AI trở thành công nghệ hữu hiệu nhất ngăn ngừa thất thoát, giảm thiểu trộm cắp trong bán lẻ

Đây là phát hiện quan trọng trong báo cáo Nghiên cứu thường niên về mua sắm toàn cầu lần thứ 17 vừa được nhà cung cấp các giải pháp số hóa và tự động hóa quy trình làm việc Zebra Technologies Corporation công bố chiều ngày 18/2/2025.

80% NHÀ BÁN LẺ ĐANG CHỊU ÁP LỰC TRONG GIẢM THIỂU TRỘM CẮP, THẤT THOÁT HÀNG HÓA

Báo cáo cho thấy khách mua hàng không phải là đối tượng duy nhất lo ngại về ảnh hưởng của trộm cắp và tội phạm đối với trải nghiệm mua sắm tại cửa hàng. Phần lớn các nhân viên bán lẻ (84% trên toàn cầu, 72% tại châu Á- Thái Bình Dương) cũng bày tỏ sự lo ngại về việc thiếu các công nghệ hỗ trợ phát hiện các mối đe dọa về an toàn và hành vi phạm tội.

Với việc phần lớn các nhà bán lẻ (78% toàn cầu, 80% tại châu Á- Thái Bình Dương) đang chịu áp lực lớn trong việc giảm thiểu trộm cắp và thất thoát hàng hóa, họ đã và đang đầu tư mạnh vào các công cụ công nghệ để hỗ trợ cả nhân viên tuyến đầu lẫn đội ngũ hậu cần.

Trí tuệ nhân tạo (AI) hiện được đánh giá là công nghệ hữu ích nhất trong việc ngăn ngừa thất thoát, tiếp theo là camera, cảm biến và RFID. Hiện chỉ có 3 trên 10 nhà bán lẻ (38% trên toàn cầu và tại châu Á- Thái Bình Dương) đang áp dụng phân tích theo quy định dựa trên AI, nhưng hơn một nửa nhà bán lẻ tham gia khảo sát (50% toàn cầu, 52% tại châu Á- Thái Bình Dương) cho biết đang có kế hoạch triển khai công nghệ này trong vòng 1-3 năm tới.

Đồng thời, hơn 3 trên 10 nhà bán lẻ cũng chia sẻ kế hoạch triển khai camera và cảm biến tại quầy thanh toán tự động (45% toàn cầu, 52% tại châu Á- Thái Bình Dương), công nghệ giám sát bằng hình ảnh (46% toàn cầu và châu Á- Thái Bình Dương), cùng thẻ và đầu đọc RFID (42% toàn cầu, 38% tại châu Á- Thái Bình Dương) trong 3 năm tới để ngăn ngừa thất thoát.

Theo đại diện Zebra, những nỗ lực này sẽ mang lại sự yên tâm hơn cho khách mua hàng, vì 78% cho biết họ cảm thấy chán nản khi các sản phẩm bị khóa hoặc bảo quản trong hộp an toàn. Bên cạnh đó, 70% người tiêu dùng cho rằng việc khó tìm thấy nhân viên hỗ trợ trong quá trình mua sắm tại cửa hàng cũng đem đến sự bất tiện đáng kể. Khách mua hàng tại khu vực châu Á- Thái Bình Dương cũng cùng chung ý kiến với các số liệu tương tự lần lượt là 79% và 70%.

Trong 2 năm qua, ngày càng có nhiều khách mua hàng (21% toàn cầu, 22% tại châu Á- Thái Bình Dương) rời khỏi cửa hàng mà không mua được sản phẩm họ cần, nguyên nhân chủ yếu là do thiếu sự hỗ trợ từ nhân viên bán hàng.

NGÀNH BÁN LẺ VIỆT NAM ĐANG THÚC ĐẨY CHUYỂN ĐỔI SỐ VÀ ĐA DẠNG HÓA KÊNH BÁN HÀNG

Mặc dù người tiêu dùng vẫn giữ mức độ hài lòng với trải nghiệm mua sắm và chi tiêu mua sắm toàn cầu duy trì ở mức ổn định, nhưng sự hài lòng đã giảm sút trong năm 2024. Nghiên cứu chỉ rõ, năm 2023, 85% người tiêu dùng hài lòng với cả trải nghiệm mua sắm tại cửa hàng và trực tuyến; ở khu vực châu Á- Thái Bình Dương, tỷ lệ này lần lượt đạt 81% và 80%.

Tuy nhiên, năm nay, chỉ 81% khách mua hàng hài lòng với mua sắm tại cửa hàng và 79% với trực tuyến trên toàn cầu. Tương tự, ở châu Á- Thái Bình Dương, sự hài lòng giảm xuống còn 78% với mua tại cửa hàng và 75% với trực tuyến.

Nhìn chung, đa số khách mua hàng kỳ vọng các nhà bán lẻ cung cấp các tùy chọn như nhấp và nhận hàng hoặc trả hàng dễ dàng. Tuy vậy, cả các nhà bán lẻ (79% trên toàn cầu, 85% tại châu Á- Thái Bình Dương) và nhân viên bán hàng (85% trên toàn cầu và khu vực) thừa nhận đây vẫn là thách thức lớn. Nhiều nhà bán lẻ cũng gặp khó khăn trong việc xác nhận hàng tồn kho và giá cả.

Hơn nữa, các yếu tố như lượng người tiêu dùng quay lại cửa hàng ngày càng tăng, tình trạng thiếu lao động kéo dài và các vấn đề thất thoát ngày một nghiêm trọng đang gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng dịch vụ.

Theo khảo sát, gần 90% nhân viên bán hàng tin rằng có thể cải thiện trải nghiệm khách hàng khi được trang bị các công cụ công nghệ di động, giúp đơn giản hóa giao tiếp theo thời gian thực, hỗ trợ kiểm tra giá cả và hàng tồn kho. Vì vậy, 75% nhà bán lẻ toàn cầu cho biết có kế hoạch tăng cường đầu tư vào công nghệ trong năm 2025.

Tại Việt Nam, Zebra nhận xét: ngành bán lẻ hiện đang nhanh chóng thúc đẩy chuyển đổi số, với chiến lược dữ liệu và đa dạng hóa kênh bán hàng, để tối ưu hóa chi phí và cải thiện hoạt động.

Theo thống kê, doanh thu bán lẻ hàng tiêu dùng và dịch vụ tại Việt Nam tăng 8,5% so với cùng kỳ năm trước, đạt hơn 5.246 nghìn tỷ đồng (207,5 tỷ USD) từ tháng 1-10/2024. Bộ Công Thương dự báo thị trường bán lẻ Việt Nam sẽ đạt 350 tỷ USD vào năm 2025, phản ánh sự phát triển mạnh mẽ của ngành.

Lạc quan về triển vọng tăng trưởng của thị trường bán lẻ, thương mại điện tử Việt Nam, ông Christanto Suryadarma, Phó Chủ tịch phụ trách Bán hàng khu vực Đông Nam Á (SEA), Hàn Quốc và Kênh khu vực APJeC, Zebra Technologies nhấn mạnh thị trường bán lẻ Việt Nam là một trong những thị trường quan trọng và phát triển nhanh với dân số lớn, nhu cầu sử dụng dịch vụ bán lẻ cao bao gồm cả mua sắm online và tại cửa hàng.

Bên cạnh đó sẽ ngày càng xuất hiện thêm nhiều hoạt động bán lẻ dựa trên nền tảng công nghệ tại Việt Nam. Minh chứng có đến 67% các hoạt động mua sắm của người tiêu dùng được thực hiện thông qua các nền tảng di động, hơn 40% thông qua PC. Việt Nam cũng là một trong những thị trường hàng đầu trong khu vực về mua sắm online.

Ông Christanto Suryadarma cho biết nhiều doanh nghiệp bán lẻ tại Việt Nam đang xây dựng nền tảng vững chắc để mang đến những trải nghiệm cửa hàng hiện đại. Thông qua việc đầu tư vào công nghệ di động và thông minh, các doanh nghiệp có thể nâng cao khả năng hiển thị giám sát, tăng cường quyết định hoạt động và hỗ trợ thuận lợi cho đội ngũ nhân viên.

“Điều này sẽ cải thiện trải nghiệm của khách hàng, giúp ngành bán lẻ phát triển bền vững. Những nỗ lực này đang định hình lại bối cảnh bán lẻ tại Việt Nam, giúp các doanh nghiệp địa phương tận dụng tiềm năng của công nghệ để tối ưu hóa hoạt động và đáp ứng nhu cầu của một thị trường đang phát triển mạnh mẽ.”

Cùng với việc nâng cao trải nghiệm khách hàng, các nhà bán lẻ đang ưu tiên cải thiện hiệu quả và năng suất của lực lượng lao động di động, cũng như quản lý hàng tồn kho. Hơn 1/3 tin rằng AI tạo sinh sẽ có tác động rất lớn đến quản lý hàng tồn kho và dự báo nhu cầu.

Các nhà bán lẻ cũng đang lên kế hoạch tự động hóa các quy trình như định vị sản phẩm và sử dụng RFID (46%), giám sát video (45%) và cảnh báo hết hàng (45%), giúp nhân viên và người mua sắm có thể truy cập thông tin hàng tồn kho theo thời gian thực, để thúc đẩy lợi nhuận.