Cổ phiếu Tesla lao dốc, xóa sạch 73 tỷ USD giá trị thị trường

Trong buổi thuyết trình về thu nhập hôm thứ Tư, CEO Elon Musk của nhà sản xuất ô tô giá trị nhất thế giới cho biết mức tăng trưởng doanh số bán hàng của họ trong năm nay “có thể thấp hơn đáng kể” so với năm ngoái khi họ tiếp tục phát triển mẫu xe “thế hệ tiếp theo”, có thể là một mẫu xe có giá thấp hơn.

Mặc dù báo cáo lượng giao hàng vào năm ngoái đã tăng đáng kể 38% so với năm 2022, Tesla trước đó đã đặt mục tiêu đạt tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm là 50% trong vài năm.

Kết quả tài chính của Tesla trong quý vừa qua cũng gây thất vọng, với thu nhập được điều chỉnh trên mỗi cổ phiếu giảm 40% so với một năm trước đó và doanh thu tăng 3% lên mức 25 tỷ USD, thấp hơn dự báo của thị trường.

Đây là quý thứ hai liên tiếp công ty không đạt được dự báo thu nhập của các nhà phân tích, sau một chuỗi kết quả tốt hơn mong đợi kéo dài từ đầu năm 2021.

Cổ phiếu của Tesla đã tăng giá gấp đôi trong suốt năm 2023, nhưng mức tăng đó đến trong nửa đầu năm và cổ phiếu Tesla đã có khởi đầu yếu kém vào năm 2024, giảm 16% trước báo cáo thu nhập hôm thứ Tư tuần này. Cổ phiếu hiện đang giao dịch ở mức thấp nhất kể từ tháng 4 năm ngoái.

Khoản lỗ trong ngày thứ Năm có thể so sánh với mức giảm trong một ngày lớn bất thường là 11,4% vào cuối tháng 12.

Vào thời điểm đó, các nhà đầu tư lo lắng về triển vọng doanh thu và lợi nhuận của Tesla, cũng như sức khỏe của nền kinh tế Mỹ.

Thu nhập quý 4 của Tesla cũng cho thấy lợi nhuận đang chịu áp lực. Biên lợi nhuận hoạt động của công ty gần như giảm một nửa xuống còn 8,2% so với cùng kỳ năm 2022, một phần do chi phí liên quan đến sản xuất xe bán tải Cybertruck tăng. Mẫu xe mới được đưa vào sản xuất vào cuối năm 2023.

Dan Ives, nhà phân tích của công ty nghiên cứu thị trường Wedbush, cho biết cuộc họp báo cáo thu nhập của Tesla gần đây đã cung cấp cho các nhà đầu tư “câu trả lời tối thiểu” về tỷ suất lợi nhuận đang bị thu hẹp của công ty.

Ông nói: “Chúng tôi đã sai lầm khi mong đợi Musk và nhóm của mình bước lên như những người trưởng thành trong phòng trong cuộc gọi thu nhập và đưa ra một cái nhìn tổng quan về chiến lược và tài chính về việc giảm giá đang diễn ra, cơ cấu lợi nhuận, nhu cầu biến động”.

Thực tế, Tesla đã giảm giá trong hơn một năm trong nỗ lực tăng doanh số bán hàng khi phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các đối thủ ở Trung Quốc.

BYD của Trung Quốc đã đánh bại Tesla trong ba tháng cuối năm ngoái, lần đầu tiên bán được nhiều xe hơn nhà sản xuất ô tô của Elon Musk.

Musk nói với các nhà phân tích trong cuộc gọi hôm thứ Tư rằng các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc là “những công ty ô tô cạnh tranh nhất trên thế giới” và “sẽ đạt được thành công đáng kể bên ngoài Trung Quốc. Thành thật mà nói, tôi nghĩ nếu không có rào cản thương mại được thiết lập, họ sẽ phá hủy hầu hết các công ty ô tô khác trên thế giới”.

Sự cạnh tranh ngày càng tăng từ BYD và các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc khác đã làm dấy lên cuộc điều tra chống bán phá giá của các quan chức châu Âu, điều này có thể dẫn đến việc áp dụng mức thuế cao hơn đối với ô tô nhập khẩu từ Trung Quốc. Bán phá giá là hành vi xuất khẩu hàng hóa sang một quốc gia với mức giá không phản ánh đúng chi phí của hàng hóa đó.

Trong khi thu nhập của Tesla “đáng thất vọng và không có gì đặc biệt”, Garrett Nelson, nhà phân tích cổ phiếu cấp cao tại CFRA Research nói và kỳ vọng việc ra mắt mẫu xe giá rẻ hơn trong vài năm tới sẽ cung cấp “chất xúc tác mà cổ phiếu cần”.

Ben Barringer, nhà phân tích công nghệ tại Quilter Cheviot, cũng tỏ ra khá lạc quan. Ông cho rằng môi trường kinh tế rộng lớn hơn đang bắt đầu có lợi cho Tesla.

“Lãi suất sẽ bắt đầu giảm. Đây sẽ là một điều thực sự tích cực đối với Tesla, cũng như toàn bộ lĩnh vực ô tô, vì người tiêu dùng có xu hướng mua xe bằng hình thức tài chính”, ông viết.

Mặc dù kỷ lục 1,2 triệu xe điện đã được bán ở Mỹ vào năm ngoái, theo dữ liệu từ công ty nghiên cứu ngành Kelley Blue Book, sự chậm lại ngoài Tesla là rất thực tế.

Nghiên cứu trong ngành đã lưu ý rằng doanh số bán xe điện đã tăng 40% so với cùng kỳ năm ngoái trong ba tháng cuối năm 2023 - một “kết quả mạnh mẽ xét theo bất kỳ thước đo nào”. Tuy nhiên, nó thấp hơn cả mức tăng 49% trong quý 3 và mức tăng 52% trong ba tháng cuối năm 2022.

Aran Waid, nhà phân tích cấp cao tại Benchmark Mineral Intelligence, cho biết doanh số bán xe điện trên toàn cầu vẫn tiếp tục tăng trưởng nhưng "không đạt được kỳ vọng của nhà sản xuất ô tô".

Ông nói: “Lạm phát và lãi suất cao cũng đã ảnh hưởng đến doanh số bán hàng trong năm ngoái, đặc biệt là ở châu Âu, trong khi các quốc gia riêng lẻ cũng đang giảm bớt các ưu đãi tài chính”.

Khi đó, tốc độ tăng trưởng đang diễn ra nhưng với tốc độ ngày càng chậm hơn trong một hiện tượng đang tấn công các công ty xe điện thuần túy như Tesla cũng như các nhà sản xuất ô tô truyền thống.

Ví dụ, Ford cho biết trong tháng này rằng họ sẽ cắt giảm sản xuất xe tải F-150 Lighting do doanh số bán hàng kém.

Trong khi đó, General Motors cho biết vào tháng 10 năm ngoái rằng họ sẽ hủy bỏ mục tiêu sản xuất 400.000 xe điện vào giữa năm 2024. Giám đốc điều hành Mary Barra nói công ty đang "điều chỉnh để phù hợp với tốc độ tăng trưởng chậm lại trong thời gian ngắn".

Có lẽ dấu hiệu rõ ràng nhất là khi công ty cho thuê ô tô Hertz thông báo rằng họ đang bán khoảng 20.000 chiếc xe điện với lý do chi phí sửa chữa cao hơn.

Tesla có một số lợi thế trong thời kỳ suy thoái đó là họ có đủ khả năng để tiếp tục giảm giá nhờ tiết kiệm chi phí từ sản xuất.

Có rất nhiều thị trường mà Tesla có thể nhắm tới để tăng trưởng nhanh chóng trong tương lai, chẳng hạn như Nhật Bản. Musk cho biết hôm thứ Tư: “Ít nhất chúng tôi nên có thị phần tương xứng với các nhà sản xuất ô tô không phải của Nhật Bản khác như Mercedes hay BMW mà hiện tại chúng tôi không có”.

Việc bán được nhiều xe hơn ở một quốc gia như Nhật Bản không hề dễ dàng. Musk cho biết, một phần của thách thức nằm ở sự thiếu quan tâm về Tesla tại một quốc gia được phục vụ rất tốt bởi các nhà sản xuất ô tô của chính họ như Toyota, Honda, Suzuki và Nissan.

Trong khi đó, thách thức đưa các phương tiện đại chúng ra đường vào năm tới có thể sẽ rất lớn.