EU mở cuộc điều tra chống bán phá giá đối với các nhà sản xuất Trung Quốc

Nam Nguyễn

16/01/2024

Các nhà điều tra từ Ủy ban EU dường như sẽ đến thăm BYD, Geely và SAIC trong những tuần tới như một phần của cuộc điều tra chống bán phá giá đang diễn ra đối với xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc. Các thương hiệu không phải của Trung Quốc sản xuất tại Trung Quốc như Tesla, Renault và BMW dự kiến sẽ không bị ảnh hưởng.

“Cuộc điều tra chống trợ cấp” chính thức do EU tiến hành vào tháng 10 năm 2023. Theo nguồn tin của Reuters, các nhà điều tra từ Ủy ban Châu Âu sẽ đến thăm ba nhà sản xuất Trung Quốc BYD, Geely và SAIC trong những tuần tới để xác minh thông tin được các nhà sản xuất cung cấp trước đó trong bảng câu hỏi.

Cuộc điều tra chống bán phá giá đang diễn ra dựa trên giả định của Ủy ban Châu Âu rằng các nhà nhập khẩu xe điện Trung Quốc đang được hưởng lợi từ các khoản trợ cấp quá mức của nhà nước ở nước họ. Chủ tịch Ủy ban EU Ursula von der Leyen đã đưa ra điều này vào giữa tháng 9 tại Nghị viện Châu Âu ở Strasbourg: “Thị trường toàn cầu hiện tràn ngập ô tô điện rẻ hơn của Trung Quốc và giá của chúng được giữ ở mức thấp giả tạo nhờ các khoản trợ cấp khổng lồ của nhà nước Trung Quốc. Điều này đang bóp méo thị trường của chúng tôi”.

Trong con mắt của Ủy ban EU, điều này làm biến dạng thị trường địa phương. “Vì chúng tôi không chấp nhận sự biến dạng này từ bên trong thị trường của mình nên chúng tôi không chấp nhận điều này từ bên ngoài. Vì vậy, hôm nay tôi có thể thông báo rằng Ủy ban đang tiến hành một cuộc điều tra chống trợ cấp đối với xe điện đến từ Trung Quốc”, bà von der Leyen nói vào thời điểm đó.

Thông báo này đã gây ra phản ứng rất mạnh từ chính Trung Quốc. “Cuộc điều tra thuế đối kháng từ châu Âu này chỉ dựa trên những giả định chủ quan về cái gọi là trợ cấp và đe dọa thiệt hại”. Người phát ngôn của Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết. “Nó thiếu bằng chứng đầy đủ để hỗ trợ và không phù hợp với các quy định liên quan của WTO và Trung Quốc cực kỳ không hài lòng với điều này. Người phát ngôn nói phía châu Âu đã yêu cầu Trung Quốc tổ chức tham vấn trong thời gian rất ngắn nhưng không cung cấp “tài liệu tham vấn hiệu quả”, vi phạm quyền và lợi ích của Trung Quốc. Các biện pháp điều tra do EU lên kế hoạch được thiết kế để bảo vệ ngành công nghiệp của chính mình dưới danh nghĩa “thương mại công bằng” và hoàn toàn là chủ nghĩa bảo hộ. Điều này sẽ làm gián đoạn và bóp méo ngành công nghiệp ô tô và chuỗi cung ứng toàn cầu, bao gồm cả ở EU, đồng thời có tác động tiêu cực đến quan hệ kinh tế và thương mại giữa Trung Quốc và EU”.

Trong khi đó, EU nhấn mạnh cuộc điều tra sẽ được tiến hành theo các thủ tục pháp lý nghiêm ngặt, phù hợp với quy định của EU và WTO. “Tất cả các bên liên quan, bao gồm cả chính phủ Trung Quốc và các công ty/nhà xuất khẩu, có thể gửi bình luận, bằng chứng và lập luận của mình. Cuộc điều tra phải được hoàn thành trong vòng tối đa 13 tháng kể từ khi bắt đầu. Nếu hợp lý về mặt pháp lý, thuế chống trợ cấp tạm thời có thể được áp dụng tới chín tháng sau khi bắt đầu. Các biện pháp dứt khoát có thể được áp dụng tối đa 13 tháng sau khi bắt đầu điều tra (tức là đến tháng 11 năm 2024).

Reuters đưa tin, cái gọi là “các chuyến thăm xác minh” tới các nhà sản xuất Trung Quốc sắp tới của EU hiện nhằm mục đích kiểm tra các bảng câu hỏi do các nhà sản xuất ô tô điền trước trong quá trình kiểm tra tại chỗ.

Olof Gill, người phát ngôn của Ủy ban Thương mại Châu Âu, không nêu tên bất kỳ nhà sản xuất nào, nhưng xác nhận về nguyên tắc các cuộc kiểm tra theo kế hoạch: “Ủy ban đã chọn một số đại diện gồm các nhà sản xuất Trung Quốc và EU, những người đã trả lời bảng câu hỏi. Ủy ban sẽ thực hiện các chuyến thăm xác minh tại cơ sở của họ vào tháng 1 đến tháng 2 năm 2024”. Theo nguồn tin của Reuters, đó là BYD, Geely và SAIC. Các thương hiệu không phải của Trung Quốc sản xuất tại Trung Quốc như Tesla, Renault và BMW được cho là không bị ảnh hưởng.

Trong vòng 13 tháng, cuộc điều tra chống bán phá giá sẽ làm rõ liệu ô tô điện giá rẻ sản xuất tại Trung Quốc có được hưởng lợi một cách phi lý từ trợ cấp của nhà nước hay không. Câu hỏi này đặc biệt có liên quan trong bối cảnh thị phần ô tô điện sản xuất tại Trung Quốc ngày càng tăng.

Cũng theo Reuters, những loại xe này chiếm 8% thị trường xe điện EU vào năm 2023 và có thể đạt 15% vào năm 2025. Những chiếc xe điện này thường có giá thấp hơn 20% so với các mẫu xe sản xuất tại EU.

Tuần trước, Trung Quốc đã mở một cuộc điều tra chống bán phá giá đối với rượu mạnh nhập khẩu từ Liên minh châu Âu, một bước đi dường như nhằm vào Pháp, quốc gia ủng hộ cuộc điều tra xe điện.

Các mẫu xe phổ biến của Trung Quốc được xuất khẩu sang châu Âu bao gồm MG của SAIC và Volvo của Geely.

Thị phần xe do Trung Quốc sản xuất trên thị trường xe điện của Liên minh châu Âu đã tăng lên 8% và có thể đạt 15% vào năm 2025, với những chiếc xe điện này thường được bán với giá thấp hơn 20% so với các mẫu xe do EU sản xuất.

Vào tháng 10, Great Wall của Trung Quốc cho biết họ là nhà sản xuất ô tô đầu tiên gửi phản hồi về cuộc điều tra trợ cấp của EU.

Mối quan hệ giữa Trung Quốc và EU đã trở nên căng thẳng bởi các yếu tố bao gồm mối quan hệ chặt chẽ hơn của Bắc Kinh với Moscow sau khi Nga tấn công Ukraine.

EU đang tìm cách giảm sự phụ thuộc vào nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đặc biệt là về nguyên liệu và sản phẩm cần thiết cho quá trình chuyển đổi xanh.

Đồng thời, các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc, từ BYD dẫn đầu thị trường đến các đối thủ nhỏ hơn Xpeng và Nio, đang tăng cường nỗ lực mở rộng ra nước ngoài khi cạnh tranh ngày càng gay gắt trong nước và tăng trưởng trong nước giảm bớt. Nhiều người đã đặt việc bán hàng sang châu Âu là ưu tiên hàng đầu.

Hiệp hội ô tô Trung Quốc cho biết trong tuần này rằng Trung Quốc ước tính đã vượt qua Nhật Bản để trở thành nước xuất khẩu ô tô lớn nhất thế giới vào năm ngoái, xuất xưởng 5,26 triệu xe, trị giá khoảng 102 tỷ USD.