Bất lợi từ thuế quan mới

Khi thời hạn áp thuế quan vào đầu tháng 8 sắp đến, ông Trump đã gợi ý mức thuế có thể thay đổi một lần nữa và thậm chí tăng đối với các đối tác thương mại thân cận như Canada và Mexico. Ảnh: AP.

Vẫn chưa rõ liệu các miễn trừ trong hiệp định thương mại Mỹ-Mexico-Canada có được duy trì hay không. Trong bối cảnh tất cả những thay đổi này đang diễn ra, các nhà sản xuất ô tô Detroit cho rằng việc áp dụng mức thuế nhập khẩu thấp hơn đối với Nhật Bản và EU, nơi các nhà sản xuất không phải đối mặt với thuế quan kim loại của ông Trump và có các lợi ích khác, sẽ gây bất lợi cho ngành công nghiệp trong nước.

"Nhật Bản thực sự có những lợi thế đáng kể về cơ cấu và chi phí lao động, vật liệu, tiền tệ vượt trội hơn mức thuế quan 15%", Giám đốc Tài chính Sherry House của Ford cho biết hôm thứ Tư tuần này trong cuộc họp báo cáo thu nhập. "Ford đang phải đối mặt với chi phí thuế quan đáng kể đối với phụ tùng và vật liệu cho các phương tiện mà chúng tôi sản xuất ngay tại nước Mỹ”.

Hôm thứ Tư, Cục Thống kê Dân số thuộc Bộ Thương mại Mỹ đã đăng tải trên trang web của mình những chỉnh sửa chưa công bố đối với dữ liệu thương mại, bao gồm xe cộ và phụ tùng từ Canada và Mexico. Tuy nhiên, những thay đổi này vẫn chưa được phản ánh trong dữ liệu được công bố thông qua ITC.

Những thay đổi được gọi là thuế suất theo giá trị, và chúng cung cấp một bức tranh hữu ích về mức thuế thực tế phải trả cho hàng nhập khẩu từ mỗi quốc gia, mặc dù chúng không nêu rõ mức thuế chính xác mà một công ty riêng lẻ phải trả cho một loại xe hoặc linh kiện cụ thể. Các mức thuế suất này có thể cao hơn hoặc thấp hơn dựa trên các miễn trừ và các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến mức thuế bắt buộc.

Vào cuối tháng 3, Tổng thống Donald Trump đã tăng thuế nhập khẩu xe cộ và một số phụ tùng lên 27,5%. Việc giảm thuế suất xuống 15% đối với hàng nhập khẩu từ Nhật Bản và Liên minh Châu Âu sẽ mang lại lợi ích cho các nhà sản xuất ô tô nước ngoài như Toyota Motor Corp. và Volkswagen AG, những công ty đã nhập khẩu khoảng 50% và 80% số xe bán ra tại Mỹ vào năm ngoái, theo công ty thông tin tài chính S&P Global Inc.

Theo dữ liệu của liên bang, mức thuế được tính toán dựa trên giá trị hải quan của xe cơ giới nhập khẩu từ Nhật Bản trong tháng 5 là 29%. Đối với phụ tùng, mức thuế là 18%. Đối với xe nhập khẩu từ EU, mức thuế là 27% và đối với phụ tùng là 15%.

Một phân tích của Anderson Economic Group tại East Lansing cho thấy sự khác biệt giữa thuế quan đối với Canada và Mexico và đối với Nhật Bản và Châu Âu sẽ đồng nghĩa với việc chi phí bị phạt "hàng nghìn USD cho mỗi xe" đối với nhiều mẫu xe được lắp ráp tại Mỹ.

Bà Stephanie Brinley, nhà phân tích ô tô của S&P, cho biết: "Việc các nhà sản xuất ô tô phàn nàn về điều đó là hoàn toàn chính đáng. Trong 50 năm và 34 năm đối với Mexico, chúng tôi đã và đang xây dựng cơ sở hạ tầng chuỗi cung ứng. Mọi người tham gia thị trường này đều tuân thủ các quy tắc đó. Mọi người đều đã làm việc theo tiêu chuẩn đó, vì vậy tại thời điểm này, việc quay lại và nói rằng “chúng tôi vừa quyết định rằng điều đó không còn quan trọng nữa”, là một cú hích lớn đối với các công ty và nền kinh tế”.

UAW, trong một tuyên bố, cũng đã chỉ trích thỏa thuận với Nhật Bản là tạo điều kiện cho các nhà sản xuất ô tô nước ngoài mà không yêu cầu các tiêu chuẩn cao hơn về lương và phúc lợi, cũng như quyền tự do tổ chức "mà không bị đe dọa" đối với công nhân của họ.

Trong khi đó, Matt Blunt - chủ tịch Hội đồng Chính sách Ô tô Mỹ, một nhóm thương mại đại diện cho lợi ích của ba ông lớn trong ngành ô tô Mỹ gồm Ford Motor Co., General Motors Co. và Stellantis NV, cho biết các nhà sản xuất ô tô đang xem xét chi tiết thỏa thuận.

"Bất kỳ thỏa thuận nào áp dụng mức thuế thấp hơn đối với hàng nhập khẩu từ Nhật Bản mà hầu như không có thành phần của Mỹ so với mức thuế áp dụng cho xe sản xuất tại Bắc Mỹ có thành phần của Mỹ cao. Đây là một thỏa thuận tồi tệ cho ngành công nghiệp Mỹ và công nhân ô tô Mỹ”, Matt Blunt nói.

Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick tuần trước đã phản đối ý kiến cho rằng thỏa thuận với Nhật Bản sẽ gây bất lợi cho các nhà sản xuất Mỹ".

Ông nói thêm rằng nếu các nhà sản xuất ô tô Mỹ "hơi thất vọng" về việc Nhật Bản giảm thuế quan, thì họ nên chuyển sản xuất từ Canada và Mexico sang Mỹ để tránh hoàn toàn thuế quan. Tuy nhiên, không có xe nào được lắp ráp tại Mỹ chỉ sử dụng các bộ phận có nguồn gốc từ đây.

Các miễn trừ thuế nhập khẩu liên quan đến việc tuân thủ hiệp định thương mại Mỹ-Mexico-Canada, bao gồm phần lớn hoạt động thương mại ô tô giữa ba nước. Các bộ phận tuân thủ hiện được miễn. Vào ngày 20 tháng 5, chính phủ đã ban hành các thủ tục cho phép các công ty nộp tài liệu xác định lượng linh kiện Mỹ trong mỗi chiếc xe sẽ được miễn thuế đối với xe cơ giới từ Canada và Mexico.

Các mặt hàng từ Canada và Mexico không tuân thủ USMCA sẽ phải chịu mức thuế 25%, và ông Trump đã đe dọa sẽ tăng thuế suất lên cao hơn nữa, lên 30% hoặc 35% vào ngày 1 tháng 8. Hiện chưa rõ liệu việc tăng thuế có đi kèm với việc chấm dứt miễn trừ USMCA của ông Trump hay không. USMCA có kế hoạch xem xét bắt buộc các quy tắc của mình vào ngày 1 tháng 7 năm 2026.

Mức thuế suất dưới 0,1% đối với xe từ Canada có vẻ đặc biệt thấp, nhất là khi so sánh với cùng kỳ năm trước khi ông Trump nhậm chức. Theo dữ liệu liên bang, giá trị định giá của xe cơ giới nhập khẩu từ Canada đã giảm 17% kể từ tháng 5 năm 2024, dẫn đến mức thuế tính toán giảm 65%.

Vào tháng 4, tháng thuế xe của ông Trump có hiệu lực, mức thuế tính toán cao hơn 97% so với tháng 5 - mức thuế suất tính toán trên giá trị hải quan của xe cơ giới nhập khẩu từ Canada là 2,9% trong tháng 4.

"Vẫn còn quá sớm để nói về thuế suất", Glenn Stevens, giám đốc điều hành của MichAuto, chi nhánh ô tô của Phòng Thương mại Khu vực Detroit, cho biết. "Mới chỉ là tháng 7. Tôi không nghĩ chúng ta có những con số gần đúng. Đã có quá nhiều đợt giảm thuế, tạm dừng và điều chỉnh. Có rất nhiều yếu tố phức tạp khiến bức tranh chưa thực sự rõ ràng”.

Đối sách của các ông lớn Detroit

Các nhà sản xuất ô tô và nhà cung cấp đã nỗ lực tăng cường tuân thủ USMCA. Ngoài ra, một số nhà sản xuất ô tô đã làm chậm hoặc ngừng vận chuyển xe đến một số quốc gia do thuế quan.

GM đã viện dẫn môi trường thương mại trong quyết định cắt giảm ca làm việc tại nhà máy xe tải ở Oshawa, Ontario, và tăng sản lượng xe bán tải tại Fort Wayne, Indiana. Stellantis cũng đã cắt giảm sản lượng tại các nhà máy ở Canada và Mexico. Các công ty cũng đã dựa vào hàng tồn kho hiện có tại các đại lý trong khi chờ đợi diễn biến của các cuộc đàm phán thương mại, nhưng lượng hàng tồn kho đó đang giảm dần.

Theo dữ liệu liên bang, Hàn Quốc, nơi GM vận chuyển khoảng 15% doanh số bán hàng tại Mỹ vào năm ngoái, đã áp dụng mức thuế tính toán trên giá trị hải quan của xe cơ giới là 25% vào tháng 5. Đối với phụ tùng, mức thuế này là 19%. Mức thuế cao hơn được áp dụng đối với Trung Quốc. Mức thuế trong tháng 5 đối với xe cơ giới là 112%. Đối với phụ tùng, mức thuế là 69%.

Vào tháng 5, ông Trump cũng đã công bố một thỏa thuận thương mại với Vương quốc Anh, theo đó thuế quan đối với xe nhập khẩu sẽ giảm xuống dưới hạn ngạch từ đó lên 10%. Ông đã ký thỏa thuận đó vào tháng 6. Vào tháng 5, thuế tính toán của quốc gia này đối với giá trị hải quan của xe nhập khẩu là 27%. Đối với phụ tùng, con số này là 14%.

Mối quan ngại về việc cấp cho các quốc gia như Nhật Bản, Đức và Ý mức thuế nhập khẩu thấp hơn các quốc gia khác không chỉ giới hạn ở việc các công ty Mỹ phải đối mặt với mức thuế cao hơn đối với hàng nhập khẩu từ các quốc gia khác. Các nhà sản xuất nước ngoài còn có những lợi ích khác, chẳng hạn như giá nhôm và thép thấp hơn mà ông Trump đã áp dụng mức thuế 50%; điều này đã dẫn đến giá kim loại sản xuất trong nước cũng tăng theo. Mức thuế 50% đối với đồng có hiệu lực từ ngày 1 tháng 8.

Các nhà sản xuất nước ngoài xây dựng ở các quốc gia khác không phải đối mặt với mức thuế đối với phụ tùng mà các nhà sản xuất tại Mỹ phải chịu. Ví dụ, một nhà sản xuất ô tô Nhật Bản có thể nhập khẩu phụ tùng từ Trung Quốc với chi phí thấp hơn so với một công ty tại Mỹ.

Ford Motor Co., công ty sản xuất 80% số xe bán ra tại Mỹ, hôm thứ Tư đã báo cáo khoản lỗ ròng 36 triệu USD trong quý II. Thuế quan từ đầu năm đến nay đã khiến công ty thiệt hại khoảng 1 tỷ USD.

Nhà sản xuất ô tô Dearborn đã tăng mức thuế quan ước tính thêm nửa tỷ USD lên 3 tỷ USD và dự kiến sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận hoạt động điều chỉnh hàng năm thêm 2 tỷ USD sau khi bù trừ các khoản như khối lượng sản xuất và thay đổi giá.

CFO House chia sẻ, đóng góp vào sự gia tăng này là mức thuế nhôm và thép cao hơn và các mức thuế dài hơn dự kiến được áp dụng đối với Canada, Mexico và Trung Quốc để ứng phó với những gì Tổng thống Trump gọi là cuộc khủng hoảng fentanyl.

Vào tháng 5, GM đã ban hành hướng dẫn tài chính cả năm, bao gồm 4 tỷ đến 5 tỷ USD chi phí từ thuế quan. Công ty đã xác nhận điều này vào tuần trước, cho biết thuế nhập khẩu đã khiến họ thiệt hại 1,1 tỷ USD trong quý II năm 2025. Tháng trước, công ty đã công bố khoản đầu tư 4 tỷ USD để chuyển sản xuất từ Mexico sang Mỹ.

Hôm thứ Ba, Stellantis đã báo cáo khoản lỗ ròng 2,6 tỷ USD trong nửa đầu năm, một phần do do tác động của thuế quan, cho đến nay đã lên tới 350 triệu USD. Nhà sản xuất ô tô toàn cầu này dự báo khoản thiệt hại 1,7 tỷ USD từ thuế quan cho cả năm 2025.

CEO Antonio Filosa trong một cuộc gọi báo cáo thu nhập đã nhấn mạnh rằng nhiều xe nhập khẩu từ Châu Á và Châu Âu không có bất kỳ linh kiện nào của Mỹ, trong khi xe được sản xuất tại Canada và Mexico thì có.

Các cuộc đàm phán thương mại vẫn đang trong giai đoạn đầu, và bất kỳ lợi thế nào mà thỏa thuận với Nhật Bản mang lại có thể chỉ tồn tại trong thời gian ngắn, Stevens cho biết. Nếu Mỹ, Canada và Mexico có thể đàm phán lại USMCA, những bất lợi hiện tại có thể sẽ không đáng kể về lâu dài.

"Là một ngành công nghiệp tại Michigan, mục tiêu của từng OEM và nhà cung cấp là truyền đạt mức độ phức tạp và liên kết chặt chẽ của chuỗi cung ứng và ủng hộ những điều như một USMCA vững mạnh", Stevens nhấn mạnh.