Tiền lương ở Nhật tăng mạnh nhất 34 năm, BOJ rộng đường nâng lãi suất

Liên minh công đoàn lớn nhất ở Nhật Bản cho biết các công đoàn thành viên đã giành được mức tăng lương bình quân 5,46% từ tháng 4 năm nay, đánh dấu năm tăng lương mạnh nhất hơn 3 thập kỷ ở nước này và nối tiếp đà tăng mạnh của năm ngoái. Kết quả này được công bố ngay trước thềm cuộc họp chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) dự kiến diễn ra trong tuần này.

Các công đoàn và giới chủ sử dụng lao động ở Nhật Bản tiến hành đàm phán tiền lương vào mùa xuân hàng năm, để mức lương mới được áp dụng từ tháng 4 - thời điểm bắt đầu năm tài khóa mới. Cuộc đàm phán hàng tiền lương hàng năm, còn gọi là shunto, đã kết thúc tại các công ty lớn ở Nhật vào tuần vừa rồi, với kết quả đạt được cao hơn so với mức tăng lương của năm 2024.

Theo tờ báo Nhật Bản Nikkei, liên minh công đoàn Rengo hôm thứ Sáu cho biết hai tập đoàn Toyota và Hitachi đáp ứng hoàn toàn yêu cầu tăng lương của người lao động, đưa mức lương lên cao kỷ lục. Một số doanh nghiệp lớn khác như Nissan và Sharp không đáp ứng hết yêu cầu tăng lương, nhưng vẫn nâng lương cho người lao động.

Rengo - liên minh nghiệp đoàn có khoảng 7 triệu người lao động - cho biết kết quả ban đầu của cuộc đàm phán tiền lương tại các công ty lớn mà 760 công đoàn thành viên đạt được trong cuộc đàm phán năm nay cao hơn 0,18 điểm phần trăm so với mức tăng 5,28% đạt được vào năm ngoái.

Cùng với đó, đàm phán tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ mang lại mức tăng lương bình quân 5,09%, tăng 0,67 điểm phần trăm so với năm ngoái.

“Kết quả ngày hôm nay là điểm khởi đầu cho việc thiết lập một giai đoạn mới. Chúng tôi tin là thời khắc thực sự quan trọng còn đang ở phía trước. Chúng ta cần thừa nhận việc hiển nhiên phải có một xã hội mà ở đó, tiền lương tăng để cải thiện cuộc sống của tất cả mọi người, gồm cả người lao động ở các doanh nghiệp vừa và nhỏ và những nơi làm việc không có tổ chức công đoàn”, Chủ tịch Tomoko Yoshino của Rengo nhấn mạnh.

Ông Yoshino cho biết cuộc đàm phán tiền lương năm nay đã làm sâu sắc thêm nhận thức rằng việc tăng đầu tư vào vốn liếng con người là “điều không thể thiếu cho sự tăng trưởng bền vững của của doanh nghiệp và cho việc cải thiện năng suất của Nhật Bản nói chung”. Ông nói thêm rằng kết quả của cuộc đàm phán năm nay “giữ vai trò quan trọng cho việc tăng lương bền vững trong năm tới và xa hơn nữa”.

Mức tăng bình quân của tiền lương mà 3.000 công đoàn thành viên của Rengo đưa ra cho giới chủ trong cuộc đàm phán năm nay là 6,09%, tăng 0,24 điểm phần trăm so với năm ngoái, đánh dấu lần đầu tiên vượt mức 6% kể từ năm 1993. Mức tăng lương 5,46% đạt được tại các công ty lớn là mạnh nhất kể từ năm 1991.

Giới phân tích nhận định kết quả khả quan của shunto năm nay cho thấy nền kinh tế Nhật đang dần hồi sinh sau “thập kỷ mất mát” - thời kỳ tăng trưởng thấp kéo dài.

Cuộc họp chính sách tiền tệ của BOJ sẽ diễn ra vào ngày 18-19/3, tức ngày thứ Ba và thứ Tư tuần này. Theo dự báo, BOJ sẽ không thay đổi lãi suất ngắn hạn ở mức 0,5% trong lần họp này, sau 3 lần tăng kể từ tháng 3 năm ngoái.

Chiến lược gia Ataru Okumura của công ty SMBC Nikko Securities nói rằng khả năng BOJ tăng lãi suất dựa trên kết quả cuộc đàm phán tiền lương mùa xuân trong lần họp này “về cơ bản là gần bằng 0”. Ông cho rằng khả năng cao nhất là BOJ sẽ có đợt tăng lãi suất tiếp theo trong mùa hè năm nay, sau đợt tăng gần đây nhất vào tháng 1.

Theo vị chuyên gia, hiện hiệu ứng của đợt nâng lãi suất vừa rồi vẫn còn chưa rõ ràng, nên BOJ sẽ không vội có động thái tiếp theo. Kết quả của shunto sẽ không thúc đẩy BOJ “tăng lãi suất nhanh tới mức không có thời gian tạm nghỉ nào”, ông nói.

Sau một thời gian tăng mạnh, đồng yên Nhật đã chững lại trong tuần vừa rồi. Phiên ngày thứ Sáu tại thị trường New York, đồng USD tăng giá gần 0,5% so với yên, đạt 148,5 yên đổi 1 USD. Cả tuần, USD tăng 0,3% so với yên. Vào đầu tuần trước, đồng yên đạt mức cao nhất 5 tháng so với USD, với dưới 146,6 yên đổi 1 USD.

Đến thời điểm hiện tại, BOJ có vẻ như đã đạt được mục tiêu tạo ra một vòng xoáy tăng lương - tăng giá. Ông Okumura tin rằng lạm phát ở Nhật sẽ duy trì trên mục tiêu 2% của BOJ nếu các công ty tiếp tục đạt được bước tiến trong việc tăng giá dịch vụ.

Nhưng dù cao nhất trong nhiều năm, tốc độ tăng lương ở Nhật hiện nay vẫn chưa đủ để bù tăng giá. Tốc độ lạm phát lõi ở Nhật trong tháng 1 là 3,2% so với cùng kỳ năm trước. Tiền lương thực tế tháng 1 ở Nhật giảm 1,8% do mức tăng lương danh nghĩa thấp hơn tốc độ lạm phát - mức giảm mạnh nhất kể từ tháng 3/2024.

Kết quả cuộc đàm phán tiền lương mùa xuân ở Nhật năm nay là sự nối tiếp kết quả khả quan của năm ngoái. Năm 2024, đàm phán tại các doanh nghiệp lớn cho kết quả tăng lương 5,28%, cao nhất 33 năm và đánh dấu lần đầu tiên kể từ năm 1991 vượt mức 5%.