Trung Quốc đứng trước cơ hội “bùng nổ” trong cuộc đua robotaxi
Hành trình trên một trong những chiếc robotaxi như Pony.ai, xét về một số khía cạnh, là một trải nghiệm quen thuộc đối với bất kỳ ai đã từng đi taxi ở Trung Quốc. Một mặt, tiếng còi xe vẫn đều đặn. Tuy nhiên, khi vô lăng tự động chuyển động và màn hình hiển thị hình ảnh những chiếc xe xung quanh, nó cũng mang lại một trải nghiệm khác biệt.
Bùng nổ thương mại
Pony.ai là một trong số nhiều công ty Trung Quốc đã ra mắt dịch vụ robotaxi trong những năm gần đây. Công ty lớn nhất, Apollo Go, đã triển khai hơn 1.000 xe tự lái, chủ yếu ở Trung Quốc. Dịch vụ này, thuộc sở hữu của Baidu, một gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc, hy vọng sẽ có 20.000 robotaxi hoạt động trên toàn thế giới vào năm 2027.
Pony.ai đã triển khai dịch vụ tại bốn thành phố và WeRide tại ba thành phố. CaoCao Mobility, dịch vụ gọi xe của Geely, một nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, đã bắt đầu thử nghiệm dịch vụ của riêng mình tại hai thành phố.
Một hệ sinh thái rộng lớn hơn cũng đang dần hình thành. Momenta, một công ty khởi nghiệp phần mềm tự động, đang hợp tác với SAIC, một nhà sản xuất ô tô nhà nước. Xpeng, một nhà sản xuất ô tô điện, gần đây cho biết họ sẽ bắt đầu sản xuất robotaxi chuyên dụng vào năm tới.
Ngành công nghiệp robotaxi của Trung Quốc đang "trên bờ vực bùng nổ thương mại", theo nhận định của ngân hàng HSBC. Doanh thu sẽ tăng từ hơn 50 triệu USD trong năm nay lên gần 50 tỷ USD vào năm 2035, theo Goldman Sachs, khi đó đội xe 1,9 triệu robotaxi ở Trung Quốc sẽ chiếm 25% tổng số xe gọi xe.
UBS, một ngân hàng khác, thậm chí còn lạc quan hơn, dự báo rằng thị trường này có thể trị giá khoảng 180 tỷ USD vào cuối những năm 2030.
Theo một số thước đo, ngành công nghiệp robotaxi của Trung Quốc đã vượt qua Mỹ. Hơn 50 thành phố của Trung Quốc cho phép thử nghiệm xe tự lái trên đường công cộng. Ít nhất mười trong số đó đã có hoạt động thương mại, gấp đôi số lượng ở Mỹ. Và tiềm năng cho robotaxi ở quốc gia này là rất lớn: Trung Quốc có 139 thành phố với hơn 1 triệu người và dân số đô thị lớn gấp ba lần Mỹ. Tuy nhiên, cơ hội lớn hơn có thể nằm ở phần còn lại của thế giới.
Ủng hộ của chính quyền
Chính quyền trung ương Trung Quốc đang thúc đẩy quyền tự chủ như một phương tiện để củng cố sức mạnh công nghệ của đất nước. Đồng thời, nhiều chính quyền địa phương, vốn mong muốn thu hút đầu tư, đã nhanh chóng phê duyệt các chương trình thí điểm robotaxi và đang lắp đặt cơ sở hạ tầng cần thiết.
Ví dụ, tại thành phố Vô Tích ở miền đông Trung Quốc, đèn giao thông tại 1.723 ngã tư đã được kết nối với mạng lưới thông minh, trong khi các cảm biến được lắp đặt tại 330 địa điểm trong thành phố để tạo điều kiện thuận lợi cho robotaxi di chuyển.
Xe tự lái của Trung Quốc cũng tương đối rẻ. Waymo, công ty dẫn đầu về robotaxi của Mỹ, chi từ 130.000 đến 200.000 USD cho mỗi chiếc xe thế hệ hiện tại, được trang bị vô số cảm biến và sức mạnh tính toán khổng lồ.
Trong khi đó, HSBC ước tính chi phí trung bình của một chiếc robotaxi Trung Quốc là 40.000 USD. Chiếc RT6 của Baidu, được sản xuất hợp tác với Jiangling, một nhà sản xuất ô tô nhà nước khác, chỉ có giá 35.000 USD.
Ô tô và công nghệ ngoại vi cần thiết để vận hành xe tự lái rẻ hơn nhiều ở Trung Quốc. Thị trường nội địa rộng lớn và sự cạnh tranh khốc liệt đã đẩy giá xe nói chung xuống thấp, trong khi việc có sẵn các hệ thống tự lái cơ bản trên ngay cả những chiếc xe giá rẻ đã mang lại quy mô và giảm giá cho các cảm biến cần thiết cho xe tự lái, chẳng hạn như lidar laser tạo ra mô hình 3D của khu vực xung quanh xe.
Bốn công ty Trung Quốc, dẫn đầu bởi Hesai, kiểm soát khoảng 90% thị trường lidar toàn cầu. Tuy nhiên, ngay cả với những chiếc xe rẻ hơn, các nhà điều hành robotaxi của Trung Quốc vẫn chưa có lãi.
Lương của tài xế taxi Trung Quốc thấp, cũng như giá cước xe. Apollo Go từng tuyên bố sẽ hòa vốn vào cuối năm 2024 và có lãi trong năm nay. Tuy nhiên, kể từ đó, công ty đã im hơi lặng tiếng về vấn đề này.
WeRide và Pony.ai còn phải mất vài năm nữa mới có lãi. Giá cổ phiếu lao dốc của cả hai sau khi niêm yết tại Hong Kong gần đây cho thấy các nhà đầu tư không kỳ vọng họ sẽ sớm tạo ra dòng tiền.
Goldman Sachs dự đoán ngành công nghiệp robotaxi ở Trung Quốc sẽ hòa vốn về lợi nhuận hoạt động tại các thành phố lớn nhất vào năm 2032, nhưng sẽ tiếp tục thua lỗ ở các thành phố nhỏ hơn.
Thách thức
Tuy nhiên, Didi, Uber của Trung Quốc, đơn vị kiểm soát khoảng 70% thị trường gọi xe địa phương, khó có thể mở rộng nền tảng của mình theo cách tương tự như cách họ tìm cách bảo vệ những nỗ lực phát triển robotaxi đang chậm chạp của chính mình.
Điều này sẽ buộc các nhà khai thác robotaxi khác của Trung Quốc phải phát triển mạng lưới khách hàng của riêng họ thông qua các ứng dụng độc quyền hoặc ký kết các thỏa thuận với các nhà khai thác nhỏ hơn. nền tảng gọi xe.
Cũng có những dấu hiệu cho thấy các cơ quan quản lý của Trung Quốc có thể làm chậm sự phát triển của ngành công nghiệp robotaxi khi họ nỗ lực đảm bảo an toàn và sự chấp nhận của công chúng.
Chỉ riêng trong nửa đầu năm nay, hơn 70 quy định mới về xe tự lái đã được ban hành tại nhiều quận, thành phố và tỉnh thành khác nhau. Các quan chức ở Bắc Kinh vẫn chưa muốn tiến hành thử nghiệm và không có ý định sớm cho phép robotaxi vào trung tâm thủ đô. Các đối tác của họ ở Thượng Hải cũng ngần ngại phê duyệt các chương trình thí điểm. Và chưa có công ty nào được phép hoạt động trên toàn bộ bất kỳ thành phố nào.
Đó có thể là một lý do tại sao các nhà điều hành robotaxi Trung Quốc đang tìm kiếm thị trường nước ngoài. Một lý do khác có thể là quy mô của cơ hội.
UBS ước tính rằng thị trường robotaxi bên ngoài Trung Quốc có thể trị giá hơn 210 tỷ USD vào cuối những năm 2030, ngoại trừ Mỹ, nơi dường như cánh cửa đến đó đã đóng chặt. Pony.ai đang thử nghiệm dịch vụ của mình tại Luxembourg.
Công ty cũng đang thử nghiệm tại Dubai và Seoul, và được phép vận hành robotaxi trên khắp Hàn Quốc. Apollo Go đã bắt đầu những thử nghiệm đầu tiên bên ngoài Trung Quốc đại lục vào cuối năm ngoái tại Hong Kong.
Công ty đã được cấp phép thử nghiệm xe tại Abu Dhabi và Dubai, và có kế hoạch bắt đầu thử nghiệm tại Thụy Sĩ thông qua hợp tác với PostBus, một trong những nhà khai thác giao thông công cộng lớn nhất nước này.
Năm tới, công ty có thể sẽ tiến vào Anh và Đức thông qua hợp tác với Lyft, một công ty gọi xe của Mỹ. WeRide cũng đã được cấp phép thử nghiệm hoặc vận hành taxi robot thương mại tại sáu quốc gia bên ngoài Trung Quốc. Trên khắp thế giới, việc gọi taxi tự lái có lẽ sẽ là một tương lai không xa và sẽ sớm trở nên phổ biến.
