Nhiều bộ đang có quá nhiều thứ trưởng

Theo quy định của Chính phủ mỗi bộ, cơ quan ngang bộ không quá 4 thứ trưởng nhưng thực tế có nơi đang có đến 10 thứ trưởng.

Báo cáo chuyên đề về thực hiện 10 năm cải cách tổ chức bộ máy hành chính Nhà nước giai đoạn 2011 – 2010 của Bộ Nội vụ nhận định “hiện nay, số lượng các thứ trưởng thuộc các bộ quá nhiều so với quy định của Chính phủ”.

Đây là một trong những báo cáo tại Hội nghị trực tuyến với các địa phương tổng kết thực hiện Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2001 - 2010 và thực hiện Chương trình cải cách nhà nước giai đoạn 2011 – 2020 vừa diễn ra ngày hôm nay (5/4) do Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chủ trì.

Theo Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Hữu Thắng sau 10 năm cải cách tổ chức bộ máy hành chính, cơ cấu tổ chức Chính phủ khóa sau tinh gọn, hợp lý hơn khóa trước. Số lượng các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ từ 48 cơ quan năm 2001 đến 2010 còn 30 cơ quan.

Tuy nhiên, theo quy định thì mỗi bộ tối đa chỉ có 4 thứ trưởng, song các Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương đều có tới 10 thứ trưởng. Các Bộ: Tài nguyên và Môi trường, Ngoại giao, Tài chính có 7 thứ trưởng.

Bộ Xây dựng, Bộ Nội vụ, Văn phòng Chính phủ có 6 thứ trưởng. Và các bộ còn lại (không kể Bộ Quốc phòng, Bộ Công an) có 5 thứ trưởng (trừ Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Tư pháp và Ủy ban Dân tộc).

Báo cáo lý giải, trên trực tế, việc bổ sung thứ trưởng tại một số bộ được đặt ra trong bối cảnh bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực có nhiều tổng cục đã được thành lập hoặc thành lập mới. Thủ tướng Chính phủ quyết định bổ nhiệm thứ trưởng của Bộ kiêm tổng cục trưởng.

Tuy nhiên, xét về cơ chế chỉ đạo - điều hành sẽ không rõ vai trò, chức trách khi nào là thứ trưởng với tư cách là lãnh đạo bộ đối với tổng cục, khi nào là vai tổng cục trưởng chịu sự lãnh đạo, điều hành của bộ, dẫn đến khó khăn trong việc xác định trách nhiệm của người đứng đầu tổ chức.

Bên cạnh đó, đối với một số bộ có số lượng cán bộ cấp phó của tổ chức vụ, cục cũng nhiều hơn theo quy định. Có những vụ có tới 7- 8 phó vụ trưởng, trong khi Chính phủ quy định không quá 3 cán bộ lãnh đạo cấp phó, Bộ Nội vụ cho biết.

Tình trạng có quá nhiều cán bộ lãnh đạo cấp thứ trưởng thuộc các bộ, ngành Trung ương cũng đã từng được các đại biểu Quốc hội chất vấn Thủ tướng và Bộ Nội vụ.

Những nguyên nhân chính của tình trạng quá nhiều cấp phó được chỉ ra là  do sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chưa kiên quyết trong việc chấp hành các quy định của Đảng, Chính phủ đối với các bộ, cơ quan ngang bộ.

Một số bộ có tới 10 thứ trưởng như hiện nay là “không phù hợp”, báo cáo nêu rõ.

Nguyên nhân tiếp theo được nhìn nhận là do yêu cầu thực hiện sự luân chuyển, điều động cán bộ lãnh đạo từ địa phương lên Trung ương và thực hiện chính sách cán bộ nữ theo Luật Bình đẳng giới nên số lượng thứ trưởng ở một số bộ tương đối nhiều so với quy định.

Bộ Nội vụ khẳng định, sau Đại hội đảng lần thứ XI sẽ điều chỉnh số cán bộ lãnh đạo giữa các bộ, ngành, cơ quan lãnh đạo của Đảng và địa phương để từng bước có số lượng thứ trưởng hợp lý theo quy định.

Trong đề xuất phương hướng cải cách tổ chức bộ máy hành chính Nhà nước giai đoạn 2011 – 2020, bộ này cho biết sẽ  tiếp tục cải cách cơ cấu tổ chức Chính phủ các khoá XIII, XIV, XV theo hướng giảm dần số lượng các bộ, cơ quan ngang bộ đến mức cần thiết, phù hợp với vai trò, chức năng của Chính phủ, các bộ trong tình hình mới.

Đến cơ cấu tổ chức Chính phủ các khóa XIV, XV có thể và cần thiết ổn định số lượng các bộ, cơ quan ngang bộ khoảng dưới 20 cơ quan phù hợp theo mô hình bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực.