Chiến lược phát triển EV của Biden “va chạm” với cỗ máy tạo lợi nhuận tại Detroit

Tổng thống Mỹ Joe Biden lái chiếc SUV điện Cadillac LYRIQ trong chuyến thăm Triển lãm ô tô Detroit năm 2022. Ảnh: Reuters.

Nhà Trắng có thể ban hành các quy định của Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) được đề xuất ngay sau tháng 3/2024 nhằm yêu cầu giảm đáng kể lượng khí thải từ ống xả. Đề xuất của chính quyền Mỹ sẽ yêu cầu tăng thị phần xe điện của Mỹ lên 67% vào năm 2032 từ mức dưới 8% vào năm 2023.

General Motors, công ty mẹ của Ram và Jeep có trụ sở tại Mỹ, đã cảnh báo rằng họ không thể chuyển đổi mô hình mà có lợi nhuận. Theo một phân tích của Reuters về dữ liệu bán hàng của các nhà sản xuất ô tô và đánh giá các ý kiến gửi đến cơ quan quản lý, các đội xe tải hạng nặng của Mỹ sẽ nhanh chóng đạt được mục tiêu đó.

Nghiệp đoàn công nhân ngành ô tô Mỹ, United Auto Workers, đại diện cho khoảng 146.000 công nhân tại Detroit Three, đã ủng hộ ông Biden tái tranh cử. Nhưng công đoàn này cũng thừa nhận với chính quyền rằng nỗ lực phát triển xe điện sẽ khiến việc làm gặp rủi ro.

Các nhà sản xuất ô tô đã tán thành mục tiêu quản lý trước đó là tăng doanh số bán xe điện lên 50% doanh số bán xe mới vào năm 2030. Các nhóm đại diện cho các đại lý ô tô thì đã tham gia chỉ trích các mục tiêu tham vọng hơn, với lý do tốc độ tăng trưởng doanh số bán xe điện chậm lại.

Liên minh Đổi mới Ô tô, đại diện cho Detroit Three và các nhà sản xuất ô tô lâu đời khác, cho biết các đề xuất này có thể khiến các nhà sản xuất ô tô Mỹ phải chịu khoản tiền phạt 14 tỷ USD vì không đạt được mục tiêu phát thải CO2.

Elon Musk và Tesla, công ty dẫn đầu thị trường xe điện của Mỹ, đã phản bác các đề xuất của Biden thậm chí còn khó khăn hơn. Trong các bình luận về đề xuất của EPA, Tesla ủng hộ các quy tắc sẽ đẩy thị phần xe điện lên 69% vào năm 2032 và 100% vào năm 2035.

Theo thông tin của Nhà Trắng, các quan chức chính quyền Biden, đại diện ngành và các nhóm môi trường đã họp trong tháng này.

Giám đốc Volkswagen của Mỹ, Pablo Di Si, nói với Reuters hồi đầu tháng 2 rằng “chính phủ đã sẵn sàng lắng nghe chúng tôi. Tôi hy vọng chúng tôi sẽ thấy một số sửa đổi”.

Các quy định sắp được áp dụng cũng có tác động tới chiến dịch tái tranh cử của Biden. Michigan, nơi có hàng nghìn thành viên UAW chế tạo xe tải và SUV mang thương hiệu Detroit, là bang quan trọng trong cuộc đua giành Nhà Trắng.

Cựu Tổng thống Donald Trump trong khi đó đã biến việc chỉ trích xe điện trở thành một chiến lược quan trọng trong chiến dịch tranh cử khi ông coi chúng là một “trò lừa bịp” giết chết việc làm và “đầu hàng” Trung Quốc.

Ford, GM và Stellantis, trong các bình luận bằng văn bản gửi tới cơ quan của Mỹ, đã kêu gọi chính quyền giảm bớt những xung đột có thể gây tốn kém giữa các quy định chồng chéo do Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Năng lượng và tiểu bang California quản lý. Những xung đột đó có thể dẫn đến "chi phí gia tăng cho các OEM sẽ ảnh hưởng đến việc làm, đầu tư vốn và cuối cùng là sự thành công của quá trình chuyển đổi" sang xe điện.

GM đã chỉ ra trong các bình luận công khai rằng các quy định phát thải mới sẽ cho phép doanh số bán xe điện tăng chậm hơn để hướng tới mục tiêu năm 2032. Nhưng GM cũng nói rằng các đề xuất của Bộ Năng lượng Mỹ nhằm giảm tín dụng phát thải do doanh số bán xe điện sẽ dẫn đến chi phí tuân thủ cao hơn một cách không tương xứng đối với GM và Detroit 3.

Stellantis chỉ trích EPA trong các bình luận bằng văn bản của mình với lý do các cơ quan "hoàn toàn bỏ qua lợi ích thị trường của công nghệ xe điện plug-in hybrid". Nhà sản xuất ô tô này đang lên kế hoạch cho một mẫu xe bán tải Ram plug-in hybrid và hiện đang bán các mẫu plug-in hybrid của Jeep và Chrysler.

Trong một tuyên bố mới đây, công ty cho biết: “Trong môi trường người tiêu dùng đặc biệt ưa chuộng xe tải nhẹ, Stellantis đã giới thiệu công nghệ plug-in hybrid - một quyết định gây được tiếng vang ở Mỹ”.

Cuộc chiến giá xe điện do Tesla phát động năm ngoái đã làm tăng thêm mối lo ngại của Detroit.

Giám đốc điều hành Stellantis Carlos Tavares nói với các phóng viên vào tháng Hai: “Bạn sẽ có một cuộc xung đột lớn khi các nhà sản xuất ô tô truyền thống phải vật lộn để hấp thụ chi phí sản xuất và đầu tư xe điện cao.

Đề xuất của chính quyền Mỹ yêu cầu tăng thị phần xe điện của Mỹ lên 67% vào năm 2032 từ mức dưới 8% vào năm 2023. Ảnh Reuters.

Thị phần xe điện của Mỹ hiện kém xa so với châu Âu và đặc biệt là Trung Quốc, nơi 29,9% số xe bán ra trong tháng 1 là xe điện hoặc plug-in hybrid.

Tesla không thuộc công đoàn thống trị doanh số bán xe điện của Mỹ. Các nhà sản xuất ô tô liên hiệp ở Detroit bị bỏ xa phía sau, với xe điện chỉ chiếm 4% tổng doanh số của Ford và 3% lượng giao hàng của GM.

Stellantis có kế hoạch ra mắt 8 mẫu xe chạy bằng pin tại Mỹ vào cuối năm 2024, bao gồm một chiếc xe bán tải Ram chạy hoàn toàn bằng điện và hai chiếc Jeep EV.

Hiện vấn đề đối với các thương hiệu Detroit trong việc đáp ứng các biện pháp hạn chế khí thải do Biden đề xuất là sự phụ thuộc quá lớn vào các phương tiện lớn nhất và kém hiệu quả nhất của họ: xe bán tải cỡ trung và cỡ lớn cũng như xe SUV dựa trên xe tải.

Một đánh giá của Reuters về doanh số bán hàng năm 2023 theo từng mẫu xe cho thấy những chiếc xe như vậy chiếm 46% doanh số bán hàng của GM và 59% doanh số bán hàng của Ford.

Những con số này không bao gồm những chiếc SUV crossover cỡ nhỏ của nhà sản xuất ô tô này. Các thương hiệu Ram và Jeep độc quyền bán xe bán tải và SUV và chiếm 77% doanh số bán hàng tại Mỹ của Stellantis vào năm ngoái.

Khi Detroit đẩy lùi, các nhóm môi trường đang phản đối rằng tình trạng khẩn cấp về khí hậu đòi hỏi một nhiệm vụ thậm chí còn chặt chẽ hơn đối với các đội xe chạy hoàn toàn bằng điện vào năm 2035.

Các quy định của chính quyền Biden, nếu được ban hành, sẽ đánh dấu một sự thay đổi đột ngột và đau đớn đối với Detroit sau nhiều năm ban hành các quy định đã khuyến khích các nhà sản xuất ô tô tập trung vào xe tải và SUV bằng cách giúp các mẫu xe này đáp ứng mục tiêu phát thải dễ dàng hơn.

Các quy định này cho phép các nhà sản xuất ô tô sản xuất nhiều loại xe lớn, nặng, mạnh mẽ mà nhiều khách hàng Mỹ mong muốn và sẽ phải trả giá cao để sở hữu.

Nhìn chung, xe bán tải, xe thể thao đa dụng và xe crossover chiếm 79% doanh số bán xe hạng nhẹ tại thị trường Mỹ vào năm ngoái. Theo EPA, vào năm 1975, 80% xe bán ra ở Mỹ là xe sedan.

Cơ quan này, trong một tuyên bố với Reuters, cho biết mức tiết kiệm nhiên liệu trung bình của tất cả các phương tiện ở Mỹ sẽ cao hơn 18% so với mức trung bình 26 mpg vào năm 2022 nếu đội xe có tỷ lệ ô tô so với xe tải như 50 năm trước.

Động cơ xăng ngày nay hiệu quả hơn nhiều so với những năm 1970. Tuy nhiên, dữ liệu của EPA cho thấy các nhà sản xuất ô tô đã tận dụng lợi ích hiệu quả để cung cấp cho khách hàng nhiều mã lực hơn hoặc những chiếc xe lớn hơn.

Các nhà sản xuất ô tô của Detroit hiện có mức tiết kiệm nhiên liệu trung bình thấp nhất trong số 14 nhà sản xuất lớn tại thị trường Mỹ. Cả ba đều không đạt mức trung bình ngành là 26,9 MPG mà EPA dự đoán cho các mẫu xe năm 2023.

David Cooke thuộc nhóm môi trường Liên minh các nhà khoa học quan tâm cho biết: “Những cải tiến đối với công nghệ năng lượng xăng đã bị lãng phí khi chuyển sang các phương tiện lớn hơn và mạnh hơn”.

Các đề xuất của Biden có thể yêu cầu các nhà sản xuất ô tô ở Detroit phải tiến hành đại tu toàn diện về sản phẩm hoặc công nghệ để tuân thủ.

GM đã tránh sử dụng xe hybrid cho thị trường Mỹ vì gây lãng phí tài nguyên. Tuy nhiên, vào tháng 2, Giám đốc điều hành GM Mary Barra cho biết GM hiện đang nghiên cứu các mẫu xe plug-in hybrid cho thị trường Mỹ nhằm đáp ứng nhu cầu bán xe hybrid ngày càng tăng.

Cả Ford và GM đều đang phải vật lộn để bán những chiếc xe bán tải EV cỡ lớn của mình. Ford vào tháng 1 đã cắt giảm sản lượng F-150 Lightning năm 2024 xuống còn một ca, đảo ngược kế hoạch trước đó là tăng tốc lên ba ca mỗi ngày.