Elon Musk làm cầu nối Mỹ và Trung Quốc: Quốc gia nào sẽ có lợi?
Với vai trò là cố vấn của ông Trump và vị thế cao tại Trung Quốc, nơi Elon Musk có cơ hội gặp gỡ các nhà lãnh đạo cấp cao bao gồm cả bộ trưởng ngoại giao, CEO Tesla được coi là cầu nối tiềm năng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Nhưng vẫn chưa rõ lợi thế đó sẽ thuộc về ai.
Isaac Stone Fish, giám đốc điều hành của Strategy Risks, một công ty nghiên cứu có trụ sở tại New York, cho biết: “Sẽ rất đáng chú ý và khó có thể xảy ra nếu Bắc Kinh không coi đây là một món quà tuyệt vời. Bắc Kinh từ lâu đã quen với việc sử dụng những người mà họ gọi là bạn bè, "thuật ngữ kỹ thuật" của Trung Quốc để chỉ những người có thể thúc đẩy lợi ích của quốc gia này. Bắc Kinh đã rất quen với việc sử dụng những người như Elon Musk để làm điều đó”.
Mặc dù Musk được nhiều người Trung Quốc ngưỡng mộ với tư cách là một nhà cải tiến và doanh nhân, nhưng vận may của ông ở đây cũng có thể thay đổi nhanh chóng nếu quan hệ Mỹ-Trung xấu đi và công chúng bắt đầu liên tưởng ông nhiều hơn với các chính sách mới của Mỹ.
Nhà Trắng cho biết sáng kiến cắt giảm chi phí của Musk không liên quan đến chính sách đối ngoại của Mỹ, trong khi Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington nói rằng cộng đồng doanh nghiệp Mỹ từ lâu đã là "lực lượng kiên định" cho quan hệ Mỹ-Trung.
"Chúng tôi hoan nghênh các công ty Mỹ tiếp tục đầu tư và phát triển tại Trung Quốc, đóng vai trò tích cực như một cầu nối và đóng góp vào mối quan hệ Trung Quốc-Mỹ ổn định, lành mạnh và bền vững", người phát ngôn của đại sứ quán, Liu Pengyu, cho biết trong một tuyên bố.
Elon Musk đã khởi công xây dựng Gigafactory vào tháng 1 năm 2019, biến Tesla trở thành nhà sản xuất ô tô nước ngoài đầu tiên thành lập nhà máy tại Trung Quốc mà không có đối tác Trung Quốc. Mười tháng sau, nhà máy đã đi vào hoạt động với tốc độ mà các doanh nhân ở đây thường gọi là "tốc độ Trung Quốc".
Trung Quốc hiện chiếm hơn 1/3 doanh số bán hàng toàn cầu của Tesla, với hơn 657.000 xe được bán tại đây vào năm ngoái. Tính đến tháng 6, Tesla đã có 520 cửa hàng trên cả nước.
Như một minh chứng cho tầm quan trọng của thị trường Trung Quốc, một phiên bản cải tiến của Model Y của Tesla đã được ra mắt tại đây vào tháng 1, trước Mỹ.
Các chuyên gia cho biết, để duy trì hoạt động kinh doanh vững mạnh, Musk cần sự hỗ trợ từ chính phủ Trung Quốc.
Khi Tesla phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc, công ty này đã tung ra bản cập nhật phần mềm vào tháng trước nhằm mô phỏng chặt chẽ các tính năng tự lái hoàn chỉnh của mình tại Mỹ. Trong khi đó, phần mềm FSD của Tesla vẫn chưa được chấp thuận tại Trung Quốc.
Đó là lý do tại sao điều quan trọng đối với Musk là phải giữ được thiện cảm của Bắc Kinh, đặc biệt là khi các công ty của ông phải đối mặt với phản ứng dữ dội ở Mỹ, Châu Âu và những nơi khác về công việc của ông cho chính quyền Tổng thống Trump.
“Bắc Kinh có thể quyết định cấm Tesla. Họ có thể đưa Tesla vào đủ loại cuộc điều tra trong nước”, Stone Fish cho biết. “Gần như không có giới hạn nào đối với những gì họ có thể quyết định làm”.
Điều đó có thể giải thích tại sao ngay cả khi Musk lên tiếng về quan điểm của mình về chính trị ở các quốc gia khác nhau như Đức, Canada và Brazil, ông vẫn tương đối im lặng về những gì diễn ra ở Bắc Kinh.
"Musk vô cùng nhẹ nhàng khi nói đến Trung Quốc", Stone Fish nói.
Musk đã phản đối thuế quan của Mỹ đối với xe điện của Trung Quốc, sau khi ban đầu ủng hộ họ.
"Cả Tesla và tôi đều không yêu cầu những mức thuế này", Elon Musk nói với CNBC tại một hội nghị công nghệ ở Paris vào tháng 5 sau khi Tổng thống Joe Biden tuyên bố áp thuế 100% đối với xe điện nhập khẩu do Trung Quốc sản xuất. Thuế EV của Mỹ không áp dụng cho Tesla vì không có chiếc xe nào mà hãng sản xuất tại Trung Quốc được bán tại My.
Một số người tin rằng mối quan hệ nồng ấm của Musk với chính phủ Trung Quốc có thể là một lợi ích cho mối quan hệ Mỹ-Trung Quốc.
“Elon Musk có thể đóng một số vai trò tích cực, mang tính xây dựng, thậm chí là liên kết để kết nối Trung Quốc và Mỹ trong thời điểm khó khăn này, đặc biệt là để đối phó với Tổng thống Trump”, Wang Yiwei, giám đốc Viện Quan hệ Quốc tế tại Đại học Nhân dân Trung Quốc ở Bắc Kinh cho biết.
Những người khác nhìn thấy nhiều rủi ro tiềm ẩn hơn là phần thưởng, bao gồm cả các nhà lập pháp Mỹ. Tháng trước, các nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa và Dân chủ của ủy ban đặc biệt về Trung Quốc của Hạ viện đã cảnh báo rằng Bắc Kinh có thể cố gắng sử dụng Musk để thuyết phục ông Trump hướng tới các chính sách có lợi hơn.
Tuy nhiên, nhiều nhân viên Trung Quốc của Musk cũng nghi ngờ về vai trò ngày càng tăng của Musk tại Washington.
"Là một doanh nhân, ông ấy nên tập trung vào công việc kinh doanh", một công nhân nhà máy Tesla ở Thượng Hải, người từ chối nêu tên cho biết. "Rốt cuộc, các vấn đề của chính phủ nên do những người chuyên nghiệp xử lý".
