Trong nhiều năm qua, điện thoại thông minh của Apple và Google gần như đi theo công thức chung. Dù lựa chọn thiết bị iOS hay Android, cách bố trí cơ bản hầu như không thay đổi: lưới ứng dụng, màn hình vuốt qua lại và thi thoảng là một số cập nhật về giao diện. 

Tuy nhiên, với sự ra mắt của iOS 26 và Android 16 trong năm nay, hai gã khổng lồ công nghệ bắt đầu đi theo hướng riêng biệt – không chỉ trong cách phần mềm trông như thế nào mà còn ở chức năng mà chúng mang lại, theo Tech Wire Asia.

Hệ điều hành mới của Apple, dự kiến phát hành vào quý 3 năm nay, sở hữu giao diện mới có tên gọi “Liquid Glass”. Giao diện này hòa trộn vào nền cùng menu trong suốt và hiệu ứng hình ảnh nhẹ nhàng, khiến biểu tượng và nút bấm như lơ lửng trên màn hình. Mục tiêu thiết kế này là tạo cảm giác tinh tế, thanh thoát và đem lại trải nghiệm nhất quán trên iPhone, iPad và Mac. Với Apple, trọng tâm vẫn là trau chuốt thiết kế, điều vốn làm nên danh tiếng của hãng.

Trong khi đó, bản cập nhật Android 16 của Google lại chọn hướng đi hoàn toàn khác khi mang đến phong cách thiết kế mới “Material 3 Expressive”, với ngôn ngữ hình ảnh tươi sáng và táo bạo, nhấn mạnh vào màu sắc rực rỡ. Người dùng có thể tùy biến điện thoại với nhiều chủ đề sống động, phản ánh cách tiếp cận vui tươi và cá nhân hóa. Google cho biết họ muốn Android mang lại cảm giác giàu cảm xúc và năng động thông qua giao diện gần gũi hơn với người dùng.

Tuy nhiên, thay đổi về giao diện chỉ là bề nổi. Bên trong, Android 16 sở hữu bước tiến lớn về trí tuệ nhân tạo. Google tích hợp trợ lý AI Gemini vào hệ điều hành, dù người dùng có yêu cầu hay không, để hỗ trợ soạn email, chỉnh sửa ảnh, tạo danh sách hoặc đưa ra gợi ý ngay trong ứng dụng khác. Gemini xuất hiện trong ứng dụng cốt lõi của Google và hoạt động âm thầm, đưa ra gợi ý trước cả khi người dùng hỏi.

Một chế độ mới có tên “AI Mode” - sử dụng dữ liệu cá nhân, như lịch hẹn, tìm kiếm gần đây hoặc ảnh, để đưa ra đề xuất. Google khẳng định họ xử lý dữ liệu “một cách có trách nhiệm”, nhưng không phải ai cũng cảm thấy thoải mái với hệ thống theo dõi sát sao như vậy. Ranh giới giữa hữu ích và xâm phạm rất mong manh, vì vậy vẫn phải chờ xem người dùng Android phản ứng như thế nào.

Trong khi đó, cách tiếp cận AI của Apple lại thận trọng hơn. Công ty giới thiệu một vài tính năng mới thông qua hệ thống “Apple Intelligence”, như dịch ngôn ngữ theo thời gian thực khi gọi FaceTime hoặc nhắn tin và khả năng quét ảnh chụp màn hình để đưa ra hành động tiếp theo. Ví dụ, nếu bạn chụp ảnh tờ rơi buổi hòa nhạc, điện thoại có thể gợi ý thêm lịch vào ứng dụng Calendar. Hoặc nếu chụp chiếc túi xách bạn yêu thích, hệ thống có thể hiển thị liên kết mua hàng tương tự.

Đây là những bổ sung hữu ích, nhưng không mới với người dùng Android. Google tung ra công cụ dịch theo thời gian thực năm 2021 và từ lâu đã cung cấp tính năng tìm kiếm trực quan thông qua công cụ “Circle to Search”, nơi người dùng có thể khoanh tròn đối tượng để tìm ảnh liên quan trên mạng. Một số người cho rằng đây chỉ là tính năng vui mắt hơn là thực sự cần thiết.

Điều đáng chú ý là iOS 26 không có phiên bản Siri mới. Apple từng phát triển Siri mới tích hợp AI để cạnh tranh với Gemini, nhưng một số thử nghiệm nội bộ cho thấy Siri mới trả lời sai gần 1/3 số câu hỏi. Trong khi đó, dù Gemini từng gặp nhiều vấn đề, Google vẫn cam kết theo đuổi AI đến cùng.

Apple đã hoãn ra mắt Siri mới, trong phiên bản iOS lần này, trợ lý ảo gần như không thay đổi. Người dùng Apple có thể gửi một số câu hỏi đến ChatGPT, nhưng việc tích hợp hiện tại vẫn còn rất đơn giản.

Tất cả những điều này cho thấy sự dịch chuyển lớn, và Apple có vẻ đang tập trung hơn vào thiết kế, sự nhất quán và quyền riêng tư. Hãng muốn thiết bị của mình thân thiện, ổn định và chỉ tích hợp AI ở mức độ vừa phải. Google thì mạo hiểm hơn, đưa AI trở thành trung tâm trải nghiệm, với tham vọng biến điện thoại thành “trợ lý chủ động”.

Sự khác biệt này có thể định hình cách thế giới sử dụng công nghệ trong những năm tới. Nếu người dùng thích hệ thống có khả năng tự động hóa và đề xuất nhờ vào mô hình ngôn ngữ lớn, Android có thể là lựa chọn hấp dẫn. Còn nếu người dùng muốn giao diện gọn gàng, bắt mắt, quyền kiểm soát dữ liệu chặt chẽ và ít can thiệp AI, iPhone có lẽ là lựa chọn phù hợp.

Có thể khẳng định rằng thời kỳ Apple và Google song hành cùng nhau đã kết thúc. Với iOS 26 và Android 16, hai gã khổng lồ công nghệ không còn cố bắt chước nhau từng tính năng nữa. Họ đang xây dựng và định hướng tương lai hoàn toàn khác nhau và người dùng sẽ phải chọn con đường phù hợp với mình.