Cơ hội “bùng nổ” của thị trường xe điện Việt Nam

Theo báo cáo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), trong năm 2023, gần 14 triệu xe điện (BEV) mới đã được đăng ký trên toàn thế giới, đạt mức tăng trưởng 35% so với năm 2022 và nâng tổng số xe điện đang lưu thông lên tới 40 triệu chiếc. Trung bình, cứ khoảng 4 chiếc xe được bán ra thì có 1 chiếc là xe điện. Điều này cho thấy việc dịch chuyển từ xe dùng động cơ đốt trong sang xe điện là xu hướng không thể ngăn cản.

Mặc dù vậy, bước sang năm 2024, tốc độ tăng trưởng xe điện đang chậm lại tại nhiều quốc gia. Tại Đức, trong quý I/2024, doanh số ô tô đạt 694.785 xe, tăng 4,2% so với cùng kỳ năm 2023. Tuy nhiên, lượng xe điện lại giảm mạnh tới 14,1%, từ 94.736 xe xuống còn 81.337 xe. Tương tự, tại Hàn Quốc, lượng xe thuần điện bán ra giảm 25% trong quý đầu năm so với quý IV/2023. Ngược lại, lượng xe hybrid (HEV, PHEV) bất ngờ tăng 46% so với cùng kỳ. Tại Mỹ, Trung Quốc, thị phần xe điện vẫn tăng trưởng dương, nhưng tốc độ tăng chậm nhất so với các quý trước đó. Điều này cho thấy lực cầu của thị trường đang có dấu hiệu chững lại trước những lo ngại về suy thoái kinh tế, tình hình căng thẳng địa chính trị tiếp tục diễn biến phức tạp. Thị trường xe điện toàn cầu đang cần có thêm thời gian để tích lũy cho một chu kỳ tăng trưởng mới.

Còn tại Việt Nam, trong những năm gần đây, tình hình phát triển kinh tế xã hội trong nước tương đối ổn định và có nhiều dấu hiệu khởi sắc khiến Việt Nam trở thành một thị trường tiềm năng để phát triển ô tô nói chung và xe động cơ điện nói riêng. Hiệp hội Nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) dự báo Việt Nam sẽ đạt mốc 1 triệu xe điện vào khoảng năm 2028 và khoảng 3,5 triệu xe điện vào năm 2040.

Theo tổ chức nghiên cứu thị trường - 6Wresearch, quy mô thị trường xe điện Việt Nam được dự kiến sẽ đạt tỷ suất tăng trưởng hàng năm (CAGR) 22,9% trong giai đoạn 2020-2025.

Tuy nhiên, nếu so sánh với diễn biến thị trường vài năm gần đây thì tốc độ tăng trưởng xe điện tại Việt Nam vẫn chưa đạt kỳ vọng. Doanh số tiêu thụ xe điện trong nước chỉ chiếm 0,7% so với toàn khu vực Đông Nam Á (theo số liệu Quý 3/2022 của Statista). Tỷ lệ sở hữu ô tô của Việt Nam vẫn còn thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực, mới chỉ ở mức 50 ô tô/1.000 người. Con số này chỉ bằng 1/10 của Thái Lan và 1/20 của Malaysia, theo Bộ Giao thông và Vận tải. Đây được coi là cơ hội để các hãng xe ô tô đầu tư, phát triển sản xuất tại Việt Nam, và các chính sách khuyến khích tiêu thụ xe điện từ Chính phủ được kỳ vọng sẽ thúc đẩy người tiêu dùng Việt Nam sử dụng xe điện nhiều hơn.

Báo cáo quý I/2024 của VAMA cho thấy VinFast vừa chính thức vượt Toyota và Hyundai để trở thành hãng xe có thị phần lớn nhất tại Việt Nam (chiếm 14,3%). Đây là một thành tích ấn tượng đối với một hãng ô tô nội địa mới thành lập được 7 năm và chuyển đổi sang xe điện cách đây 2 năm. Trong khi đó, các thương hiệu lớn của Nhật Bản, Hàn Quốc đã khai thác tại thị trường Việt cách đây gần 30 năm.

Tiếp nối thành công của những mẫu xe điện tiền nhiệm, năm 2024, VinFast tiếp tục ra mắt hai sản phẩm thuộc phân khúc mới, bao gồm VF 3 và VF Wild. Trong đó, VF 3 vừa ra mắt và chính thức nhận đặt cọc từ ngày 13/5 đã nhanh chóng gây sốt trong cộng đồng yêu xe Việt Nam và trên toàn cầu. Với mức giá siêu ưu đãi và phù hợp với đại chúng, chỉ từ 240 triệu đồng (bản chưa kèm pin) và 322 triệu đồng (bản kèm pin), VF 3 đã nhanh chóng đạt gần 30.000 đơn đặt hàng chỉ sau 3 ngày đầu mở bán.

Không chỉ có mức giá hấp dẫn, VinFast VF 3 còn được đánh giá có thiết kế phá cách, độc đáo trong phân khúc mini SUV với thiết kế 2 cửa bên hông cùng 4 vị trí ngồi. Về thông số kỹ thuật, xe có một động cơ điện với công suất tối đa 32 kW, có thể tăng tốc từ 0 lên 50km/h trong 5,3 giây. Quãng đường di chuyển trong một lần sạc đầy dự kiến lên đến 210 km, một con số tương đối ấn tượng. VF 3 cũng hỗ trợ sạc nhanh tại các cổng sạc của VinFast với tốc độ sạc 10-70% chỉ trong vòng 36 phút.

Trước khi VF 3 xuất hiện, tháng 6/2023, TMT Motors đã chào bán mẫu xe điện mini đầu tiên trên thị trường Việt là Wuling Hongguang Mini EV (sau đổi tên thành Wuling Mini EV). Đây là sản phẩm hợp tác giữa TMT Motors và liên doanh GM - (SAIC - WULING). Điểm nhấn của Wuling Mini EV là mức giá siêu rẻ, chỉ từ 239 triệu đồng, gồm 11 phiên bản màu sắc. Sự xuất hiện của mẫu xe này đã mở ra một lựa chọn mới cho người tiêu dùng, đặc biệt là ở phân khúc giá rẻ, tiết kiệm năng lượng và thân thiện với môi trường. Hiện tại, Wuling Mini EV và VinFast VF 3 đang là hai đối thủ cạnh tranh trực tiếp trong phân khúc xe điện mini tại Việt Nam.

Hòa chung xu hướng điện khí hóa trên toàn cầu, tháng 7/2023, Hyundai Thành Công đã chính thức phân phối mẫu xe điện IONIQ 5 sản xuất tại Việt Nam. Đây là mẫu xe điện bán chạy nhất tại Hàn Quốc, đồng thời nhận được hàng loạt các giải thưởng danh giá. IONIQ 5 sở hữu thiết kế đậm bản sắc tương lai, khác biệt hoàn toàn so với các mẫu xe sử dụng động cơ đốt trong hiện hành của Hyundai. Điểm nhấn của mẫu xe là phong cách thiết kế "Parametric Pixel" kết hợp các sắc thái pixel và kỹ thuật số để tạo ra tính thẩm mỹ độc đáo và vượt thời gian. Nóc xe của Hyundai Ioniq 5 có thể hấp thụ năng lượng mặt trời để sạc pin cho xe.

Tại Việt Nam, Hyundai IONIQ 5 sở hữu động cơ điện sản sinh công suất tối đa 215 hp và mô-men xoắn cực đại 350Nm. Tốc độ tối đa của xe có thể đạt 185km/h. Hệ thống pin 72.6kWh tiêu chuẩn cho quãng được đi được lên tới 450km cho mỗi lần sạc đầy. Trong năm 2024, Hyundai đang tìm kiếm đối tác để phủ các trạm sạc tại 80% tỉnh thành ở Việt Nam, giải quyết các vấn đề bất tiện khi tìm trạm sạc.

Trong nhóm phân khúc xe hạng sang, các nhà sản xuất ô tô cũng ưu ái giới thiệu những mẫu xe điện mới nhất của mình tại Việt Nam, bao gồm Mercedes-Benz và BMW. Trong đó, Mercedes-Benz EQE 500 4Matic được đánh giá là ứng cử viên sáng giá nhất trong dải sản phẩm xe sang của Mercedes-Benz Việt Nam.

EQE 500 4Matic vừa chính thức ra mắt với mức giá khá “dễ thở” trong phân khúc cao cấp, từ 3,999 tỷ đồng. Xe sở hữu 2 động cơ điện, tạo ra công suất 300 kW (tương đương 402 hp), mô-men xoắn cực đại 885 Nm và tăng tốc từ 0-100 km/h trong 4,9 giây. Với dung lượng pin 90,56 kWh, EQE 500 4Matic có thể di chuyển từ 469-549 km trong một lần sạc.

Về thiết kế, EQE 500 4Matic thể hiện sự hiện đại và tinh tế của thương hiệu Mercedes. Thiết kế Electric Art với lưới tản nhiệt màu đen, mâm 20-inch và đèn hậu LED thiết kế độc đáo là những điểm nhấn nổi bật. Nội thất của xe cũng không kém phần ấn tượng với màn hình giải trí OLED 12,8-inch, bảng đồng hồ kỹ thuật số 12,3-inch và hệ thống âm thanh Burmester. Đầy đủ các tính năng an toàn và tiện nghi, EQE 500 4Matic đảm bảo sự thoải mái và an tâm cho người lái.

Đối thủ của Mercedes-Benz EQE 500 4Matic trong phân khúc sedan hạng sang là BMW i4. Đây là một trong hai mẫu xe điện mới của BMW, chính thức ra mắt tại Việt Nam từ tháng 8/2023 dưới sự phân phối của BMW Trường Hải (THACO). BMW i4 được nhập khẩu trực tiếp từ Đức với phiên bản duy nhất eDrive 40 với giá 3,759 tỷ đồng.

BMW i4 sở hữu một mô tơ điện công suất mạnh mẽ với khối pin 83,9 kWh cung cấp năng lượng cho xe, cho phép i4 di chuyển lên đến 590 km sau mỗi lần sạc đầy. Như vậy, nếu so sánh với Mercedes-Benz hay các thương hiệu khác như Hyundai, VinFast thì BMW có lợi thế về phạm vi di chuyển. Đặc biệt, việc sạc đầy pin chỉ mất khoảng 40 phút nhờ hệ thống sạc nhanh, giúp người dùng tiết kiệm thời gian và sẵn sàng trở lại di chuyển một cách nhanh chóng. Với khả năng tăng tốc ấn tượng từ 0-100 km/h chỉ trong khoảng 5,7 giây và tốc độ tối đa lên đến 190 km/h, i4 không chỉ là biểu tượng của sự tiện nghi mà còn là biểu tượng của sức mạnh và tốc độ.

Có thể thấy, xe điện đang ngày càng phổ biến tại thị trường Việt Nam, từ những mẫu xe hạng sang cho đến những mẫu xe mini giá rẻ. Cùng với những chính sách hỗ trợ về thuế, phí, phát triển hạ tầng trạm sạc, Việt Nam đang trở thành điểm đến hấp dẫn dành cho các thương hiệu xe năng lượng mới, góp phần quan trọng trong thực hiện mục tiêu Net Zero vào năm 2050.