ vẫn chưa được cấp phép sử dụng.
Dẫu vậy, Nanocovax vẫn là minh chứng cho khả năng của các nhà khoa học Việt Nam, của doanh nhân Hồ Nhân trong việc tự lực tự cường để cạnh tranh trên trường quốc tế.
DOANH NHÂN HỒ NHÂN: KHÔNG THÀNH DANH VẪN THÀNH NHÂN
Không thích nói về mình, chỉ muốn làm việc để có kết quả tốt nhất, an toàn nhất cho người sử dụng thuốc của Nanogen. Tuy nhiên, đối với con Virus Covid-19 này, sự đột biến của nó là xưa nay chưa từng thấy. Nhưng bất luận thế nào, nhiệm vụ của người làm khoa học là phải làm cho được vắc xin ngừa bệnh để nhân loại ổn định cuộc sống.
Ts Hồ Nhân từng bộc bạch: "Mong ước duy nhất của tôi là tụi trẻ không phải mất thêm một mùa hè vì dịch Covid-19 nữa".
Lời chia sẻ của bà Nguyễn Thị Sơn, mẹ vợ của Tiến sĩ Hồ Nhân, đã khắc họa rõ nét tinh thần cao đẹp của ông. “Ngày ấy bao nhiêu người bạn của mẹ đã đến nhà máy của con xin tiêm thử nghiệm vaccine Nanocovax. Thôi con ạ, không thành danh nhưng con đã thành nhân.”
Những người bạn của bà, với niềm tin mãnh liệt vào Nanocovax, đã tình nguyện tham gia thử nghiệm, thể hiện sự ủng hộ tuyệt đối dành cho công trình của ông. Lời chia sẻ đó không chỉ là lời an ủi, mà còn là sự khẳng định giá trị nhân văn sâu sắc trong những nỗ lực của ông.
Di sản mà Tiến sĩ Hồ Nhân để lại không chỉ là Nanocovax, mà còn là tinh thần dấn thân vì cộng đồng. Dù Nanocovax chưa được cấp phép sử dụng nhưng ông đã để lại một di sản khác, di sản của lòng tin, của đạo đức và tinh thần khoa học thuần khiết.
Không ít lần ông tâm sự khi bị hoài nghi, gây khó khăn cản trở cho việc nghiên cứu sản xuất vaccine nhưng xuyên suốt, Tiến sĩ Hồ Nhân vẫn giữ phong thái điềm đạm, chịu đựng và không phản ứng gay gắt.
Có lẽ ông hiểu, con đường khoa học, con đường phát triển của doanh nghiệp tư nhân chưa bao giờ dễ đi, nhất là ở một đất nước còn đang trên hành trình làm chủ công nghệ nguồn và tự lập, tự cường để phát triển.
Và đến bây giờ, cũng thật dễ hiểu khi đất nước đang tiến vào một kỷ nguyên mới với các Nghị quyết như Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia và Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân.
Dù Nanocovax chưa được cấp phép nhưng nó đã đặt nền móng cho các nghiên cứu vaccine trong tương lai tại Việt Nam. Hành trình của ông đã truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ, đặc biệt là các nhà khoa học, các doanh nhân về lòng tận tụy, sự kiên trì và trách nhiệm xã hội. Nanocovax, dù chưa hoàn thiện, vẫn là biểu tượng cho khát vọng tự chủ và khả năng sáng tạo của người Việt.
Tiến sĩ Hồ Nhân đã ra đi, nhưng di sản của ông vẫn còn mãi trong lòng những người ở lại. Ông là biểu tượng của một nhà khoa học, một doanh nhân với một khát khao vì cộng đồng, một con người tiên phong dám mơ lớn và hành động vì lợi ích của đất nước.
