Ngành công nghiệp ô tô thế giới sắp trải qua những thay đổi chưa từng thấy

Với tổng lợi nhuận cổ đông (TSR) bình quân gia quyền là 79% từ tháng 3 năm 2020 đến tháng 1 năm 2022, các OEM và nhà cung cấp linh kiện truyền thống đã vượt trội so với các công ty trong nhiều lĩnh vực đang phát triển mạnh khác, bao gồm cả công nghệ cao và hóa chất. Kết quả thậm chí còn ấn tượng hơn đối với những “đứa trẻ” tương đối mới trong khối, chẳng hạn như NIO, Tesla và các công ty khởi nghiệp EV khác, TSR trung bình là 278% đứng đầu danh sách.

Ngành công nghiệp này thường dựa vào doanh số bán xe truyền thống với động cơ đốt trong (ICE) để tăng trưởng. Nhưng tổng doanh số bán xe được dự đoán sẽ tăng với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) khiêm tốn là 2% cho đến năm 2025 và thậm chí có thể giảm trong phần còn lại của thập kỷ.

Nhưng TSR của ngành vẫn ở mức cao do sự lạc quan về việc tăng doanh thu từ các nguồn khác, bao gồm cả những nguồn liên quan đến công nghệ và dịch vụ mới. Xe điện, hiện chiếm một phần nhỏ trong số xe bán ra, đang ở điểm bùng phát và chịu trách nhiệm cho phần lớn sự hứng thú trên thị trường vốn.

Trong nửa cuối năm 2020, doanh số và mức độ thâm nhập của xe điện chở khách đã tăng tốc tại các thị trường lớn bất chấp cuộc khủng hoảng kinh tế do đại dịch COVID-19 gây ra. McKinsey dự đoán rằng nhu cầu về xe điện trên toàn thế giới sẽ tăng gấp sáu lần từ năm 2021 đến năm 2030, với doanh số bán hàng năm từ 6,5 triệu lên khoảng 40 triệu trong giai đoạn đó.

Tuy nhiên, những dự đoán lạc quan về xe điện này đi kèm với một số cảnh báo lớn. Mặc dù nhu cầu của người tiêu dùng đã rõ ràng, nhưng hệ sinh thái ô tô phải nhanh chóng giải quyết những hạn chế chính trước khi sản xuất và bán xe điện có thể mở rộng quy mô bao gồm: khó khăn trong việc tìm đủ nguồn nguyên liệu thô, bao gồm lithium, niken và coban, được sử dụng trong pin; không đủ số lượng gigafactory sản xuất pin, cũng như năng suất thấp trong các cơ sở hiện có; cơ sở hạ tầng sạc công cộng phải được xây dựng để theo kịp số lượng xe điện trên đường.

Mặc dù một số công ty lớn có thể cố gắng tăng khả năng tiếp cận nguyên liệu thô, nhưng hầu hết các công ty ô tô hiện thiếu khả năng này. Tuy nhiên, những gì ngành công nghiệp có thể giải quyết là các vấn đề liên quan đến các nhà máy khổng lồ và cơ sở hạ tầng tính phí. Hành động nhanh chóng sẽ là chìa khóa để mở rộng đà phát triển của xe điện và thậm chí có thể giúp đẩy nhanh việc áp dụng các phương tiện tự hành (AV), qua đó các OEM sẽ tìm thấy nhiều cơ hội hơn nữa trong các dịch vụ và doanh thu vòng đời từ những thứ như phần mềm qua mạng cập nhật, dịch vụ bản đồ và giải trí trên xe.

Xây dựng các nhà máy khổng lồ

Động cơ EV lấy năng lượng từ pin chứa các vật liệu rất khác với pin được sử dụng cho các phương tiện ICE truyền thống, bao gồm lithium, coban và niken. Các cơ sở cực kỳ lớn nơi sản xuất hầu hết các loại pin EV được gọi là gigafactory, vì công suất hàng năm họ sản xuất vượt quá một gigawatt.

Hầu hết các gigafactory được thành lập ở châu Á và chiếm khoảng 80% công suất sản xuất pin vào năm 2020. Trong khi hầu hết các gigafactory được điều hành bởi các nhà sản xuất tế bào, nhiều OEM cũng đang trở nên tích cực hơn trong lĩnh vực này.

Ngày nay, các nhà điều hành gigafactory phải đối mặt với hai vấn đề lớn. Đầu tiên, khi xây dựng những cơ sở khổng lồ này, các vấn đề xây dựng chắc chắn sẽ phát sinh, làm tăng cả chi phí và thời gian. Thứ hai, sau khi các gigafactory mở ra, nhiều công ty phải vật lộn với hiệu quả hoạt động. Nếu xu hướng bắt đầu sản xuất bị trì hoãn hiện tại và tiếp tục tăng tốc độ kéo dài, một phân tích của McKinsey dự đoán rằng 30% công suất hàng năm mới được bổ sung sẽ gặp rủi ro chỉ riêng ở Bắc Mỹ vào năm 2025, có khả năng khiến hơn 300.000 phương tiện bị thiếu pin mỗi năm ở khu vực đó.

Xử lý sự cố xây dựng

Nếu nhu cầu xe điện trên toàn thế giới tăng như dự kiến, thì ngành sẽ cần thêm 200 gigafactory mới ngoài 130 gigafactory đã tồn tại, tương đương hơn 400 tỷ USD trong quá trình triển khai.

Nhiều cơ sở mới có thể sẽ được xây dựng ở các địa điểm gần các OEM để giảm thời gian giao hàng và yêu cầu về hàng tồn kho. Hơn nữa, các tế bào pin có thể chiếm hơn 7.000 USD chi phí cho mỗi chiếc xe, do đó, giá trị tồn kho trong đường ống đối với pin được vận chuyển quốc tế sẽ rất cao. Tuy nhiên, những phức tạp trong giai đoạn thiết kế và xây dựng có thể khiến việc bắt đầu sản xuất bị trì hoãn từ 12 tháng trở lên.

Các nhà điều hành gigafactory có thể tránh được một số vấn đề phổ biến thông qua việc tuyển dụng nhân tài xây dựng mạnh mẽ hơn, lý tưởng nhất là trong giai đoạn lập kế hoạch địa điểm hoặc sớm hơn. Những vị trí khó tuyển dụng nhất, chẳng hạn như những vị trí liên quan đến lao động thủ công điện hoặc cơ khí, cần được chú ý nhiều nhất. Các nhà điều hành gigafactory cũng có thể hưởng lợi từ việc quan tâm sớm đến các tiêu chuẩn thiết kế địa phương và các mối quan tâm về quy định, chẳng hạn như nước thải và từ việc sử dụng các nhà cung cấp trong cơ sở công nghiệp địa phương có thể cung cấp hỗ trợ tại chỗ và đáp ứng các thách thức về chất lượng và sản lượng nhanh hơn.

Tăng hiệu quả hoạt động

Sau khi một gigafactory đi vào hoạt động, những thách thức sẽ không biến mất. Nhiều cơ sở mới đã có sản lượng thấp hơn dự kiến do tình trạng thiếu lao động đang diễn ra, thời gian ngừng hoạt động của máy móc ngoài dự kiến và các vấn đề vận hành. Hậu quả của việc mất sản xuất có thể rất lớn đối với cả nhà sản xuất pin và OEM mà họ cung cấp.

Nếu một nhà máy 50 gigawatt giờ chỉ đạt được 66% sản lượng hàng năm theo kế hoạch, thì nó có thể mất khoảng 500 triệu USD giá trị hàng năm, biến lợi nhuận được mô hình hóa là 6% thành mức lỗ tiềm năng là 8%.

Các OEM hạ nguồn có thể gặp khủng hoảng nguồn cung, buộc họ phải cắt giảm sản xuất phương tiện hoặc tạm thời đóng cửa các nhà máy. Một số OEM nổi bật đã phải tạm dừng sản xuất do nguồn cung cấp pin bị gián đoạn kể từ năm 2017, mặc dù sản lượng thấp hơn nhiều so với trong tương lai.

Để giảm thiểu các vấn đề về lao động, các nhà sản xuất tế bào pin phải xem xét nguồn tài năng ở tất cả các giai đoạn, bao gồm lựa chọn địa điểm, xây dựng và đào tạo quy trình. Họ cũng cần xem xét các thói quen và kỹ năng hàng ngày của công nhân địa phương có thể khác với các nhân viên ở các cơ sở khác của họ như thế nào.

Nếu việc xây dựng năng lực là cần thiết, các gigafactory có thể hưởng lợi từ việc có một tổ chức đa văn hóa tại chỗ, nơi các nhân viên có kinh nghiệm toàn cầu giúp những người thuê địa phương phát triển năng lực chiến lược. Và với nhu cầu về pin sẵn sàng tăng nhanh, các nhà sản xuất tế bào pin cũng nên suy nghĩ về nhu cầu nhân tài trong tương lai của họ khi họ tiến hành các hoạt động R&D được thiết kế để thúc đẩy quá trình sản xuất tế bào thế hệ tiếp theo.

Ngành công nghiệp đang thay đổi quá nhanh và công nghệ pin phát triển nhanh đến mức các công ty phải nhanh chóng điều chỉnh các nỗ lực tuyển dụng và đào tạo của mình.

Hiệu quả hoạt động cũng có thể bị ảnh hưởng nếu các thành phần tế bào và máy móc bị thiếu hụt, đặc biệt là khi nhu cầu ngày càng tăng trên toàn thế giới. Các nhà sản xuất pin có thể tăng hiệu quả và giảm độ phức tạp trong vận hành bằng cách dựa vào các nguồn cục bộ trong một số trường hợp. Chẳng hạn, họ có thể tiếp tục sử dụng các nhà cung cấp toàn cầu có kinh nghiệm cho các thiết bị cần thiết trong các bước quy trình quan trọng nhưng có thể sử dụng các nhà cung cấp khu vực đáp ứng.

Mặc dù các nhà cung cấp pin hiện đang dẫn đầu trong việc xử lý các vấn đề về hiệu quả hoạt động, nhưng những câu hỏi tương tự sẽ trở nên phù hợp hơn đối với các OEM trong tương lai gần khi nhiều nhà sản xuất này tăng cường tham gia vào sản xuất pin thông qua các chiến lược khác nhau, chẳng hạn như tích hợp theo chiều dọc, liên doanh, hoặc các đối tác chiến lược khác.

Đẩy nhanh việc triển khai cơ sở hạ tầng sạc

Để EV trở thành xu hướng chủ đạo, chúng sẽ cần một mạng lưới rộng lớn các giải pháp sạc để cung cấp cho người lái xe nguồn cung cấp điện đầy đủ. Ví dụ, Mỹ hiện có khoảng 100.000 bộ sạc công cộng, nhưng con số này có thể tăng lên khoảng 1,2 triệu vào năm 2030 để đáp ứng nhu cầu. Tại Trung Quốc, số lượng trạm sạc công cộng sẽ phải tăng từ 1,15 triệu hiện nay lên khoảng 5 triệu vào năm 2030, khi hơn 100 triệu xe điện chở khách sẽ lưu thông trên đường. Tương tự, các trạm sạc công cộng của Châu Âu sẽ phải tăng từ 2,9 triệu lên 6,8 triệu từ khoảng 340.000 vào năm 2021, tùy thuộc vào lộ trình thực hiện trong cùng thời kỳ.

Hầu hết các quốc gia vẫn chưa cam kết đủ kinh phí để hỗ trợ việc mở rộng cơ sở hạ tầng tính phí cần thiết. Ước tính rằng sẽ cần hơn 35 tỷ USD để có được 1,2 triệu bộ sạc công cộng cần thiết ở Mỹ, không bao gồm chi phí nâng cấp điện và lưới điện. 7,5 tỷ USD được chỉ định cho các trạm sạc công cộng trong Đạo luật Việc làm và Đầu tư Cơ sở hạ tầng được thông qua gần đây chỉ là một phần nhỏ so với những gì cần thiết.

Việc xây dựng cơ sở hạ tầng sạc đặt ra cho chính phủ, các tiện ích và các công ty sạc mới với một số câu hỏi thú vị.

Trạm sạc nên đặt ở đâu? Câu hỏi này yêu cầu các nhà khai thác điểm thu phí và các bên liên quan công cộng phải cân bằng các yêu cầu cạnh tranh, bao gồm khả năng tiếp cận, sự thuận tiện và công bằng. Ví dụ, một khu vực có thu nhập thấp nên cung cấp khả năng tiếp cận tính phí giống như các khu vực có thu nhập cao.

Tốc độ sạc nào là cần thiết? Bộ sạc nhanh mang lại sự tiện lợi lớn nhất, nhưng chúng cũng đắt nhất. Bộ sạc chậm thường có thể đáp ứng nhu cầu của công chúng và có thể được lắp đặt với số lượng lớn hơn do chi phí thấp hơn.

Cách tốt nhất để cân bằng lợi nhuận và thuận tiện là gì? Các trạm có mức sử dụng cao sẽ mang lại lợi nhuận tốt hơn trên cơ sở mỗi đơn vị. Việc tăng số lượng bộ sạc sẽ làm giảm mức sử dụng và do đó làm giảm kỳ vọng về lợi nhuận cho các nhà cung cấp, nhưng sẽ cải thiện thời gian chờ đợi cho người tiêu dùng (ví dụ: trong thời kỳ nhu cầu cao nhất). Người chơi có thể phát triển mô hình dựa trên kịch bản để định lượng và hiểu những sự đánh đổi này.

Phát triển sự hiểu biết mang tính địa phương cao về nhu cầu tính phí dựa trên hành vi lái xe và đỗ xe thay vì giả định rằng một quy mô phù hợp với tất cả sẽ giúp các bên liên quan đánh giá chính xác và hiệu quả những sự đánh đổi này.

Có một số đòn bẩy có thể giúp giải quyết những thách thức hiện tại và nhiều đòn bẩy dựa vào sự hỗ trợ theo quy định phù hợp. Chẳng hạn, các cơ quan quản lý có thể muốn xem xét đẩy nhanh quá trình phê duyệt lắp đặt điểm sạc, hiện đang mất từ 9 đến 16 tháng. Nếu các chính phủ xem xét rút ngắn thời gian đánh giá, bằng cách đầu tư vào nhiều năng lực hơn hoặc hợp lý hóa quy trình, thì thời gian khởi chạy có thể giảm đáng kể.

Tương lai của ngành công nghiệp ô tô

Trong thập kỷ tới, ngành công nghiệp ô tô dự kiến sẽ trải qua những thay đổi chưa từng thấy trong hơn một thế kỷ. Sự thay đổi đầu tiên, từ công nghệ ICE sang điện khí hóa, sẽ khuyến khích phát triển các phương tiện chạy bằng pin có chứa phần mềm, khả năng kết nối và hệ thống hàng đầu, bao gồm thông tin giải trí, máy tính hiệu suất cao, các tính năng của hệ thống hỗ trợ người lái tiên tiến và hệ thống truyền động điện. Cuối cùng, các OEM có thể tạo ra các phương tiện hoàn toàn tự động có khả năng mang lại trải nghiệm lái xe phức tạp nhất, chẳng hạn như đi từ nhà của chủ sở hữu đến nơi làm việc, với người lái xe sử dụng thời gian này để làm những việc như kiểm tra email hoặc xem phim.

Mặc dù việc sử dụng AV trên quy mô lớn sẽ phụ thuộc vào phần mềm, sự chấp thuận của cơ quan quản lý và sự chấp nhận của công chúng, nhưng nhiều nhà phân tích tin rằng các phương tiện tự hành cao hoặc hoàn toàn có thể vượt xa con người và lên đường sau năm 2025. Xe tải thực hiện các chuyến đi từ trung tâm đến trung tâm trên đường cao tốc có thể tốt là người đầu tiên nhận được sự chấp thuận thương mại. Nếu OEM tạo chiến dịch công khai để giáo dục mọi người về sự an toàn và lợi ích của những phương tiện này, thì họ có thể giúp đẩy nhanh việc sử dụng AV.

Với những xu hướng mới nổi này và các phương tiện ngày càng trở nên tinh vi, một công ty đơn lẻ có thể gặp khó khăn trong việc chịu trách nhiệm sản xuất từ đầu đến cuối. Do đó, nhiều công ty chuyên biệt hơn sẽ có khả năng tham gia vào lĩnh vực ô tô và đóng vai trò lớn hơn trong việc chỉ định và tích hợp các thành phần và công nghệ mà họ sản xuất.

Với những thay đổi như vậy, hệ sinh thái trong tương lai có thể giống với lĩnh vực công nghệ cao ngày nay hơn, với các công ty trở thành công ty dẫn đầu về công nghệ trong các chuyên ngành và lĩnh vực khác nhau đôi khi thiết lập các tiêu chuẩn công nghiệp.

Ví dụ, các khách hàng thương mại, nhà điều hành dịch vụ và nhà điều hành taxi tự động, cũng có thể trở nên khắt khe hơn, giống như những người mua công nghệ đã quen với việc thiết lập các thông số kỹ thuật của riêng họ. Vì những khách hàng này đặt hàng xe số lượng lớn để đáp ứng nhu cầu của họ nên các OEM sẽ phải đáp ứng để đáp ứng nhu cầu của họ.

Ngoài doanh số bán xe, khả năng kết nối xe lớn hơn sẽ làm tăng thêm sự tập trung của ngành vào dịch vụ và doanh thu vòng đời. Các dịch vụ hậu mãi điển hình, hiện chủ yếu liên quan đến việc bán phụ tùng thay thế, có thể sẽ mở rộng sang hướng tương tác trực tiếp, kỹ thuật số với khách hàng để cung cấp dịch vụ bao gồm cập nhật cho các phương tiện được kết nối. Các phương tiện mới cũng có thể mang lại cơ hội doanh thu mới trong suốt vòng đời, bao gồm những cơ hội liên quan đến tính phí, tính di động như một dịch vụ và các cơ hội kiếm tiền từ dữ liệu khác, chẳng hạn như bán dữ liệu phương tiện ẩn danh cho các thị trường chuyên biệt.

Hệ sinh thái ngành ô tô sẽ tiếp tục phát triển ngay cả sau khi điện khí hóa và lái xe tự hành trở thành xu hướng chủ đạo.

Các OEM cuối cùng có thể cố gắng cung cấp các công nghệ mới hơn để thu được giá trị bổ sung, có khả năng tập trung vào các lĩnh vực mà họ có thể phát triển các dịch vụ độc đáo. Trong khi đó, số lượng các công ty chuyên biệt có thể giảm xuống khi các nhà lãnh đạo xuất hiện và ngành hợp nhất.

Dòng thời gian cho những thay đổi này là không chắc chắn, đặc biệt là do các sự kiện khách quan có thể tác động như tình trạng thiếu chất bán dẫn và hạn chế về nguyên liệu thô, đồng thời cơ cấu ngành có thể rất năng động trong những năm tới.

Điều chắc chắn duy nhất là các OEM và các bên liên quan khác trong lĩnh vực ô tô phải sẵn sàng hỗ trợ và khuyến khích một loạt quá trình chuyển đổi trong những năm và thập kỷ tới.