Sự thực về tình trạng phát triển xe điện toàn cầu đang thế nào?

Doanh số bán xe điện chở khách toàn cầu đang trên đà đạt 14 triệu chiếc trong năm 2023, tăng 36% so với năm 2022.

Tại Mỹ, nơi hầu hết những lo ngại về nhu cầu đã được nêu lên, doanh số bán hàng thậm chí còn tăng nhanh hơn và sẽ tăng 50% trong năm nay. Doanh số bán hàng có thể thấp hơn mức mà một số nhà sản xuất mong đợi, nhưng phù hợp với dự báo của BNEF từ đầu năm và hầu hết các ngành sẽ rất hài lòng với tốc độ tăng trưởng này.

Sự suy thoái vẫn có thể xảy ra, nhưng hiện tại, điều này giống như việc xác định xem ai là người cạnh tranh trên thị trường hơn là sự sụt giảm chung về nhu cầu của người tiêu dùng.

Các nhà sản xuất xe điện thuần túy như Tesla, BYD và Li Auto sẽ chiếm 7% thị trường xe toàn cầu trong năm nay, tăng từ mức chỉ 1% vào năm 2020. Nhiều nhà sản xuất ô tô truyền thống đã tung ra những sản phẩm không có tính cạnh tranh về giá cả, phạm vi hoạt động hoặc tính năng và sẽ phải quay lại bảng vẽ.

Việc áp dụng xe điện đang tăng nhanh ở các nền kinh tế mới nổi bao gồm Ấn Độ, Thái Lan và Indonesia, nơi các mẫu xe giá rẻ đang thúc đẩy nhu cầu.

Xe điện đã chiếm 9% số ô tô được bán ở Thái Lan - tỷ lệ chấp nhận tương tự như ở Mỹ - điều này trái ngược với lập luận rằng xe điện chỉ là hiện tượng của các nước giàu. Nhìn chung, các con số vẫn còn khiêm tốn nhưng tốc độ tăng trưởng rất đáng khích lệ ở những thị trường ô tô đang phát triển nhanh chóng này. Với việc có thêm nhiều mẫu mới trong phạm vi 10.000 USD được tung ra thị trường, tốc độ tăng trưởng sẽ tiếp tục.

Dữ liệu BNEF cho thấy Đạo luật giảm lạm phát (IRA) của chính quyền Biden đã giúp thu hút 100 tỷ USD đầu tư mới được công bố vào sản xuất xe điện và pin.

Việc xây dựng một số dự án này đang được tiến hành và BNEF dự kiến các cơ sở sản xuất pin và xe điện đầu tiên liên quan đến IRA sẽ mở cửa hoàn toàn vào nửa cuối năm 2024, sẽ tăng cường hơn nữa vào năm 2025 và hơn thế nữa.

Canada và Mexico cũng được hưởng lợi nhờ sự hội nhập của họ vào chuỗi cung ứng ô tô của Mỹ và khả năng tiếp cận các khoáng sản quan trọng.

Từ năm 2015 đến năm 2021, số quốc gia cam kết chấm dứt bán xe sử dụng động cơ đốt trong mới đã tăng nhanh. Sự thúc đẩy lớn nhất đến vào năm 2021, khi Liên minh Châu Âu công bố kế hoạch loại bỏ dần dần vào năm 2035.

Tiến độ đã bị đình trệ kể từ đó, chỉ có một vài bổ sung nhỏ vào danh sách trong hai năm qua. Các quốc gia có mục tiêu loại bỏ dần hiện chiếm 19% doanh số bán xe chở khách mới.

Việc loại bỏ hoàn toàn không phải là mục tiêu duy nhất quan trọng. Thật vậy, cả Mỹ và Trung Quốc đều đặt mục tiêu một phần cho năm 2030, trong đó Trung Quốc đặt mục tiêu xe điện chiếm 40% doanh số bán hàng và Mỹ đặt mục tiêu 50%. Trung Quốc có thể đạt được mục tiêu của mình sớm nhất là vào năm tới, nhưng việc đạt được mục tiêu của Mỹ sẽ gặp nhiều thách thức hơn. Trên thực tế thì việc đặt mục tiêu dễ dàng hơn là thực hiện chúng.

Thông báo của các nhà sản xuất ô tô cũng bị đình trệ. Tổng cộng có 18 nhà sản xuất ô tô thuộc nhiều quy mô khác nhau đã công bố cam kết không phát thải ròng, nhắm mục tiêu đến năm 2050 hoặc sớm hơn.

Các nhà sản xuất ô tô này đại diện cho 54% thị trường xe chở khách toàn cầu, nhưng không phải tất cả đều nêu rõ liệu mục tiêu của họ sẽ bao gồm những chiếc xe họ bán hay chỉ hoạt động của chính họ. Số lượng công ty chính thức cam kết chấm dứt bán xe đốt mới ít hơn và chiếm 32% doanh số bán hàng toàn cầu.

Sự thực thì xe điện vẫn là một trong những phần chuyển động nhanh nhất của quá trình chuyển đổi năng lượng. Có rất nhiều lý do để lạc quan, nhưng sẽ cần có sự thúc đẩy mạnh mẽ hơn từ cả các nhà hoạch định chính sách và nhà sản xuất ô tô để duy trì đà tăng trưởng trong những năm tới.

Những nỗ lực toàn cầu nhằm đạt được mức phát thải carbon ròng bằng 0 đang thất bại về mọi mặt, ngoại trừ một ngoại lệ: sự bùng nổ của xe điện. Đó là kết luận của một nghiên cứu do Quỹ Trái đất Bezos và các tổ chức phi lợi nhuận khác thực hiện nhằm đánh giá 42 biện pháp khác nhau then chốt giúp thế giới đạt mức 0 vào năm 2050. Chúng bao gồm điện, công nghiệp, giao thông và đất đai cũng như nhu cầu mở rộng quy mô các công nghệ loại bỏ carbon mới ra đời và tài trợ khí hậu.

Nghiên cứu cho thấy sáu lĩnh vực của nền kinh tế đang đi hoàn toàn sai hướng, bao gồm nhu cầu cắt giảm dần nguồn tài trợ của chính phủ cho nhiên liệu hóa thạch, làm cho sản xuất thép xanh hơn và giảm tỷ lệ di chuyển bằng ô tô chở khách. Các lĩnh vực khác như trồng rừng và hạn chế sản lượng thịt bò đang đi đúng hướng nhưng quá chậm, với doanh số bán xe điện là thước đo duy nhất đi đúng hướng.

Không có nhà sản xuất ô tô mới nào công bố cam kết loại bỏ khí thải ròng hoặc xe đốt trong vào năm 2023, và một số khác, bao gồm Ford và General Motors, đã chuyển mục tiêu xe điện ngắn hạn của họ trở lại trong năm nay, với lý do nhu cầu thấp hơn dự kiến.