Xe bus điện phát triển mạnh mẽ toàn cầu

Khôi Nguyên

20/09/2022

Xe bus điện hiện được khá nhiều quốc gia áp dụng cho loại hình giao thông công cộng. Đặc biệt trong bối cảnh giảm thiểu các phương tiện sử dụng nhiên liệu hoá thạch trên toàn cầu thì xe bus điện sẽ đóng vai trò rất lớn.

Theo ResearchAndMarkets, quy mô thị trường xe buýt điện toàn cầu dự kiến sẽ tăng từ 112.041 chiếc vào năm 2022 lên 671.285 chiếc vào năm 2027.

Những tiến bộ trong công nghệ pin và hệ thống truyền động điện là một trong những yếu tố chính thúc đẩy sự tăng trưởng của thị trường xe buýt và xe khách. Nhiều quốc gia đang tập trung vào điện khí hóa các giải pháp giao thông công cộng của họ, đặc biệt là xe buýt và xe khách.

Các yếu tố như ô nhiễm và các hiểm họa môi trường gia tăng, các quy định nghiêm ngặt của chính phủ các nước và cạnh tranh gay gắt đã buộc các nhà sản xuất OEM phải sản xuất xe buýt tiết kiệm nhiên liệu và thân thiện với môi trường.

Trong thị trường xe buýt điện toàn cầu, tính theo chiều dài xe buýt, phân khúc 9-14 m được dự báo là thị trường lớn nhất trong giai đoạn dự báo về sản lượng. Phân khúc 9-14 m đang chiếm ưu thế trong phân khúc xe buýt điện do số lượng lớn xe buýt điện vận tải hành khách được sử dụng trong đội xe công cộng.

Hầu hết các đội xe vận tải công cộng, đặc biệt là ở Trung Quốc, chiếm gần 99% thị trường đều có xe buýt điện dài từ 9-14 m. Ngoài ra, nhiều nhà sản xuất OEM hàng đầu như BYD, Proterra và Yutong đã và đang cung cấp xe buýt điện trong phạm vi chiều dài 9-14 m. BYD cung cấp xe buýt điện K8 và K9 có chiều dài từ 9 m đến 14 m.

Vào tháng 2 năm 2021, Yutong đã thông báo về việc đảm bảo hợp đồng cung cấp sản phẩm ngôi sao ZK6122H9 của mình cho Mowasalat, dịch vụ vận chuyển chính của Qatar cho FIFA World Cup 2020 tại Qatar. Các quốc gia đang có kế hoạch thay thế các đội xe công cộng hiện có bằng các đội xe điện cũng đang xem xét các loại xe buýt điện có cùng chiều dài này.

Đơn cử như chính phủ Ấn Độ đang cung cấp trợ cấp lên tới 40% giá xe buýt hoặc lên tới 77.000 USD cho xe buýt điện tiêu chuẩn dài 10-12 m. Điều này sẽ thúc đẩy việc áp dụng xe buýt điện tử trong phân khúc này trong tương lai.

Khu vực Châu Á Thái Bình Dương hiện là thị trường xe buýt điện lớn nhất thế giới. Nó bao gồm một số nền kinh tế đang phát triển và phát triển nhanh nhất trên thế giới. Sự tăng trưởng trong khu vực có thể là do sự thống trị của thị trường Trung Quốc và sự hiện diện của các OEM hàng đầu trong nước, dẫn đến sự tăng trưởng theo cấp số nhân của thị trường xe buýt và xe khách điện Châu Á Thái Bình Dương.

Năm 2020, BYD của Trung Quốc và Hino Motors của Nhật Bản đã ký một thỏa thuận liên doanh để thành lập một công ty mới tại Trung Quốc vào năm 2021 để phát triển xe buýt điện chạy bằng pin thương mại. Sự phát triển này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy thị trường xe buýt điện trong khu vực.

Bên cạnh các quy định thuận lợi cho xe buýt điện, sự sẵn có của các linh kiện điện tử và cơ sở hạ tầng sạc đang phát triển nhanh chóng được dự báo sẽ thúc đẩy thị trường xe buýt điện trong khu vực.

Trong khi đó, tại Bắc Mỹ, bao gồm Mỹ và Canada, được dự báo là thị trường phát triển nhanh nhất trong giai đoạn dự báo. Nhu cầu ngày càng tăng đối với các giải pháp vận tải công cộng bằng điện, các OEM nổi tiếng mở rộng trong khu vực và sự hỗ trợ của chính phủ là những yếu tố thúc đẩy thị trường xe buýt điện Bắc Mỹ.

Tỷ lệ sử dụng xe điện ở những khu vực này đang tăng lên và chúng có thể được coi là doanh thu mới cho phân khúc xe buýt điện. Các quốc gia ở những khu vực này đang triển khai công nghệ xe buýt điện cho các lựa chọn giao thông công cộng và cá nhân. Ví dụ, vào năm 2019, ngân sách Liên bang của Mỹ đã công bố 130 triệu USD để đẩy nhanh việc triển khai xe buýt và phương tiện không phát thải.

Ngoài ra, việc tài trợ cho các phương tiện chạy bằng hydro và cơ sở hạ tầng tiếp nhiên liệu đã được công bố ở Pennsylvania. Doanh thu và thuế đối với các loại xe chạy bằng nhiên liệu thay thế, bao gồm cả xe chạy bằng nhiên liệu hydro, đã được miễn ở Washington. Các kế hoạch như thế này của chính phủ đang khuyến khích thị trường xe buýt điện phát triển rất mạnh ở khu vực Bắc Mỹ.

Hơn nữa, các OEM cũng đang tung ra các biến thể mới của xe buýt điện cho các ứng dụng khác như xe buýt trường học. Ví dụ, vào tháng 3 năm 2021, Blue Bird đã giao chiếc xe buýt điện thứ 400 cho trường học ở Bắc Mỹ. Công ty dự kiến sẽ có 1.000 xe buýt điện học sinh được giao vào năm 2022. Một số lượng phát triển tương tự ngày càng tăng cho thấy thị trường xe buýt điện ở Bắc Mỹ sẽ phát triển theo cấp số nhân trong tương lai.

Trong khi đó, tại Việt Nam, ngày 22.7.2022, Phó thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành ký Quyết định 876/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí methane của ngành giao thông vận tải.

Mục tiêu tổng quát của chiến lược là phát triển hệ thống giao thông vận tải xanh hướng tới mục tiêu phát thải ròng khí nhà kính về “0” vào năm 2050. Chiến lược đặt ra mục tiêu từ năm 2025, 100% xe buýt thay thế, đầu tư mới sử dụng xe điện, năng lượng xanh. Từ năm 2030, tỷ lệ phương tiện sử dụng điện, năng lượng xanh đạt tối thiểu 50%; 100% xe taxi thay thế, đầu tư mới sử dụng điện, năng lượng xanh. Đến năm 2050, 100% xe buýt, xe taxi sử dụng điện, năng lượng xanh.

Mới đây nhất, UBND TP Hà Nội cũng vừa giao Sở GTVT xây dựng mục tiêu, lộ trình thực hiện chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí methane.

Là đơn vị được giao tham mưu, xây dựng kế hoạch sử dụng xe buýt điện, năng lượng xanh trên địa bàn, Tổng công ty Vận tải Hà Nội (Transerco) cho biết, hiện đơn vị này đang vận hành 83 tuyến buýt đấu thầu và 1 tuyến buýt BRT đặt hàng với tổng số phương tiện gần 1.100 xe. Transerco Hà Nội dự toán cần 21.000 tỷ đồng để chuyển đổi toàn bộ số xe buýt chạy xăng, dầu đơn vị này đang quản lý sang xe buýt điện.