Tháng 9 xe nhập khẩu và lắp ráp tăng mạnh, thị trường đang hồi phục?

Lượng ô tô nhập khẩu nguyên chiếc về Việt Nam tháng 9 ước tính đạt 12.000 xe với tổng giá trị kim ngạch 256 triệu USD. Trong khi đó, theo báo cáo của Tổng cục Hải quan, so với con số 6.929 chiếc và giá trị kim ngạch 162,4 triệu USD của tháng 8, xe nhập khẩu tăng mạnh tới 73,2% về lượng và 57,6% về giá trị.

Cũng theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, lũy kế 9 tháng của năm 2023, ước tính có 98.749 chiếc ô tô nhập khẩu nguyên chiếc về Việt Nam với tổng giá trị kim ngạch đạt 2,286 tỷ USD. Thái Lan, Indonesia và Trung Quốc vẫn là 3 quốc gia được Việt Nam nhập về nhiều ô tô nhất.

Không chỉ lượng xe nhập khẩu tăng mạnh, xe sản xuất lắp ráp trong nước cũng được các hãng tăng sản lượng với ước tính khoảng 27.600 chiếc được xuất xưởng trong tháng 9, tăng 16,5% so với tháng trước (với 23.700 chiếc) nhưng vẫn giảm nhẹ 4,7% so với tháng 9/2022.

Báo cáo của Tổng cục Thống kê cho thấy, trong 9 tháng đầu năm 2023, tổng lượng xe ô tô được các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp trong nước ước đạt 238.300 chiếc, đạt 80,7% so với cùng kỳ năm 2022.

Trước đó, theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, trong tháng 8/2023 số lượng ô tô nguyên chiếc các loại đăng ký tờ khai hải quan nhập khẩu giảm mạnh 22,4%, tương ứng giảm 2.000 chiếc so với lượng nhập của tháng trước.

Lượng nhập khẩu ô tô nguyên chiếc các loại trong tháng 8/2023 đạt 6.929 chiếc, tương ứng trị giá đạt 162,4 triệu USD. Trong khi đó, ô tô nguyên chiếc các loại nhập khẩu được Tổng cục Hải quan ghi nhận trong tháng trước đạt 8.929 chiếc với trị giá đạt 217 triệu USD.

Trong tháng 8 năm 2023, ô tô nguyên chiếc các loại được đăng ký làm thủ tục hải quan nhập khẩu vào Việt Nam chủ yếu có xuất xứ từ 3 thị trường chính là nhập khẩu từ Thái Lan với 3.174 chiếc; nhập từ Indonesia với 2.620 chiếc và nhập từ Trung Quốc với 566 chiếc. Số xe nhập khẩu từ 3 thị trường này đạt 6.360 chiếc, chiếm tới 92% tổng lượng xe nhập khẩu vào Việt Nam.

Xe ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống trong tháng 8/2023, có 6.000 chiếc được làm thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam với trị giá đạt 123 triệu USD, chiếm tới 86,6% lượng ô tô nguyên chiếc các loại nhập khẩu. Với kết quả này, số xe ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống nhập về Việt Nam trong tháng giảm 20,6% (tương ứng giảm 1.557 chiếc) so với tháng trước.

Trong đó, số xe được đăng ký tờ khai nhập khẩu chủ yếu ở khu vực cửa khẩu, cảng thành phố Hồ Chí Minh với 3.159 chiếc, giảm 24,9% so với tháng trước và chiếm tỷ trọng tới 54% trong tổng số xe loại này nhập khẩu về Việt Nam; thành phố Hải Phòng với 2.565 chiếc, giảm 16,2% và chiếm tỷ trọng 43%.

Xe ô tô nguyên chiếc từ 9 chỗ ngồi trở xuống được đăng ký nhập khẩu trong tháng 8/2023 chủ yếu là xe xuất xứ từ Thái Lan với 2.924 chiếc, giảm 14,4% so với tháng trước và xuất xứ từ thị trường Indonesia với 2.603 chiếc, giảm 19,6%. Tính chung, số xe ô tô nguyên chiếc từ 9 chỗ ngồi trở xuống nhập khẩu từ 2 thị trường này đạt 5.527 chiếc, chiếm tới 92% tổng lượng xe loại này nhập vào Việt Nam.

Tính chung lũy kế 8 tháng năm 2023, lượng ô tô nguyên chiếc các loại nhập khẩu về Việt Nam là 86.749 chiếc, giảm 9,8% so với cùng kỳ năm trước; trong đó, ô tô 9 chỗ ngồi trở xuống là 69.636 chiếc, giảm 9,7% và ô tô vận tải là 11.578 chiếc, giảm 4,7%.

Xa hơn là vào tháng 7/2023, doanh số ô tô toàn thị trường đạt 24.687 chiếc, tăng 4% so với tháng 6/2023 và giảm 18% so với cùng kỳ năm 2022 (theo số liệu của VAMA). Lũy kế 7 tháng, tổng doanh số bán hàng toàn thị trường đạt 145.496 xe, giảm 31% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, doanh số xe sản xuất lắp ráp trong nước giảm 34%, xe nhập khẩu nguyên chiếc giảm 25% so với cùng kỳ.

Thực tế, để vực dậy thị trường, từ ngày 1/7/2023, chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ dành cho xe sản xuất, lắp ráp trong nước của Chính phủ đã có hiệu lực. Nhưng theo các chuyên gia, diễn biến thị trường khi áp dụng chính sách lần này có nhiều khác biệt so với hai lần trước đó. Nguyên nhân đầu tiên là do tình hình kinh tế Việt Nam được dự báo tăng trưởng ở mức thấp và gặp nhiều khó khăn, lực cầu giảm mạnh. Tiếp đến, khi tình hình kinh tế kém khả quan, các hãng xe cũng không thể ngay lập tức cắt giảm đơn hàng trong ngắn hạn. Đó là lý do chính khiến lượng hàng tồn kho của nhiều hãng xe hiện nay đều ở mức cao. Thực tế, việc áp dụng chính sách giảm lệ phí trước bạ sẽ cần một khoảng thời gian đủ dài để tác động tới thị trường, có thể sẽ phải mất 6 tháng, thay vì 3 tháng như hai lần trước đó.

Tiếp đến, một đặc điểm khác biệt của bối cảnh thị trường xe Việt 2023 đó là năm kỷ lục ra mắt các mẫu xe mới, trong đó có nhiều xe nhập khẩu. Do đó, các hãng xe sẽ phải nhập khẩu số lượng lớn xe để “dự trữ” cho mùa mua sắm cuối năm đang đến gần.

Hiện để kích cầu tiêu dùng, nhiều hãng xe hơi vẫn tung ra hàng loạt chương trình khuyến mãi sâu cho khách hàng, không chỉ giảm lệ phí trước bạ của Chính phủ mà còn ưu đãi cả chi phí đăng ký, các gói quà tặng lên đến vài trăm triệu v.v...

Trong bối cảnh hiện tại, tháng 9 vừa qua cho thấy bài toán chiến lược của các hãng xe không có gì quá bất ngờ nếu theo dõi thị trường những tháng liền kề trước đó. Vì vậy, ở thời điểm hiện tại nếu nói thị trường đã “ấm” lên chưa thể chính xác. Theo các chuyên gia trong ngành, ít nhất phải đến tháng 11 mới có thể thấy được các “liều thuốc” bơm ra thị trường để kích cầu có tác dụng hay không.