Bê bối chấn động của Daihatsu buộc Toyota phải “đại tu” bộ máy quản trị

Sau khi Daihatsu tiết lộ những vấn đề vào năm ngoái trong quá trình thử nghiệm an toàn khi va chạm kéo dài hơn ba thập kỷ, nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới tính theo doanh số bán hàng đã phải vật lộn để đối phó với hậu quả.

Đặc biệt sau quá trình Bộ Giao thông Vận tải vào trụ sở Daihatsu kiểm tra vào cuối năm ngoái, công ty con này của Toyota đã đình chỉ tất cả các chuyến hàng xe trên toàn thế giới. Và tuần trước, chính phủ Nhật cho biết họ sẽ thu hồi chứng nhận đối với ba model của công ty con của Toyota, về cơ bản là tạm dừng sản xuất chúng cho đến khi lấy lại được giấy phép.

Mối lo ngại về hậu quả đối với Daihatsu và cơ sở cung cấp khổng lồ của nó đến mức thậm chí còn được nêu ra trong một cuộc họp báo của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản. Đại diện của BoJ tại Osaka Takeshi Nakajima cảnh báo rằng ngân hàng trung ương Nhật Bản cần “kiểm tra cẩn thận tác động đến lợi nhuận doanh nghiệp và tâm lý kinh doanh”.

Koji Sato, người mới đảm nhận vị trí giám đốc điều hành Toyota vào tháng 4 năm ngoái, hứa rằng Toyota sẽ tiết lộ kế hoạch cải tổ Daihatsu vào tháng tới, ám chỉ rằng công ty này có thể tiếp nhận cơ cấu quản trị của tập đoàn rộng lớn hơn.

Vấn đề những người theo dõi Toyota quan tâm là nó sẽ kéo dài bao xa trong bối cảnh ngày càng có nhiều câu hỏi về chiến lược cơ bản đã củng cố sự tăng trưởng của hãng sản xuất ô tô này.

Vụ bê bối không chỉ có thể buộc Daihatsu và Toyota phải thiết kế lại nền tảng ô tô bị ảnh hưởng mà còn có thể buộc phải thay đổi mạng lưới các chi nhánh và nhà cung cấp rộng khắp của tập đoàn. Đây cũng không phải là vụ bê bối đầu tiên xảy ra với công ty con của Toyota. Năm 2022, hãng xe tải Hino bị mất một số giấy phép sau khi thừa nhận làm sai lệch dữ liệu khí thải.

Một nhà phân tích giấu tên nói rằng những gì đang xảy ra trong mạng lưới của Toyota là câu chuyện khác chứ không phải thất bại trong quản trị hệ thống. Về cơ bản, tập đoàn Toyota rất lớn và do đó sẽ gặp nhiều vấn đề. Các giải pháp được đề xuất cho Hino, nơi Toyota là cổ đông lớn, sẽ không giống như ở Daihatsu 100%.

Tuy nhiên, những người khác, có lẽ bao gồm cả Toyota, cho rằng còn nhiều điều đang diễn ra. Ông Sato cho biết những thay đổi sẽ được Chủ tịch Toyota Akio Toyoda vạch ra vào tháng tới sẽ tăng cường quản trị tập đoàn để mạng lưới các công ty con rộng lớn có thể áp dụng “triết lý tập đoàn Toyota”.

Một ban điều tra xem xét các vấn đề an toàn đã lưu ý rằng áp lực đã đặt lên các nhân viên của Daihatsu khi công ty tăng cường sản xuất ô tô cỡ nhỏ ở nước ngoài cho Toyota và các nhà sản xuất ô tô khác, đồng thời phải vật lộn với thời hạn giao hàng chặt chẽ. Một hội đồng điều tra bên thứ ba đã phát hiện 174 điểm bất thường về an toàn, ảnh hưởng đến tổng cộng 64 mẫu xe, trong đó có 22 mẫu xe được Toyota bán ra.

Sato nói với báo chí: “Điều quan trọng đối với chúng tôi là phải quản lý toàn bộ nhóm để nhóm có thể thể hiện sức mạnh tập thể của mình. Những gì đang xảy ra hiện nay cho thấy chúng tôi đang phải đối mặt với những thách thức về cách điều tập đoàn”.

Nó có thể liên quan đến việc giảm bớt áp lực sản xuất giữa các công ty một cách hiệu quả hơn hoặc đảm bảo Toyota có quyền giám sát nhiều hơn đối với các kỹ sư và nhà máy ở các công ty con; hoặc một cái gì đó khác hoàn toàn. Tuy nhiên, đối với mọi hoạt động mà công ty có giá trị nhất Nhật Bản thực hiện, mọi việc đều đáng được theo dõi.

Một trong những điểm chính của cơ cấu hiện tại và lý do tại sao các công ty như Mazda, Suzuki và Subaru gia nhập gia đình Toyota, là để cung cấp sự bảo vệ trước áp lực đầu tư vào xe điện ngày càng gia tăng. Nhưng các nhà phân tích đang đặt câu hỏi logic đó có thể giữ được đến mức nào.

Toyota đã hủy bỏ một số cổ phần sở hữu chéo của mình trong nỗ lực huy động các nguồn lực có thể được sử dụng để tài trợ cho việc chuyển đổi khỏi động cơ đốt trong. Và có một một số nhà phân tích và nhà đầu tư nhận thấy rằng việc chuyển sang sử dụng xe điện chạy bằng pin sẽ đẩy nhanh những thay đổi trong cách thức hoạt động của tập đoàn.

“Quy mô tập đoàn dường như là một thế mạnh vào lúc này. Nhưng nếu bạn chuyển sang lĩnh vực xe điện chạy pin và nếu động cơ không còn là cách bạn phân biệt các nhà sản xuất ô tô và thương hiệu nữa thì có lẽ loại quy mô lớn này có thể là một trách nhiệm pháp lý và có thể cần một số hình thức hợp nhất”, James Hong, nhà phân tích ô tô cho biết.

Bản thân ông Sato tuần trước cũng thừa nhận rằng “điều quan trọng không phải là mỗi thành viên của tập đoàn Toyota được bảo vệ mà mỗi thành viên đều thể hiện chuyên môn của mình để nhóm các công ty có thể đóng góp cho ngành công nghiệp ô tô thông qua sức mạnh tập thể của họ”.

Hiện câu hỏi mà Toyota có thể trả lời trước các nhà đầu tư vào tháng 2 là liệu cơ cấu hiện tại của hãng có cho phép các công ty này thực hiện chính xác điều đó hay không.