Thông tin tại buổi làm việc giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và UBND tỉnh Lạng Sơn chiều 20/12, ông Hồ Tiến Thiệu, Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn, cho biết tình trạng ùn tắc nông sản tại các cửa khẩu chính ở Lạng Sơn như Hữu Nghị, Tân Thanh, Chi Ma... đã kéo dài khoảng nửa tháng qua. Nhiều ngày nay, nông sản đưa về các cửa khẩu gia tăng mạnh.

Trong khi đó, trước thông tin một số lái xe chuyên trách nhiễm SARS-CoV-2, một số chủng loại hàng hóa có virus, phía Trung Quốc quyết định tiến hành rà soát lại công tác phòng chống dịch. 

GẦN 4.600 XE "TẮC" TẠI CÁC CỬA KHẨU

Theo ông Thiệu, hiện tồn 4.598 xe container vận chuyển nông sản. Cụ thể, tại cửa khẩu phụ Tân Thanh, hiện tồn khoảng 2.842 xe, các container chở chủ yếu là dưa hấu (Quảng Ngãi), thanh long (Bình Thuận), chuối xanh (Tiền Giang), mít (Đăk Lắk, Tiền Giang) và xoài (tỉnh Bình Định).

Tại Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, hiện có 1.196 xe ùn ứ, với mặt hàng chủ yếu là nông sản, ván bóc, linh kiện điện tử. Còn cửa khẩu Chi Ma tồn 650 xe. Mặt hàng tồn chính là tinh bột sắn (chiếm đến 70%), chè khô, hạt vừng, hạt sen, hạt bo bo, sa nhân...

Một nguyên nhân nữa, nhiều cửa khẩu của một số tỉnh như Lào Cai tạm đóng, khiến hàng hoá đổ dồn về Lạng Sơn. Lượng phương tiện chở hàng hóa xuất khẩu lên các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn vượt quá khả năng thông quan tại các cửa khẩu trong thời điểm hiện tại.

Tỉnh Lạng Sơn đã tích cực khuyến cáo tới các tỉnh, thành phố có hàng hóa xuất khẩu qua địa bàn về tình hình và thực trạng quá tải tại các cửa khẩu, tuy nhiên chưa có sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả của các địa phương, doanh nghiệp để điều tiết hàng hóa xuất khẩu đưa lên biên giới.

"Các phương tiện ùn tắc với số lượng lớn tại các khu vực trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn gây áp lực rất lớn trong công tác quản lý điều hành của tỉnh như bố trí sinh hoạt cho lái xe và người đi cùng, vệ sinh môi trường, an ninh trật tự và đặc biệt là công tác phòng, chống dịch…Hơn nữa, nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh từ lái xe nội địa vào địa bàn tỉnh Lạng Sơn rất cao và thực tế đã xảy ra ở nhiều khu vực", ông Thiệu cảnh báo.

Để giải quyết tình trạng ùn ứ nông sản ở các cửa khẩu, tỉnh Lạng Sơn đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sớm ký kết Nghị định thư với phía Trung Quốc về kiểm dịch thực vật đối với các loại hoa quả để giảm bớt các thủ tục kiểm tra, kiểm soát tại các cửa khẩu. Mở rộng danh mục các mặt hàng hoa quả, nông sản của Việt Nam được phép xuất khẩu vào Trung Quốc.

Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần sớm trao đổi với cơ quan chức năng của Trung Quốc thống nhất phương pháp khử khuẩn, xét nghiệm và kiểm dịch thực vật. Đồng thời, hướng dẫn việc xét nghiệm, khử khuẩn đối với hoa quả, nông sản Việt Nam trước khi xuất khẩu sang Trung Quốc để tạo điều kiện thuận lợi, đảm bảo duy trì thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu.

"Các địa phương tăng cường khuyến cáo, hướng dẫn các vùng sản xuất hàng hóa sản xuất theo nhu cầu thị trường, đảm bảo đáp ứng các quy định, tiêu chuẩn của thị trường nhập khẩu từ khâu sản xuất, thu hoạch, sơ chế, đóng gói, vận chuyển và sớm chuyển sang xuất khẩu chính ngạch hàng hóa nông sản", ông Thiệu đề nghị.

GIẢI PHÁP NÀO ĐỂ GIẢM ÙN Ứ

Ông Trần Thanh Nam, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cho biết ngay sau khi có thông tin về việc ùn tắc nông sản tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã cử đoàn công tác, phối hợp với UBND tỉnh và các đơn vị chức năng tại các cửa khẩu trên địa bàn khẩn trương nắm bắt tình hình cũng như làm rõ các nguyên nhân, từ đó khẩn trương có các giải pháp phối hợp với các Bộ, ngành liên quan và UBND các tỉnh, thành phố.

"Một số doanh nghiệp Việt Nam không thực hiện nghiêm quy định 5K, dẫn đến một số lái xe nhiễm Covid-19. Đây là một trong những nguyên nhân khiến phía Trung Quốc kiểm soát ngặt nghèo hơn, dẫn đến ùn tắc xe chở nông sản. Trung Quốc thực hiện kiểm soát rất kỹ, thậm chí kiểm dịch cả hàng hóa. Do đó, tôi rất mong các doanh nghiệp thực hiện nghiêm 5K, tránh gây thiệt hại chung", Thứ trưởng Trần Thanh Nam nhấn mạnh.

Trung Quốc đang tiếp tục duy trì thực hiện chính sách “Zero Covid-19” nên đã siết chặt các biện pháp kiểm soát dịch bệnh trên người, phương tiện và cả bao bì chứa đựng hàng hóa từ những khu vực có chính sách “sống chung với Covid-19.

“Một vấn đề phát sinh nữa, phía Trung Quốc thông báo là 14 ngày trước và sau Tết Nguyên đán 2022, Cơ quan quản lý cửa khẩu của Trung Quốc sẽ không thực hiện thủ tục thông quan đối với hàng bảo quản lạnh, để cán bộ, công chức làm việc tại cửa khẩu cách ly và về quê ăn Tết, tạo sức ép phải hoàn thành đơn hàng trước thời điểm tạm dừng trên. Chính muốn được đưa hàng qua biên giới trước khi phía Trung Quốc nghỉ Tết, nên lượng xe hàng chuyển lên cửa khẩu Lạng Sơn càng nhiều”, Thứ trưởng Trần Thanh Nam thông tin thêm.

Ông Hồ Tỏa Cẩm, Tham tán thương mại Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam, cho biết hiện còn khoảng 2.500 xe container mặc dù đã đi qua được cửa khẩu, nhưng vẫn đang ùn ứ tại thành phố Bằng Tường, thành phố Sùng Tả, khu tự trị dân tộc Choang, tỉnh Quảng Tây. Hiện Tổng cục Hải quan Trung Quốc cũng đang rất lưu ý đến việc nhập khẩu nông sản từ Việt Nam, yêu cầu các cơ quan có liên quan, các địa phương tại Trung Quốc khẩn trương tìm giải pháp tháo gỡ.

Đề cập về chính sách "Zero Covid", ông Hồ Tỏa Cẩm khẳng định phòng chống dịch với bất cứ ngành nghề nào ở Trung Quốc cũng đều là số một, là trên hết.

Việc ùn ứ nghiêm trọng những ngày qua, theo ông Cẩm, một phần do tối 17/12, một tài xế Việt Nam có kết quả xét nghiệm dương tính với virus SARS-CoV-2. Chính quyền thành phố Bằng Tường đã và đang triển khai các biện pháp phòng dịch, lưu ý tới việc tranh thủ thời gian để không làm ảnh hưởng lưu thông hàng hóa.

“Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam nghiên cứu làm việc trực tuyến với Tổng cục Hải quan Trung Quốc. Chúng ta cần có giải pháp thích ứng trong thời gian dịch bệnh”, ôn Hồ Tỏa Cẩm đề nghị.