Từng gây sốt vì vượt Ford về vốn hóa, hãng xe điện Nikola đệ đơn xin phá sản

Diễn biến này đưa Nikola trở thành hãng xe điện mới nhất “sập tiệm” trong bối cảnh nhu cầu ảm đạm, tốc độ “đốt” tiền chóng mặt và những thách thức lớn về huy động vốn.

Theo hãng tin Reuters, kết cục buồn của Nikola khép lại một hành trình đầy gian nan bao gồm nhiều lần thay đổi lãnh đạo công ty, giá trị vốn hóa thị trường giảm chóng mặt, cùng những cáo buộc gian lận.

Giống như Nikola, một loạt công ty khởi nghiệp (startup) về ô tô điện khác đã lên sàn chứng khoán trong thời gian đại dịch Covid-19, hứa hẹn tạo ra một cuộc cách mạng trong ngành công nghiệp xe điện. Tuy nhiên, nhiều công ty trong số này như Fisker, Proterra và Lordstown Motors đều đã rơi vào cảnh phá sản trong những năm gần đây, khi nguồn vốn ngày càng cạn trong lúc hoạt động công ty đòi hỏi lượng vốn lớn và nhu cầu của thị trường ảm đạm.

“Cũng giống như các công ty khác trong ngành công nghiệp ô tô điện, chúng tôi đã đối mặt với những yếu tố thị trường và kinh tế vĩ mô khác nhau ảnh hưởng tới khả năng vận hành của chúng tôi”, CEO Steve Girsky của Nikola nói trong một tuyên bố. “Thật không may là những nỗ lực tốt nhất của chúng tôi vẫn chưa đủ để vượt qua những thách thức to lớn này”.

Tesla - hãng xe điện do tỷ phú giàu nhất thế giới Elon Musk nắm quyền kiểm soát - báo doanh số hàng năm giảm lần đầu tiên trong năm 2024 do ảnh hưởng của lãi suất cao và dòng sản phẩm không có nhiều đổi mới khiến nhu cầu suy yếu, cho dù công ty đã đưa ra nhiều chương trình khuyến mãi và ưu đãi.

Nikola - ban đầu là một nhà sản xuất xe bán tải chạy bằng pin, sau đó chuyển sang sản xuất xe tải điện sử dụng năng lượng hydrogen - cho biết hãng khởi động quy trình bán tài sản để tối đa hóa giá trị cho cổ đông và đảm bảo sự giải thể công ty diễn ra một cách có trật tự. Công ty sẽ duy trì một số hoạt động hỗ trợ khách hàng sử dụng sản phẩm của hãng và hoạt động tiếp nhiên liệu hydrogen cho tới hết tháng 3 năm nay.

Có trụ ở ở thành phố Phoenix, bang Arizona, Nikola giao chiếc xe đầu tiên tới tay khách hàng vào tháng 12/2021. Một loạt sự cố cháy nổ liên quan đến xe điện của hãng trong năm 2023 đã dẫn tới một đợt triệu hồi xe và làm dấy lên mối lo ngại về an toàn.

Nikola đẩy mạnh sản xuất xe tải sử dụng nhiên liệu hydrogen trong năm 2024, nhưng vẫn thua lỗ hàng trăm nghìn USD trên mỗi chiếc xe được bán ra, bởi các công ty cho thuê xe không muốn đầu tư vào xe tải điện trong lúc chi phí vay vốn đang cao.

Giá cổ phiếu Nikola giảm khoảng 38% trong phiên giao dịch ngày thứ Tư, khiến giá trị vốn hóa thị trường của công ty giảm còn chưa đầy 50 triệu USD. Khi mới niêm yết cổ phiếu trên sàn chứng khoán vào năm 2020, giá trị vốn hóa thị trường của Nikola đạt đỉnh khoảng 27 tỷ USD. Ở thời điểm đó, Nikola được coi như hiện tượng vì được định giá cao hơn cả Ford Motor, hãng sản xuất ô tô truyền thống có lịch sử lâu đời của Mỹ.

Nikola cho biết tài sản mà công ty rao bán có tổng giá trị dao động từ 500 triệu USD đến 1 tỷ USD. Trong đó, nhà máy của công ty ở Coolidge, bang Arizona có khả năng sản xuất tới 2.400 xe mỗi năm nếu hoạt động đủ 3 ca mỗi ngày. Theo dữ liệu của tòa án quận Delaware, nơi Nikola nộp đơn xin bảo hộ phá sản, nghĩa vụ nợ của Nikola ước tính dao động trong khoảng từ 1-10 tỷ USD.

Tiền mặt và các khoản tương đương tiền của Nikola đã giảm mạnh còn 198,3 triệu USD vào thời điểm cuối tháng 9 năm ngoái, so với mức 464,7 triệu USD vào cuối năm 2023. Ngày 19/2, công ty cho biết bước vào quy trình phá sản theo Chương 11 với 47 triệu USD tiền mặt trong tay.

Giá cổ phiếu Nikola đã giảm dưới mốc 1 USD/cổ phiếu nhiều lần và vào năm ngoái, công ty phải dùng tới biện pháp chia cổ phiếu đảo ngược để tuân thủ các quy định về niêm yết của sàn giao dịch chứng khoán Nasdaq.

Không lâu sau khi lên sàn vào năm 2020 thông qua sáp nhập với một công ty séc trắng, Nikola đã bị công ty chuyên về bán khống cổ phiếu Hindenburg cáo buộc gian lận. Tuy Nikola phủ nhận tất cả những cáo buộc này, câu chuyện đã gây ra mối hoài nghi trong các nhà đầu tư về hãng xe điện non trẻ.

Nhà sáng lập kiêm CEO tại thời điểm đó của Nikola là ông Trevor Milton đã bị buộc tội gian lận vào năm 2022 và kết án 4 năm tù giam vào năm 2023.