Vụ Vạn Thịnh Phát: Cận cảnh các gói trái phiếu “ma” khiến hơn 30.000 trái chủ sập bẫy

Các bị can bị truy tố về các tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, “Rửa tiền” và “Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới”. Trong đó, bị can Trương Mỹ Lan (Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) cùng 3 người khác bị truy tố cả 3 tội danh nói trên.

Cáo buộc thể hiện, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát được bà Trương Mỹ Lan thành lập, nắm giữ 60% cổ phần và làm Chủ tịch HĐQT từ năm 1992 đến nay. Ngoài ra, Trương Mỹ Lan thông qua người thân, pháp nhân và cá nhân khác đứng tên hộ để nắm giữ phần lớn cổ phần tại Ngân hàng SCB, Công ty Chứng khoán TVSI qua đó thao túng, chỉ đạo, điều hành, chi phối mọi hoạt động của các pháp nhân này.

CHỦ TRƯƠNG PHÁT HÀNH 25 MÃ TRÁI PHIẾU "KHỐNG"

Theo cáo buộc, năm 2018, Ngân hàng SCB gặp khó khăn tài chính, bà Lan đề ra chủ trương phát hành trái phiếu để trả nợ ngân hàng, đầu tư dự án và nhằm các mục đích khác. Cuộc họp gồm Trương Mỹ Lan, Đinh Văn Thành, Chủ tịch HĐQT, Võ Tấn Hoàng Văn – Tổng giám đốc, Nguyễn Phương Hồng – Phó Tổng giám đốc thuộc SCB và Nguyễn Tiến Thành, Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc TVSI (đã mất) và Hồ Bửu Phương – Phó Tổng giám đốc Vạn Thịnh Phát.

Cuộc họp gồm Trương Mỹ Lan; Đinh Văn Thành - Chủ tịch HĐQT, Võ Tấn Hoàng Văn – Tổng giám đốc, Nguyễn Phương Hồng – Phó Tổng giám đốc thuộc SCB và Nguyễn Tiến Thành, Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc TVSI (đã mất) và Hồ Bửu Phương – Phó Tổng giám đốc Vạn Thịnh Phát.

Sau cuộc họp trên, các bị can thống nhất chọn 4 công ty thuộc Vạn Thịnh Phát để phát hành 25 mã trái phiếu “khống”, không có tài sản đảm bảo gồm Công ty An Đông, Quang Thịnh, Sunny World và Setra với tổng khối lượng 308.691.388 trái phiếu, trị giá hơn 30.869 tỷ đồng.

Các bị can đào tạo cho hơn 2.000 nhân viên sale thuộc 239 chi nhánh Ngân hàng SCB trên toàn quốc để tư vấn bán trái phiếu.

Có 8 công ty thuộc Vạn Thịnh Phát đứng ra làm nhà đầu tư sơ cấp gồm VIPD, VN Group, DUC, Tập đoàn Đầu tư VTP, WMC, Minh Trường Phát, Khang Thành Phú và Điền Gia Cát.

Các bị can sử dụng các công ty “ma”, sử dụng các cá nhân được thuê làm giám đốc/tổng giám đốc để đứng tên các khoản vay, ký khống chứng từ, tài liệu nhằm tạo dòng tiền khống để hợp thức cho 8 trái chủ sơ cấp.

CẬN CẢNH CÁC GÓI TRÁI PHIẾU "MA"

Cụ thể, tại Công ty An Đông, từ ngày 15/8/2018 đến 5/12/2018, Kwork Hakman Oliver, đại diện Công ty An Đông và Trương Vincent Kinh, đại diện Công ty SPG đã ký 5 hợp đồng về việc Công ty An Đông cho Công ty SPG vay 29.206 tỷ đồng, lãi suất 11%/năm, thời hạn 5 năm.

Vào tháng 8 và tháng 12/2018, Công ty An Đông thông báo phát hành trái phiếu doanh nghiệp số lượng 249.691.388 trái phiếu mã ADC – 2018.09, ADC-2018.09.1 và ADC-2019.1, thời hạn 5 năm.

Từ ngày 4/9/2018 đến 24/1/2019, Công ty An Đông ký 11 hợp đồng bán lô trái phiếu trên cho 5 công ty sơ cấp gồm VIDP, VN Group, WMC, Tập đoàn Đầu tư VTP và DUC nhằm hợp thức mục đích phát hành trái phiếu.

Các trái chủ sơ cấp đã thực hiện các giao dịch mua bán/chuyển nhượng qua lại với nhau và với các công ty khác, rồi chuyển nhượng lại cho TVSI để bán ra thị trường cho 30.738 nhà đầu tư. Tổng số tiền Công ty An Đông thu về là hơn 25.308 tỷ đồng.

Số tiền này chuyển đến tài khoản của 26 cá nhân được thuê ký khống chứng từ rút tiền mặt để bị can Trần Thị Thúy Ái xuất tiền, giao cho Bùi Văn Dũng – lái xe của bà Lan. Số tiền được chuyến đến các cá nhân khác theo chỉ định của bà Lan.

Tính đến ngày khởi tố vụ án, Công ty An Đông còn dư nợ hơn 24.969 tỷ đồng của các nhà đầu tư và không có khả năng thanh toán.

Tương tự, nhằm hợp thức mục đích sử dụng vốn, Công ty Sunny World ký hợp đồng hợp tác với Công ty Thuận Tài Tài đầu tư dự án Golden Palaza (địa chỉ quận 5, TPHCM). Ngày 17/10/2018, Trương Vincent Kinh ký thông báo kế hoạch phát hành lô 24 triệu trái phiếu mã SNW-2018.

Trong đợt phát hành này, Công ty Khang Thành Phú ( do Bạch Thanh Sơn, giám đốc được thuê đứng tên) đứng ra mua sơ cấp lô trái phiếu trên với tổng giá trị 2.400 tỷ đồng.

Để tạo nguồn tiền khống cho Công ty Khang Thành Phú, các bị can Hồ Bửu Phương và Phan Chí Luân, nhân viên văn phòng HĐQT Vạn Thịnh Phát lên phương án hứa chuyển nhượng cổ phần. Các bị can khác lập chứng từ nộp, rút tiền, khống với các cá nhân được thuê và công ty “ma”.

Ngày 30/10/2018, Công ty Khang Thành Phú chuyển nhượng lô trái phiếu trên cho ngân hàng. Ngân hàng này đã chuyển lại hơn 2.404 tỷ đồng cho Công ty Khang Thành Phú. Từ ngày 30/10/2018 đến 2/11/2018, Công ty Khang Thành Phú chuyển 1.923 tỷ đồng cho 2 cá nhân thuộc Vạn Thịnh Phát để cắt đứt dòng tiền.

Đến nay, Công ty Sunny World còn dự nơ 6 nhà đầu tư số tiền hơn 1.612 tỷ đồng.

Với cách thức tương tự, thông qua Công ty chứng khoán TVSI để phát hành trái phiếu ra thị trường, đến nay, Công ty Quang Thuận còn dư nợ 1.500 tỷ đồng của 2.649 nhà đầu tư. Công ty Setra còn dư nợ 2.000 tỷ đồng của 2.431 nhà đầu tư.

Cơ quan tố tụng cáo buộc tính đến ngày 7/10/2022, Trương Mỹ Lan và các đồng phạm đã chiếm đoạt hơn 30.081 tỷ đồng của 35.824 bị hại. Trong đó, bị can Võ Tấn Hoàng Văn đồng phạm chiếm đoạt 28.469 tỷ đồng; Hồ Bửu Phương hơn 27.969 tỷ đồng; Phan Chí Luân hơn 30.081 tỷ đồng…

TRÁCH NHIỆM CỦA KIỂM TOÁN VIÊN

Trong vụ án này, hai bị can gồm Lý Quốc Trung, Phó tổng giám đốc, kiểm toán viên Công ty kiểm toán A&c và Phạm Hoa Đăng, kiểm toán viên Công ty kiểm toán A&C bị truy tố đồng phạm với Trương Mỹ Lan chiếm đoạt tiền.

Cáo buộc thể hiện, bị can Lý Quốc Trung phụ trách cuộc kiểm toán báo cáo tài chính năm 2019 của Công ty Setra.

Tài liệu xác định, kết quả kinh doanh năm 2019 của Công ty Setra bị thua lỗ, nhân viên công ty này đã cung cấp số liệu để điều chỉnh từ lỗ thành lãi.

Cơ quan tố tụng xác định, bị can Trung vẫn đồng ý để Đăng chấp nhận Báo cáo Tài chính đã điều chỉnh, đưa ra ý kiến chấp nhận toàn phần, giúp cho Công ty Setra có đủ điều kiện phát hành trái phiếu năm 2020.

Cáo buộc thể hiện hành vi trên vi phạm Đoạn 11,41 Chuẩn mực hình thành ý kiến kiểm toán và báo cáo kiểm toán về Báo cáo tài chính ban hành kèm theo Thông tư 214/2012/TT-BTC của Bộ Tài chính.

Hành vi của bị can Trung, Đăng đã giúp sức cho các bị can khác chiếm đoạt 2.000 tỷ đồng của 2.431 bị hại.