Căng thẳng thương mại khiến các nhà sản xuất ô tô tranh giành nguồn cung chip như thế nào?

Đại diện từ Trung Quốc và Liên minh Châu Âu trong một cuộc họp mới đây đã nỗ lực giải quyết bế tắc, hơn một tháng sau khi chính phủ Hà Lan nắm quyền kiểm soát nhà sản xuất chip Nexperia. Bắc Kinh đã dừng việc giao chip từ các nhà máy của mình và chỉ trích các quan chức Hà Lan vì không nỗ lực tìm ra giải pháp.

Những nỗ lực từ Washington nhằm giải quyết tranh chấp đã thất bại, khiến nhiều công ty lo ngại rằng họ có thể buộc phải ngừng sản xuất nếu không sớm tìm ra giải pháp.

“Tôi nghĩ rằng có những lo ngại rất chính đáng về việc sản lượng sản xuất toàn cầu sẽ bị ảnh hưởng nếu vấn đề này không thể được giải quyết trong vài tuần tới”, Chris Miller, tác giả cuốn sách “Chip War”, người thường xuyên đưa tin về ngành công nghiệp bán dẫn, cho biết.

Tranh chấp chip bán dẫn

Vào cuối tháng 9, chính phủ Hà Lan đã nắm quyền kiểm soát công ty này do lo ngại rằng sản xuất có thể được chuyển từ châu Âu sang Trung Quốc. Các tài liệu từ một tòa án ở Amsterdam cho thấy các quan chức Mỹ gây áp lực lên chính phủ Hà Lan về quyền sở hữu công ty.

Bắc Kinh đã phản ứng bằng cách ngừng xuất khẩu các con chip được đóng gói tại các nhà máy của Nexperia ở đó, khiến các nhà sản xuất ô tô trên toàn cầu phải vật lộn để đảm bảo nguồn cung và cảnh báo về sự gián đoạn.

Nhà Trắng đã thông báo rằng theo thỏa thuận thương mại giữa Tổng thống Trump và nhà lãnh đạo Trung Quốc, Tập Cận Bình, các lô hàng từ các cơ sở sản xuất của Nexperia tại Trung Quốc sẽ bắt đầu hoạt động trở lại. Nhưng điều đó vẫn chưa xảy ra.

Một số người trong ngành đã so sánh tình hình hiện tại với tình trạng thiếu hụt sau khi các nền kinh tế trên thế giới đóng cửa trong đại dịch, trong khi những người khác chỉ ra một sự khác biệt đáng kể.

“Đây là một tình huống do chính trị gây ra”, Ola Källenius, giám đốc điều hành của Mercedes, phát biểu trong một cuộc gọi với các nhà phân tích tuần trước.

Giải pháp thay thế

Chất bán dẫn đòi hỏi quy trình sản xuất hai bước. Trong trường hợp của Nexperia, khâu sản xuất đầu vào diễn ra tại Hamburg, trong khi khâu sản xuất cuối cùng, nơi chip được hoàn thiện và đóng gói, chủ yếu được thực hiện tại Trung Quốc.

Để sản xuất chip tại Trung Quốc, Wingtech sẽ phải tìm kiếm các tấm wafer được sản xuất trong nước, trong khi Nexperia sẽ cần nhiều lựa chọn hơn để hoàn thành việc sản xuất bên ngoài Trung Quốc. Công ty đã có một số hoạt động sản xuất đầu vào tại Malaysia và Philippines, nhưng vẫn chưa đủ để bù đắp cho việc mất các nhà máy tại Trung Quốc.

Nexperia có sự ổn định tài chính để thực hiện điều này, nhưng sẽ mất ít nhất bốn đến sáu tháng, Antonia Hmaidi, một nhà phân tích cấp cao tại Viện Nghiên cứu Trung Quốc Mercator ở Berlin, nói. Hơn nữa, các con chip phải được kiểm tra và cấp chứng nhận trước khi có thể sử dụng trong ô tô.

"Đây nên là lời cảnh tỉnh mới nhất mà bất kỳ ai cũng cần về việc Trung Quốc sẵn sàng đi xa đến mức nào để bảo vệ các công ty của mình", bà Hmaidi nói.

Ảnh hưởng lớn

Sự cần thiết của chip Nexperia được phản ánh qua chuỗi các nhà sản xuất ô tô công bố kế hoạch cắt giảm sản lượng. Mercedes, Stellantis và Nissan đã thành lập các nhóm đặc nhiệm để giúp họ tìm ra cách duy trì sản xuất, đồng thời đảm bảo chip từ các nguồn khác.

Bosch, nhà cung cấp phụ tùng ô tô lớn nhất châu Âu, cho biết tình hình của Nexperia đã đặt ra "những thách thức lớn" đòi hỏi sự linh hoạt. Công ty có tới 1.000 nhân viên tại hai nhà máy khác nhau ở Đức có thể phải giảm quy mô xuống làm việc bán thời gian thông qua một chương trình do chính phủ hỗ trợ, chương trình này cũng đã được áp dụng trong thời gian đại dịch.

"Chúng tôi đang sử dụng các nguồn cung ứng thay thế, tối ưu hóa mức tồn kho trong mạng lưới sản xuất toàn cầu và triển khai các giải pháp kỹ thuật thay thế", Inga Ehret, phát ngôn viên của Bosch, cho hay.

Nissan thì tiết lộ có thể phải cắt giảm sản lượng tại hai nhà máy ở Nhật Bản do việc tạm dừng các lô hàng từ Nexperia. Một phát ngôn viên cho biết công ty dự kiến sẽ phải "thực hiện các điều chỉnh sản xuất quy mô nhỏ, bao gồm vài trăm đơn vị" tại mỗi nhà máy.

Ô tô hiện đại phụ thuộc vào cái gọi là chip rời rạc do các công ty như Nexperia sản xuất, không giống như các bộ vi xử lý tiên tiến hơn, chúng chỉ thực hiện một chức năng duy nhất. Các nhà lãnh đạo tại các nhà sản xuất ô tô lớn đã bày tỏ lo ngại trong vòng họp báo cáo thu nhập gần đây nhất, cho biết việc tìm kiếm một giải pháp thay thế Nexperia ở quy mô lớn trong ngắn hạn sẽ rất khó khăn.