Trong khuôn khổ dự án hợp tác phát triển chuỗi cung ứng, ngày 8/12, Cục Công nghiệp Việt Nam (Bộ Công Thương) và IFC lần đầu tiên ra mắt bộ công cụ Đánh giá Chuyển đổi số quốc gia ngành công nghiệp chế biến chế tạo và công nghiệp hỗ trợ.

Bộ công cụ này sẽ đóng vai trò quan trọng trong đẩy nhanh mô hình sản xuất thông minh và bền vững của các doanh nghiệp chế biến, chế tạo và công nghiệp hỗ trợ trong nước nhằm tăng cường khả năng cạnh tranh quốc tế.

Được IFC và Cục Công nghiệp Việt Nam hợp tác phát triển theo Chương trình Thí điểm chuyển đổi số, bộ công cụ này kết hợp các thông lệ tốt nhất của quốc tế và khu vực, đánh giá chuyển đổi số của doanh nghiệp trên bảy lĩnh vực chính bao gồm: Chiến lược và lãnh đạo; con người và văn hóa công ty; khách hàng; vận hành; sản xuất; công nghệ kỹ thuật số và bảo mât, và phát triển bền vững.

Qua đó giúp các doanh nghiệp sản xuất xây dựng kế hoạch hành động chuyển đổi số của riêng mình, khắc phục các “điểm yếu” trong sản xuất và những hạn chế về khả năng cạnh tranh.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Thomas Jacobs, Giám đốc Quốc gia IFC tại Việt Nam, Lào và Campuchia, cho rằng bộ công cụ này thể hiện một bước tiến quan trọng đối với lĩnh vực sản xuất của Việt Nam trên hành trình hướng tới chuyển đổi số, tập trung ngày càng nhiều vào tính bền vững, góp phần quan trọng trong việc tham gia  sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu và cải thiện liên kết FDI.

Đây cũng là bộ công cụ đầu tiên ở Việt Nam tích hợp đánh giá việc số hóa quá trình chuyển đổi xanh và áp dụng các thực tiễn sản xuất bền vững của doanh nghiệp.

Thông qua việc áp dụng chuyển đổi số theo hướng sản xuất bền vững, các nhà cung cấp có thể xây dựng quy trình hiệu quả, tăng cường việc giảm phát thải, cũng như tuân thủ các yêu cầu về môi trường, xã hội và quản trị (ESG) của nhà nước và khách hàng.

Hoạt động này cũng giúp các nhà cung cấp Việt Nam truy vết cacbon và tính toán phát thải dễ dàng hơn để đáp ứng các cam kết về khí hậu của họ và của khách hàng là công ty đa quốc gia.

Ông Đỗ Thắng Hải, Thứ trưởng Bộ Công Thương, cho rằng chuyển đổi số đang nhanh chóng thay đổi cuộc chơi của các doanh nghiệp trong nước thông qua việc tăng cường hiệu quả, cải thiện tính bền vững, nâng cao năng lực nhờ tự động hóa và hợp lý hóa quy trình.

Chuyển đổi số thông qua ứng dụng khả năng phân tích tiên tiến, trí tuệ nhân tạo và Internet vạn vật, doanh nghiệp có thể tối ưu hóa chuỗi cung ứng cũng như tăng tốc đổi mới và phát triển sản phẩm.

Điều này đặc biệt quan trọng đối với các nhà cung cấp Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu vì khách hàng có yêu cầu ngày càng cao đối với việc nhà cung cấp phải đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về tuân thủ kỹ thuật, giảm phát thải khí nhà kính, truy xuất nguồn gốc, kết nối và minh bạch. Đây là nền tảng để các nhà sản xuất tiếp tục phát triển và hội nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, đồng thời phát triển ngành công nghiệp quốc gia vững mạnh và hiện đại.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy hiện trạng chuyển đổi số ở các doanh nghiệp Việt Nam còn chậm. Doanh nghiệp gặp rào cản lớn về chi phí đầu tư, ứng dụng công nghệ; chưa nắm được thông tin về các giải pháp và công nghệ hiện có và mức độ phù hợp với doanh nghiệp; thiếu chuyên gia, nhân lực nội bộ am hiểu về công nghệ số và tâm lý ngại thay đổi mô hình kinh doanh truyền thống.

Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết trong bối cảnh các doanh nghiệp vừa và nhỏ còn chậm áp dụng chuyển đổi số do bị hạn chế bởi chi phí đầu tư và thiếu thông tin, bộ công cụ thiết thực này sẽ cho phép các doanh nghiệp triển khai hiệu quả các giải pháp kỹ thuật số phù hợp với năng lực và nguồn lực của mình. 

Việc xây dựng bộ công cụ đánh giá chuyển đổi số sẽ đóng vai trò quan trọng nhằm xác định thực trạng của doanh nghiệp. Đồng thời cung cấp thông tin chuyên sâu, tăng cường nhận thức về chuyển đổi số trong quá trình triển khai đánh giá, từ đó doanh nghiệp dễ dàng triển khai các khuyến nghị, giải pháp theo lộ trình chuyển đổi số dài hạn phù hợp với năng lực và nguồn lực của doanh nghiệp.

Ông Royce Tan, Chuyên gia kỹ thuật số quốc tế IFC, đánh giá doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu nhiều hơn Malaysia. Mặc dù vậy có sự khác biệt là Việt Nam hiện nay chưa xuất khẩu những sản phẩm có giá trị cộng hưởng cao, trong khi các quốc gia khác làm rẻ hơn Việt Nam nên Việt Nam mất đi cơ hội.

Nhiều doanh nghiệp Việt Nam cho rằng có quá nhiều dữ liệu lưu trữ và họ không muốn chi tiền cho vấn đề này. Nhưng lưu trữ dữ liệu và xử lý dữ liệu là vấn đề vô cùng quan trọng. Chuyển đổi số sẽ giúp doanh nghiệp lưu trữ dữ liệu dễ dàng hơn, cũng như khẳng định chất lượng sản phẩm thông qua dữ liệu, dữ liệu số khó thay đổi để gian lận.

“Chuyển đổi số giống như Hà Nội có nhiều cây. Dù mưa gió to cây cũng không đổ do rễ cây cắm sâu xuống đất. Nhưng sản phẩm của Việt Nam hiện vẫn chưa bắt rễ sâu được, nó vẫn chỉ bám trên bề mặt, nếu gió to cây sẽ đổ. Do đó, các doanh nghiệp Việt Nam cần đẩy mạnh chuyển đổi số, chuyển đổi thực chất và chuyển đổi sâu”, ông Royce Tan khuyến nghị.