Nghịch lý tại Mỹ, nhiều chính sách hỗ trợ nhưng người dân không mặn mà với xe điện
Người tiêu dùng vẫn thích xe xăng
Cuộc thăm dò của Associated Press - Trung tâm nghiên cứu các vấn đề công của NORC và Viện chính sách năng lượng tại Đại học Chicago mới đây cho thấy kế hoạch của chính quyền Biden nhằm tăng đáng kể doanh số bán xe điện của Mỹ có thể vấp phải sự phản đối của người tiêu dùng.
Cuộc thăm dò ý kiến của AP-NORC với 5.408 người trưởng thành được tiến hành từ ngày 31 tháng 1 đến ngày 15 tháng 2 bằng cách sử dụng một mẫu phỏng vấn kết hợp từ Bảng điều khiển AmeriSpeak dựa trên xác suất của NORC, được thiết kế để đại diện cho dân số Mỹ và các cuộc phỏng vấn từ lựa chọn tham gia trực tuyến.
Theo kết quả thăm dò, chỉ 8% người trưởng thành ở Mỹ cho biết họ hoặc ai đó trong gia đình sở hữu hoặc thuê một chiếc xe điện và chỉ 8% cho biết gia đình họ có một chiếc xe plug-in hybrid.
Ngay cả với các khoản tín dụng thuế lên tới 7.500 USD để mua một chiếc xe điện mới, có thể khó thuyết phục các tài xế từ bỏ những chiếc ô tô và xe tải sử dụng xăng của họ để chuyển sang những phương tiện không có khí thải từ ống xả.
Các công ty ô tô đang đầu tư hàng tỷ USD vào các nhà máy và công nghệ pin nhằm nỗ lực đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang xe điện để giảm ô nhiễm và chống biến đổi khí hậu. Theo đề xuất về phát thải khí nhà kính từ Cơ quan Bảo vệ Môi trường, khoảng 2/3 tổng doanh số bán xe mới có thể phải là xe điện vào năm 2032.
Tổng thống Joe Biden đã đặt mục tiêu có tới một nửa tổng doanh số bán xe mới là xe điện vào năm 2030 để cắt giảm khí thải và chống biến đổi khí hậu.
Nhưng chỉ có 19% người trưởng thành ở Mỹ nói rằng "rất" hoặc "cực kỳ" có khả năng họ sẽ mua một chiếc xe điện vào lần mua xe tiếp theo, theo cuộc thăm dò, và 22% nói rằng điều đó có phần nào khả thi. Khoảng gần một nửa, 47%, nói rằng không có khả năng họ sẽ sử dụng điện.
Cứ 10 người thì có 6 người cho biết chi phí cao là lý do chính khiến họ không thích xe điện và khoảng 1/4 cho rằng đó là lý do phụ. Chỉ 16% cho biết chi phí cao sẽ không phải là yếu tố khiến họ từ chối xe điện.
Xe điện mới hiện có giá trung bình hơn 58.000 USD, theo Kelley Blue Book, một mức giá vượt quá tầm với của nhiều hộ gia đình ở Mỹ. Trong khi đó, một chiếc xe xăng trung bình được bán ở Mỹ có giá chỉ dưới 46.000 USD.
Để kích cầu, các khoản tín dụng thuế được phê duyệt theo Đạo luật giảm lạm phát năm ngoái được thiết kế để giảm giá xe điện và thu hút nhiều người mua hơn.
Nhưng các quy tắc mới do Bộ Tài chính Mỹ đề xuất có thể dẫn đến việc ít xe điện đủ điều kiện nhận khoản tín dụng thuế liên bang đầy đủ 7.500 USD sau này.
Nhiều phương tiện sẽ chỉ đủ điều kiện nhận một nửa khoản tín dụng đầy đủ là 3.750 USD, số tiền có thể không đủ để lôi kéo họ tránh xa các phương tiện chạy bằng xăng ít tốn kém hơn.
Vì sao xe điện chưa được lòng dân Mỹ?
Robert Piascik, 65 tuổi, một nhạc sĩ sống ở Westerville, Ohio, ngoại ô Columbus, cho biết: “Tôi là một người thích động cơ đốt trong. Tôi không thể thấy mình phải trả phí bảo hiểm để mua thứ mà tôi không thích bằng lựa chọn giá thấp hơn”.
Mặc dù Robert Piascik không phản đối xe điện và sẽ cân nhắc mua một chiếc khi công nghệ được cải thiện và giá giảm, nhưng Piascik cho biết quãng đường di chuyển ngắn hơn, thiếu nơi sạc và thời gian tiếp nhiên liệu lâu sẽ khiến ông khó thực hiện các chuyến đi hơn.
Với chiếc BMW 3-Series 2017 của mình, tất cả những gì Piascik phải làm chỉ là tấp vào một trạm xăng và đổ xăng trong vài phút. Ông nói: “Những người dùng xe điện sớm thì phải chấp nhận tình trạng thiếu cơ sở hạ tầng”.
Tổng thống Biden đã đặt mục tiêu có 500.000 trạm sạc EV trên toàn quốc và 5 tỷ USD từ luật cơ sở hạ tầng năm 2021 đã được dành để lắp đặt hoặc nâng cấp các bộ sạc dọc theo 75.000 dặm (120.000 km) đường cao tốc từ bờ biển này sang bờ biển khác.
Hiện mới có gã khổng lồ xe điện Tesla sẽ lần đầu tiên cung cấp một số trạm sạc cho tất cả các loại xe điện của Mỹ vào cuối năm tới, theo một kế hoạch được Nhà Trắng công bố vào tháng Hai vừa qua. Các chuyên gia cho rằng, kế hoạch mở mạng lưới sạc điện lớn nhất và đáng tin cậy nhất của quốc gia cho tất cả các tài xế là một yếu tố thay đổi cuộc chơi tiềm năng trong việc thúc đẩy sử dụng xe điện.
Giá cao và thiếu bộ sạc có sẵn được ít nhất một nửa số đảng viên Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa tại Mỹ cho là lý do chính khiến người dân Mỹ không hào hứng trong việc mua xe điện, nhưng có sự chia rẽ đảng phái trong cách người Mỹ nhìn nhận xe điện. Khoảng một nửa số đảng viên Cộng hòa, 54%, cho rằng sở thích sử dụng xe chạy bằng xăng là lý do chính khiến họ không mua xe điện, trong khi chỉ 29% đảng viên Đảng Dân chủ nói như vậy.
James Rogers ở Sacramento, California, một đảng viên Đảng Dân chủ đã bỏ phiếu cho ông Biden, gọi biến đổi khí hậu là một vấn đề cấp bách và ông ủng hộ cách tiếp cận tổng thể của chính quyền Biden. Tuy nhiên, ông không sở hữu một chiếc EV và không định mua một chiếc.
Rogers, 62 tuổi, cho biết ngay cả khi được giảm thuế có thể đưa giá trung bình cho một chiếc xe điện mới lên gần 50.000 USD, thì đó cũng là một khoản tiền “quá lớn”.
Một tín hiệu đáng khích lệ khác đối với những người ủng hộ EV trong cuộc thăm dò cho thấy 55% người trưởng thành dưới 30 tuổi nói rằng họ ít nhất có khả năng sẽ mua một chiếc xe điện vào lần tới, cũng như 49% người trưởng thành từ 30 đến 44 tuổi, so với chỉ 31% của những người ủng hộ xe điện, những người 45 tuổi trở lên.
Tiết kiệm tiền xăng là yếu tố chính được những người muốn mua xe điện trích dẫn, với khoảng 3/4 người trưởng thành ở Mỹ gọi đó là lý do chính hoặc phụ.
Tác động đến biến đổi khí hậu là một lý do lớn khác khiến nhiều người mua xe điện, với 35% cho rằng giảm tác động cá nhân của họ đối với khí hậu là lý do chính và 31% cho rằng đó là lý do phụ.