Tesla đang phá vỡ ngành công nghiệp pin xe điện thế giới như thế nào?

Hoàng Lâm
Nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới đang tăng cường sản xuất ở Mỹ và thách thức các nhà sản xuất pin thống trị ở châu Á cạnh tranh. Hầu hết pin xe điện trên thế giới hiện nay được sản xuất tại Trung Quốc. Chiếm hơn 70% thị phần theo lô hàng. Sự tập trung đó cũng khiến các nhà sản xuất ô tô toàn cầu có nguy cơ bị gián đoạn chuỗi cung ứng trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc. Đặc biệt thế hệ pin mới của Tesla được thiết lập để nâng cao hệ thống phân cấp của ngành mãi mãi.
Tesla đang có những động thái có tác động lớn tới ngành công nghiệp pin thế giới.
Tesla đang có những động thái có tác động lớn tới ngành công nghiệp pin thế giới.

Panasonic và LG Energy Solution từ lâu đã là những nhà cung cấp hàng đầu. Nhưng trong những năm gần đây, các nhà sản xuất Trung Quốc như CATL và BYD đã dần dần giành được thị phần từ các đối thủ Hàn Quốc, Nhật Bản và đã phát triển để thống trị nguồn cung của thế giới.

Pin xe điện đã trải qua sự thay đổi công nghệ nhanh chóng trong những năm gần đây. Cho đến nay, ưu tiên hàng đầu là cải thiện mật độ năng lượng để có phạm vi lái xe dài hơn bằng cách thay đổi thành phần vật liệu của pin. Hình dạng của các ô pin ít được chú trọng hơn.

Hiện nay, hầu hết các loại ắc quy xe điện đều được thiết kế và đúc theo hình dạng đảm bảo không gian sử dụng hiệu quả nhất. Điều đó có nghĩa là pin có hình dạng như túi phẳng hoặc hộp hình chữ nhật có thể xếp chồng lên nhau đã là tiêu chuẩn hàng đầu cho ô tô điện cho đến nay.

Các ô pin hình trụ, loại thứ ba trên thị trường, từ lâu đã được coi là lựa chọn kém hấp dẫn hơn vì các khoảng trống giữa các ô tròn khi xếp chồng lên nhau được coi là không gian lãng phí. Những thứ này chỉ chiếm 1/5 thị trường toàn cầu vào năm ngoái.

Tuy nhiên, Tesla đang đặt cược lớn rằng những thứ này sẽ trở thành tiêu chuẩn công nghiệp trong tương lai. Các tế bào pin 4680 hình trụ được đặt tên theo kích thước của chúng, với đường kính 46mm và chiều dài 80mm, đã được phát triển để có mật độ năng lượng cao gấp năm lần so với các loại pin hiện đang được sử dụng trong hầu hết các xe Tesla.

Hệ thống lưu trữ năng lượng pin Elkhorn ở Moss Landing, California của Tesla. Ảnh: Bloomberg
Hệ thống lưu trữ năng lượng pin Elkhorn ở Moss Landing, California của Tesla. Ảnh: Bloomberg

Đối với cả người mua xe điện và Tesla, lợi thế về chi phí là rất rõ ràng. Các tế bào mới được sản xuất rẻ hơn so với các phiên bản trước. Họ sử dụng vật liệu mới bao gồm nhôm, một kim loại tương đối phong phú và có chi phí thấp hơn, đồng thời ít nguyên liệu thô hơn.

Công nghệ được nâng cấp có nghĩa là pin được sản xuất bằng cách sử dụng ít bộ phận hơn đồng nghĩa với việc sẽ giúp giảm trọng lượng. Chúng dễ sản xuất hàng loạt hơn vì không phải tùy chỉnh để phù hợp với các hình dạng và thiết kế ô tô khác nhau.

Bên cạnh đó, Đạo luật Giảm lạm phát IRA của Tổng thống Joe Biden tại Mỹ đã đưa ra những hỗ trợ cho các công ty có nhà máy sản xuất tại Mỹ và hỗ trợ tín dụng thuế tiêu dùng cho người mua ô tô điện nếu địa điểm lắp ráp cuối cùng ở Mỹ, quá trình sản xuất không liên quan đến “các tổ chức nước ngoài có liên quan”.

Một chiếc ô tô điện sử dụng pin được sản xuất hoàn toàn tại các nhà máy ở Austin và Nevada của Tesla sẽ giúp Tesla đủ điều kiện nhận trợ cấp cũng như tăng doanh số từ hàng nghìn USD tín dụng thuế cho người mua ở Mỹ.

Trước cơ hội về mặt chính sách được chính quyền Mỹ đưa ra với nhiều hỗ trợ, Tesla đã tăng cường sản xuất pin ở Mỹ trong những tháng gần đây. Đơn đặt hàng trị giá 2,9 tỷ USD cho L&F của Hàn Quốc để cung cấp nguyên liệu làm pin thay vì pin được sản xuất hoàn toàn, nhấn mạnh kế hoạch đưa pin vào mô hình tích hợp theo chiều dọc của họ. Điều đó có nghĩa là pin giá cả phải chăng hơn và lợi nhuận cao hơn trên những chiếc xe bán ra thời gian tới.

Tesla đang tăng cường sản xuất pin tại Mỹ để hưởng ưu đãi từ Chính phủ.
Tesla đang tăng cường sản xuất pin tại Mỹ để hưởng ưu đãi từ Chính phủ.

Điều đó không phải tin vui cho các công ty như Panasonic và LG Energy Solution, những công ty đã đặt cược rất nhiều rằng Tesla sẽ tiếp tục dựa vào công nghệ và dây chuyền sản xuất pin của họ. Hàng tỷ USD đã được đầu tư vào việc xây dựng năng lực và cung cấp nhiều bộ phận tùy chỉnh cho Tesla. Kỳ vọng của thị trường tương ứng cao đối với các nhà sản xuất pin. Chẳng hạn, cổ phiếu của LG Energy được định giá cao gấp 83 lần thu nhập kỳ hạn.

Đúng là khi doanh số bán ô tô điện tăng trên toàn cầu, nhu cầu về pin sẽ vẫn cao trong bối cảnh năng lực sản xuất tiếp tục thiếu hụt. Và cho đến khi Tesla tăng cường sản xuất để phù hợp với doanh số bán ô tô, hãng vẫn phụ thuộc vào các nhà cung cấp.

Tuy nhiên, ngày đó có thể đến sớm hơn nhiều so với dự kiến. Sản lượng pin của Tesla đã đủ cho hơn 1.000 ô tô một tuần trong tháng 12 năm ngoái. Tesla hiện đang trong quá trình mở rộng nhà máy ở Nevada để tạo ra 100 gigawatt giờ cho 4680 tế bào mỗi năm, đủ cho 2 triệu ô tô điện. Khi sản lượng tăng và chi phí giảm, các nhà cung cấp của họ, với tỷ suất lợi nhuận hoạt động dưới 5%, sẽ phải vật lộn để cạnh tranh về giá.

Điều quan trọng là đối với Tesla, khả năng tự sản xuất pin góp phần vào khả năng phục hồi hoạt động. Nó cũng cho phép nâng cấp và sửa đổi các mô hình của Tesla nhanh hơn, đồng thời tránh được sự gián đoạn nguồn cung. Thực tế là nhóm nhỏ các doanh nghiệp thống trị pin thế giới hiện đang phải đối mặt với sự gián đoạn tương tự mà Tesla đã gây ra cho thế giới ô tô điện.

Tin mới

Người Việt vẫn mua nhiều xe máy trong xu hướng ô tô hoá

Người Việt vẫn mua nhiều xe máy trong xu hướng ô tô hoá

Theo báo cáo do Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) công bố mới đây, doanh số xe máy tại Việt Nam ở quý III đạt 686.001 xe, tăng 13,74% so với quý II trước đó và cao hơn tới 12,34% so với cùng kỳ năm ngoái.