Tháng trước, ít nhất 14 tàu chở ô tô đã đi từ các cảng Trung Quốc đến châu Âu qua Biển Đỏ và kênh đào Suez, theo một phân tích mới của Lloyd's List Intelligence, một hãng nghiên cứu hàng hải của Anh. Cũng có khoảng 14 tàu như vậy đã thực hiện chuyến đi vào tháng 6.

Các chuyến đi vẫn tiếp tục ngay cả sau khi Houthi sử dụng máy bay không người lái, lựu đạn và súng để đánh chìm hai tàu chở hàng khác vào đầu tháng trước.

Hầu hết các nhà phân tích vận tải biển đều cho rằng chính phủ Trung Quốc đã đạt được thỏa thuận với Iran hoặc Houthi về việc không gây hại cho các tàu chở ô tô từ Trung Quốc. Dường như "Trung Quốc đã tìm ra cách đối phó với phiến quân Houthi do Iran hậu thuẫn, và họ đã được thông báo rằng tàu của họ sẽ không bị nhắm mục tiêu", Daniel Nash, phó giám đốc định giá và phân tích tại Veson Nautical, một công ty dữ liệu hàng hải khác, cho biết.

Vấn đề đáng nói là đi qua Biển Đỏ và kênh đào Suez giúp tiết kiệm từ 14 đến 18 ngày cho mỗi chuyến khứ hồi giữa châu Á và châu Âu, so với việc đi vòng qua châu Phi. Điều này giúp giảm chi phí nhiên liệu, thủy thủ đoàn và bản thân tàu khoảng vài trăm USD cho mỗi xe.

Việc đi vòng quanh châu Phi "làm tăng đáng kể chi phí nhiên liệu của chủ tàu, làm tăng ô nhiễm từ tàu và cuối cùng là tăng chi phí cho người mua xe mới", Rob Willmington, nhà phân tích cấp cao tại Lloyd's List, người đứng đầu nhóm đánh giá các chuyến đi của tàu chở ô tô, nhận định.

Khoản tiết kiệm này đóng vai trò quan trọng giúp các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc cạnh tranh tại châu Âu với các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu, vốn phụ thuộc vào các hãng tàu châu Âu và Nhật Bản không sử dụng các tuyến đường Biển Đỏ.

Hầu hết các tàu thương mại khác, bao gồm cả tàu container lớn thuộc Công ty Vận tải Biển Trung Quốc (COSCO) thuộc sở hữu nhà nước, đã tránh Biển Đỏ và kênh đào Suez kể từ khi lực lượng dân quân Houthi bắt đầu đánh chìm hoặc cướp tàu gần Yemen vào tháng 11 năm 2023. Các chủ tàu ở Châu Âu và Châu Á hầu hết từ chối cho phép các công ty thuê tàu của họ cho những chuyến đi như vậy. Các công ty bảo hiểm thương mại ở London thì đã trở nên cảnh giác với việc bảo hiểm cho những chuyến đi và tính phí cao hơn khi họ làm vậy.

Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, đáng chú ý là BYD và SAIC Motor, trong những tháng gần đây đã nhận được giao hàng từ các xưởng đóng tàu Trung Quốc một số tàu lớn nhất thế giới được thiết kế chuyên dụng để chở ô tô. Các nhà sản xuất ô tô này vẫn đang đưa những con tàu mới đóng này qua Biển Đỏ. Được đóng tại các xưởng đóng tàu trên hoặc gần sông Dương Tử, những con tàu này có hàng chục boong và có thể chở tới 5.000 ô tô, trị giá tổng cộng 100 triệu USD trở lên, trong mỗi chuyến đi.

SAIC Motor thuộc sở hữu nhà nước, trước đây được gọi là Tập đoàn Công nghiệp Ô tô Thượng Hải, và BYD không đưa ra bình luận. Ngoài các tàu do Trung Quốc sở hữu, một số tàu chở ô tô do một công ty Hàn Quốc hoặc một liên doanh doanh nghiệp ở Abu Dhabi và Thổ Nhĩ Kỳ sở hữu cũng đã đi qua Biển Đỏ và kênh đào Suez vào tháng 6 và tháng 7 sau khi dừng tại các cảng bốc dỡ ô tô ở Trung Quốc, ông Willmington cho biết.

Trung Quốc, Iran và Houthi chưa công bố bất kỳ thỏa thuận nào về tàu chở ô tô. Bộ Ngoại giao Trung Quốc chưa có phản hồi, và bộ này đang trong thời gian tạm dừng các cuộc họp báo hàng ngày vào tháng 8.

Trung Quốc mua gần như toàn bộ lượng dầu thô xuất khẩu của Iran, chiếm 6% toàn bộ nền kinh tế Iran và bằng một nửa ngân sách hàng năm của chính phủ Iran. Các quan chức Trung Quốc cho rằng các cuộc tẩy chay xuất khẩu dầu của Iran là do phương Tây tổ chức nhưng chưa bao giờ được Liên Hợp Quốc chấp thuận, do đó không mang tính ràng buộc đối với Trung Quốc.

Houthi tuyên bố vào ngày 28/7 rằng họ sẽ tiếp tục chiến dịch tấn công các tàu mà họ tin rằng có bất kỳ mối liên hệ nào với Israel hoặc các cảng của Israel. Chiến dịch này bắt đầu ngay sau khi các chiến binh Hamas từ Gaza tấn công miền nam Israel vào ngày 7 tháng 10 năm 2023.

Một trong những mục tiêu đầu tiên của Houthi, và cũng là vụ việc nổi tiếng nhất, liên quan đến vụ cướp tàu Galaxy Leader vào tháng 11 năm 2023, một tàu chở ô tô đang trên đường trở về từ châu Âu đến châu Á mà không có hành khách. Thủy thủ đoàn gồm 25 thành viên của con tàu đã bị bắt làm con tin trong 14 tháng tại Yemen và cuối cùng được thả vào tháng 1, nhưng Houthi đã giữ con tàu tại một cảng của Yemen.

Không quân Israel sau đó đã ném bom con tàu một tháng trước sau khi có báo cáo rằng Houthi đang sử dụng một hệ thống radar tinh vi trên tàu để theo dõi các mục tiêu tiềm năng ở Biển Đỏ cho các cuộc tấn công tiếp theo.