Vì sao các thủ phủ ô tô của Đức đối mặt với khủng hoảng tài chính?

Thời kỳ khó khăn

Các thành phố như Wolfsburg, Ingolstadt và Stuttgart – nơi đặt trụ sở của các ông lớn trong ngành ô tô như Volkswagen, Audi và Mercedes – đang chứng kiến sự sụt giảm mạnh doanh thu thuế khi các công ty hàng đầu của họ gặp khó khăn.

Kết quả là một mùa ngân sách hỗn loạn, với các quan chức phải vật lộn để bù đắp những thiếu hụt ngân sách ngày càng lớn thông qua việc vay mượn, tăng phí và cắt giảm chi tiêu.

Tại Friedrichshafen, một cộng đồng có thu nhập cao bên hồ Constance ở tây nam nước Đức và là nơi đặt trụ sở của nhà cung cấp phụ tùng ô tô ZF, thành phố dự kiến sẽ tăng hơn gấp đôi phí giữ trẻ trong hai năm tới, một cú sốc đối với nhiều gia đình.

Tại Ingolstadt, chính quyền đang cắt giảm các sự kiện công cộng và thu hẹp biên chế thành phố trong khi vay nợ lớn. Thậm chí họ còn hủy bỏ việc mua cây thông Noel cho các không gian công cộng trong dịp Giáng sinh.

"Thành phố đang trong một cuộc khủng hoảng tài chính sâu sắc. Không còn cách nào khác để diễn tả điều đó”, bà Dorothea Deneke-Stoll, phó thị trưởng Ingolstadt, nói.

Nỗi đau không chỉ giới hạn trong ngành công nghiệp ô tô. Các thành phố trên khắp nước Đức đang phải đối mặt với thâm hụt ngày càng tăng sau nhiều năm điều kiện kinh doanh xấu đi. Cạnh tranh gay gắt hơn và nhu cầu giảm ở nước ngoài đã làm giảm xuất khẩu, trong khi chi phí năng lượng và lao động cao hơn trong nước đã làm giảm lợi nhuận.

Ngành công nghiệp ô tô Đức đối mặt với sự sụp đổ?

Các thành phố của Đức phụ thuộc rất nhiều vào thuế thương mại để tài trợ cho ngân sách hàng năm của họ. Trong những năm trước đại dịch, doanh thu thuế tiếp tục tăng khi hoạt động kinh doanh bùng nổ ở nước ngoài.

Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng đã chậm lại. Mặc dù doanh thu thuế vẫn tăng trưởng trong giai đoạn 2023-2024, nhưng đã bị lạm phát vượt mặt.

Rene Geissler, nhà nghiên cứu chuyên về tài chính cộng đồng tại Đại học Kỹ thuật Wildau, cho biết có sự "trì trệ trong doanh thu thuế" và đây là "một tín hiệu tiêu cực, bởi vì trong một nền kinh tế lành mạnh, doanh thu thuế luôn tăng trưởng".

Trong khi đó, các khoản chi tiêu vẫn ở mức cao, với sự gia tăng di cư và dân số già hóa đang thu hút nhiều sự chú ý hơn, cũng như việc mở rộng một số phúc lợi xã hội, theo một báo cáo gần đây của quỹ Bertelsmann ở Gütersloh, Đức.

Ngược lại, sự sụt giảm rõ rệt về doanh thu thuế lại nổi bật ở các thành phố sản xuất ô tô của Đức. Hàng loạt cảnh báo về lợi nhuận trong ngành công nghiệp này đã buộc các nhà quy hoạch đô thị phải liên tục cập nhật các tính toán được thực hiện vào đầu năm.

Tại Ingolstadt, doanh thu thuế năm 2025 dự kiến sẽ thấp hơn một nửa so với tính toán ban đầu. Stuttgart ước tính mức thiếu hụt gần 40% so với doanh thu năm 2024.

Các thành phố của Đức được luật pháp yêu cầu phải cân bằng ngân sách, dẫn đến việc các quan chức phải kéo dài kế hoạch của họ đến tận mùa đông.

Wolfsburg và Ingolstadt vẫn đang tìm kiếm giải pháp. Thị trưởng Stuttgart, Thomas Fuhrmann, đã thông báo vào tháng 11 rằng thành phố cũng sẽ phải xem xét lại kế hoạch cho năm 2026 và 2027.

"Nền tảng mà chúng tôi muốn xây dựng không còn nữa," ông viết trong một bài đăng trực tuyến. "Chúng tôi phải bắt đầu lại từ đầu”.

Đảo ngược vận mệnh

Các nhà sản xuất ô tô đã tận dụng sự bùng nổ xuất khẩu trong những năm trước đại dịch COVID-19, củng cố vị thế của các thành phố sản xuất ô tô của Đức như một trong những thành phố thịnh vượng nhất cả nước và châu lục.

Ingolstadt tự hào có GDP bình quân đầu người cao thứ hai của Đức vào năm 2023, chỉ sau Wolfsburg, và cả hai đều nằm trong top 5 khu vực giàu nhất châu Âu.

“Chúng tôi nhận thấy ngành công nghiệp ô tô đang trong giai đoạn chuyển đổi, với sự chuyển dịch sang xe điện và các lĩnh vực khác đi kèm”, Deneke-Stoll nói. “Điều đó cũng ảnh hưởng đến các nhà cung cấp ở Ingolstadt, và điều đó góp phần vào bức tranh tổng thể lớn hơn”.

Quy mô của sự thiếu hụt vẫn khiến thành phố bất ngờ. Ban đầu, giới chuyên gia tính toán thâm hụt ngân sách là 30 triệu euro trong những năm tới. Nhưng con số thực tế hiện nay gần gấp ba lần – thâm hụt ngân sách 88 triệu euro trong giai đoạn 2026-2029.

Tại Ingolstadt, việc xác định các khoản tiết kiệm đã trở thành một quá trình khó khăn. Trong số hơn 90 khoản mục được lên kế hoạch, thậm chí đã có việc cắt giảm dịch vụ thu gom rác thải, bảo trì công viên và dịch vụ cho người cao tuổi.

Flora Pfaff, một cư dân thành phố và là mẹ của ba đứa con, cho biết chi phí mới sẽ gây khó khăn cho các gia đình.

"Nhiều người sống ở Friedrichshafen chấp nhận mức thuê nhà cao ở đó vì nó bù đắp được chi phí chăm sóc trẻ em", bà nói với tờ DW.

Geissler tin rằng sự chuyển đổi trong ngành công nghiệp ô tô sẽ thử thách một số thành phố cụ thể.

"Tôi nghĩ rằng ở các thành phố sản xuất ô tô, trong một ngành công nghiệp cho đến gần đây vẫn rất hiện đại - lương cao, nhà máy tốt, ngân sách lớn với nhiều dịch vụ cộng đồng và chất lượng cuộc sống tốt - điều đó có lẽ sẽ không dễ để duy trì", ông nói.