Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, năm 2024 tổng kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đạt hơn 132 tỷ USD. Trong đó xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ đạt gần 119 tỷ USD, tăng 23,3% so với cùng kỳ năm 2023; nhập khẩu từ Hoa Kỳ đạt 13 tỷ USD, tăng 7,3% so với cùng kỳ năm 2023.

Việt Nam trở thành đối tác thương mại lớn thứ 8 và là thị trường xuất khẩu lớn thứ 4 của Hoa Kỳ tại khu vực ASEAN. Ngược lại, Hoa Kỳ là đối tác thương mại lớn thứ hai và là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Hoa Kỳ bao gồm giày dép, đồ gỗ nội thất, máy móc và thiết bị quang học...

CÁC MẶT HÀNG CHỦ LỰC DUY TRÌ ĐÀ TĂNG TRƯỞNG

Theo đánh giá của một số chuyên gia, năm 2025 các ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam có nhiều cơ hội xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ như dệt may, đồ gỗ mỹ nghệ, máy móc thiết bị điện tử và nông sản... sẽ tiếp tục duy trì đà tăng trưởng tích cực. Cụ thể, với ngành dệt may, xuất khẩu sang Hoa Kỳ chiếm 40% tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành. Năm 2025, ngành dệt may kỳ vọng đạt 25 tỷ USD xuất khẩu vào thị trường Hoa Kỳ, tăng trưởng nhờ nhu cầu ngày càng cao đối với các sản phẩm chất lượng cao và thân thiện với môi trường.

Tương tự, sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ, với tiềm năng tăng trưởng mạnh, được dự đoán sẽ đạt khoảng 10 tỷ USD trong năm 2025, tăng hơn 20% so với năm 2024. Xu hướng tiêu dùng sản phẩm nội thất bền vững, tái chế tại Hoa Kỳ tiếp tục là động lực chính thúc đẩy ngành này. Ngoài ra, các sản phẩm công nghệ cao như linh kiện điện tử, thiết bị viễn thông cũng đóng góp lớn vào tổng kim ngạch xuất khẩu, với giá trị dự kiến tăng từ 15-18% nhờ sự mở rộng sản xuất từ các tập đoàn như Samsung, Intel và LG.

Ngành nông sản và thủy sản, bao gồm các mặt hàng chủ lực như tôm, cá tra và hạt điều cũng được dự báo đạt kim ngạch trên 7 tỷ USD. Sự ổn định trong chất lượng sản phẩm và khả năng đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm khắt khe của Hoa Kỳ là yếu tố then chốt giúp ngành này tiếp tục tăng trưởng. Bên cạnh đó, các mặt hàng như cao su và sắt thép cũng được dự đoán sẽ duy trì mức tăng trưởng ổn định, đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng sản xuất công nghiệp của Hoa Kỳ.

Các phân tích chỉ ra rằng Việt Nam sẽ tiếp tục hưởng lợi từ xu hướng chuyển dịch chuỗi cung ứng toàn cầu, trong đó Việt Nam được xem là điểm đến hấp dẫn nhờ vào chi phí lao động cạnh tranh, môi trường đầu tư thuận lợi và năng lực sản xuất ngày càng nâng cao. Hơn nữa, người tiêu dùng tại Hoa Kỳ đang chuyển dịch sang sử dụng các sản phẩm bền vững, mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh đổi mới sản xuất và gia tăng giá trị chuỗi cung ứng.

Mặc dù tiềm năng xuất khẩu sang Hoa Kỳ năm 2025 là rất lớn, song theo ông Đỗ Ngọc Hưng, Trưởng cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ, nhiệm kỳ của Tổng thống Donald Trump và nội các mới dự báo sẽ có những tác động rất to lớn, thậm chí là thay đổi đảo chiều đến tình hình chính trị, kinh tế, tài chính trên thế giới và khu vực.

HOA KỲ SẼ NỖ LỰC NHẰM GIẢM THÂM HỤT THƯƠNG MẠI

Theo số liệu của Bộ Thương mại Hoa Kỳ công bố vào đầu tháng 12/2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của Hoa Kỳ trong 10 tháng năm 2024 đạt 4.432 tỷ USD, tăng 2,7% so với cùng kỳ năm 2023, trong đó nhập khẩu là khoảng 2.700 tỷ USD và xuất khẩu là 1.724 tỷ USD, nhập siêu đạt xấp xỉ 1.000 tỷ USD.

Chính việc nước này nhập siêu lớn, nên trong nhiệm kỳ này, Tổng thống Donald Trump đã nhận được sự nhất trí cao, ủng hộ của Đảng Cộng hòa trong việc ứng phó với tình hình lạm phát, thâm hụt thương mại, bảo vệ người lao động trước các hành vi thương mại cạnh tranh không công bằng…

“Ông Peter Navarro, người được chỉ định làm cố vấn cấp cao về kinh tế và sản xuất của Hoa Kỳ, đã kêu gọi Quốc hội thông qua đạo luật thương mại có đi, có lại (USRTA), cho phép Hoa Kỳ tăng thuế và áp dụng đối ứng với các quốc gia mà có mức thuế cao hơn mức thuế hiện nay đang áp dụng của Hoa Kỳ và xóa bỏ rào cản phi thuế quan, hoặc Hoa Kỳ sẽ tăng mức thuế tương đương để tương ứng với mức thuế mà các quốc gia trên đã áp dụng cho Hoa Kỳ”, ông Hưng thông tin.

Theo tính toán với tình huống như vậy, các quốc gia như Ấn Độ, Trung Quốc sẽ thuộc vào nhóm 1 (nhóm các nước đối tượng sẽ bị xem xét áp thuế), EU là nhóm thứ 2, Thái Lan, Đài Loan và Việt Nam thuộc nhóm thứ 3. Trong những biện pháp về thương mại và công nghiệp, nổi bật trong số đó là vấn đề về cân bằng cán cân thương mại, giảm thâm hụt.

Thống kê của Cơ quan thương mại quốc tế Hoa Kỳ cho thấy tổng kim ngạch thương mại giữa Việt Nam - Hoa Kỳ trong 10 tháng đầu năm 2024 đạt 112 tỷ USD và thặng dư thương mại của Việt Nam đạt 102 tỷ USD, tăng 26% so với cùng kỳ năm 2023 và chiếm 29,5% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.

“Việc thực hiện cân bằng thương mại và cùng có lợi ngày càng trở nên cấp bách. Việt Nam cần tiếp tục thực hiện các nỗ lực trong thực hiện cam kết về mở cửa thị trường, đẩy nhanh giải quyết các kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp Hoa Kỳ, thể hiện cam kết của Việt Nam trong duy trì quan hệ thương mại, đầu tư giữa hai nước”, ông Hưng nhấn mạnh. Đồng thời, ông Hưng cho biết những yếu tố trên có thể dẫn đến việc Bộ Thương mại Hoa Kỳ khởi xướng, điều tra, áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại cũng như lẩn tránh thuế đối với hàng của Việt Nam.

Các chuyên gia nhận định với nền tảng vững chắc từ quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện và các cơ hội từ xu hướng toàn cầu, xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ năm 2025 không chỉ mang lại lợi ích kinh tế to lớn mà còn tiếp tục củng cố vai trò của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Nếu tận dụng tốt các cơ hội và giải quyết hiệu quả những thách thức, Việt Nam hoàn toàn có thể đạt được những bước tiến lớn, mở ra một chương mới đầy triển vọng trong hợp tác thương mại với Hoa Kỳ.

DOANH NGHIỆP CẦN CHỦ ĐỘNG KẾ HOẠCH ỨNG PHÓ

Ông Kevin Morgan, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - Việt Nam, cho rằng do Việt Nam có thặng dư thương mại trên 100 tỷ USD với Hoa Kỳ nên Việt Nam chắc chắn sẽ phải chịu những tác động của chính sách thương mại mới từ Hoa Kỳ. Vì vậy, ngay từ bây giờ, doanh nghiệp Việt Nam nên chuẩn bị và lên kế hoạch cho nhiều phương án khác nhau để tiếp tục kinh doanh tại thị trường này.

Các biện pháp phòng vệ thương mại từ Hoa Kỳ, yêu cầu tuân thủ các tiêu chuẩn ESG và cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các đối thủ như Trung Quốc, Bangladesh và Ấn Độ cũng đòi hỏi các doanh nghiệp phải đầu tư lớn vào công nghệ, đổi mới để duy trì lợi thế cạnh tranh.

Do đó, ông Hưng khuyến nghị, các doanh nghiệp cần hết sức lưu tâm vấn đề nguồn gốc xuất xứ, nguyên liệu đầu vào cho sản xuất. Có thể xem xét, nhập khẩu các nguyên liệu, nguyên phụ liệu của Hoa Kỳ, từ đó cân bằng được cán cân thương mại. Bên cạnh đó, cũng cần tiếp tục cải tiến công nghệ, nâng cao chất lượng hàng hóa, hạ giá thành sản phẩm để tạo được lợi thế cạnh tranh trong thời gian tới.

TS Miguel A. Ferrer, CEO Công ty cổ phần công nghệ VloT, nhận định rằng xuất khẩu Việt Nam sang Hoa Kỳ năm 2025 được kỳ vọng sẽ duy trì đà tăng trường tích cực nhờ vị thế nổi bật trong chuỗi cung ứng toàn cầu, lợi thế về chi phí lao động, hạ tầng ngày càng hiện đại cùng dòng vốn FDI mạnh từ các tập đoàn lớn như Samsung, Apple, Intel...

Tuy nhiên, để tận dụng cơ hội, Việt Nam cần đẩy mạnh đa dạng hóa thị trường, gia tăng giá trị sản phẩm thông qua đổi mới công nghệ và xây dựng thương hiệu; đồng thời đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng logistics và số hóa. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, Việt Nam không chỉ duy trì tăng trưởng xuất khẩu mà còn khẳng định vị thế vững chắc tại thị trường Hoa Kỳ và quốc tế...

Nội dung đầy đủ của bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 3-20245 phát hành ngày 20/1/2025. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:  

https://postenp.phaha.vn/chi-tiet-toa-soan/tap-chi-kinh-te-viet-nam