Taxi bay chạy điện có thể làm rung chuyển ngành hàng không trong thập kỷ tới?

Tháng 10/2022, Delta Air Lines đã gia nhập danh sách các hãng hàng không ủng hộ các công ty khởi nghiệp công nghệ EV, với khoản đầu tư 60 triệu USD vào Joby Aviation, một công ty phát triển máy bay cất cánh và hạ cánh thẳng đứng bằng điện (eVTOL), dự định hoạt động như một dịch vụ taxi hàng không.

Năm 2021, khi Joby công bố kế hoạch ra mắt taxi hàng không giống Uber vào năm 2024, hãng này đã tạo ra sự chỉ trích từ các nhà phân tích trong ngành về khả năng ra mắt vào ngày đó. Nhưng khoản đầu tư của Delta vào Joby là một quan hệ đối tác kéo dài 5 năm để vận hành eVTOL độc quyền trong mạng của Delta.

United Airlines cũng đang hợp tác với một công ty khởi nghiệp có trụ sở tại Thụy Điển, Heart Aerospace, để có máy bay điện bay trên các tuyến đường trong khu vực vào năm 2030, bổ sung vào hai khoản đầu tư eVTOL khác của hãng hàng không. Một là 15 triệu USD với Eve Air Mobility cho 200 máy bay và khoản 10 triệu USD với Archer Aviation cho 100 eVTOL.

American Airlines đã đầu tư 25 triệu USD vào Vertical Aerospace, một công ty có trụ sở tại Vương quốc Anh, với đơn đặt hàng 50 máy bay.

Mặc dù các hãng hàng không lớn tham gia thỏa thuận với các công ty khởi nghiệp toàn cầu, nhưng điều quan trọng cần nhớ là những điều này là có điều kiện. Savanthi Syth, giám đốc điều hành nghiên cứu vốn chủ sở hữu, bao gồm các hãng hàng không toàn cầu và tính di động tại Raymond James, cho biết điều đó phụ thuộc vào chứng nhận của những chiếc máy bay này và tốc độ sản xuất của các công ty.

Sau khi những chiếc máy bay này được chứng nhận và bắt đầu tăng cường sản xuất, Syth cho biết quy mô thị trường tiềm năng phần lớn phụ thuộc vào mức độ gần gũi của các công ty có thể đưa eVTOL đến với người tiêu dùng.

Syth cho biết: “Ban đầu, eVTOL được cho là sẽ thay thế ô tô cá nhân của bạn. Nhưng nó sẽ khác đối với mọi người, dựa trên vị trí của eVTOL”.

Các công ty hình dung eVTOL sử dụng cơ sở hạ tầng hiện có để vận hành, chẳng hạn như tạo ra “vertistop”, nơi máy bay hạ cánh trên nóc các tòa nhà trong khu vực đô thị để sạc giữa các khoảng cách ngắn hoặc “vertiport”, sử dụng các sân bay trong khu vực để sạc giữa các khoảng cách dài hơn, khoảng hơn 160km.

Syth cho biết, nếu các công ty có thể đặt vertistop và vertiport gần với người tiêu dùng trong khu dân cư, thì quy mô thị trường có thể lớn.

“Chúng tôi nghĩ rằng bạn sẽ thấy một lượng nhỏ hoạt động eVTOL bắt đầu trong khung thời gian năm 2025, với các chứng nhận hy vọng sẽ xảy ra vào năm 2024”, Syth nói. “Nhưng để bạn nhìn thấy rất nhiều máy bay bay trên đầu, có lẽ nhiều khả năng là vào những năm 2030”.

Beau Roy, giám đốc điều hành cấp cao của FTI Consulting, chuyên về ngành hàng không, cho biết trong khi các hãng hàng không phải đối mặt với những thách thức về chi phí và tính khả dụng để trở nên bền vững hơn, thì đầu tư vào eVTOL là một nỗ lực mà các hãng hàng không có thể cố gắng bù đắp lượng khí thải carbon.

Mặc dù eVTOL ban đầu cung cấp cho các hãng hàng không một bổ sung cho danh mục ESG của họ, nhưng chúng cũng cung cấp cho họ khả năng tận dụng việc thay thế các chuyến đi ô tô dài bằng tùy chọn chuyến bay cho người tiêu dùng.

“Một trường hợp sử dụng thú vị của eVTOL là nghĩ đến việc đưa mọi người ra khỏi ô tô trong các chuyến đi hàng trăm km mà chúng tôi thực hiện”, Roy nói. “Gần 200 triệu chuyến đi mỗi năm bằng ô tô với quãng đường từ 160 – 1000km”.

Roy cho biết các hãng hàng không không chỉ cất cánh vì lợi ích của môi trường mà họ còn đang mở ra cơ hội cho người tiêu dùng trả tiền cho một giải pháp thay thế ô tô nhanh hơn và hiệu quả hơn.

“Các hãng hàng không đang xem xét, làm thế nào để chúng tôi có được mức chi phí và tính dễ sử dụng được phổ biến rộng rãi hơn cho mọi người?’” Roy phân tích.“Nếu nó đủ rẻ và đủ tiết kiệm thời gian, mọi người sẽ thay đổi hành vi và rời khỏi ô tô mặt đất”.

Roy cho biết việc bay ra khỏi các sân bay khu vực từ các thị trấn nhỏ hơn không còn được thấy nhiều trên khắp đất nước nữa. Hầu hết giao thông diễn ra tại các sân bay lớn, vì vậy các hãng hàng không có thể tận dụng lợi thế của công nghệ mới nổi như eVTOL và các sân bay khu vực hiện có để phát triển ngành.

Delta và Joby đang lên kế hoạch để eVTOL tấn công các thành phố lớn, như New York và Los Angeles, trong lần ra mắt đầu tiên.

Ranjan Goswami, phó chủ tịch cấp cao về thiết kế trải nghiệm khách hàng của Delta, cho biết công ty đã nhắm đến NYC và LA vì tình trạng tắc nghẽn và giao thông gia tăng ở những khu vực đô thị đông đúc này, cũng như vì mức độ nổi bật của Delta ở những thị trường này.

“Các thành phố lớn là nơi bạn có các trường hợp sử dụng tốt nhất và nhiều người sử dụng dịch vụ nhất”, Goswami nói. Cuối cùng, đó cũng là nơi bạn có quy mô kinh tế để giúp mang lại chi phí có thể tiếp cận được với nhiều người hơn.

Goswami cho rằng việc đến và đi từ sân bay là một trong những phần căng thẳng nhất khi đi du lịch và eVTOL sẽ giảm bớt trải nghiệm đó.

“Chúng tôi sẽ không nói chuyện với thị trường ngay bây giờ về các mức giá, nhưng chúng tôi tin rằng đó cần phải là một mức giá có thể tiếp cận được. Không giống như máy bay trực thăng, vốn rất đắt đỏ, mục tiêu là làm cho eVTOLs có thể tiếp cận và giá cả phải chăng đối với công chúng đi du lịch”, Goswami chia sẻ.

Mặc dù Roy nói rằng ông lạc quan về việc nhìn thấy eVTOL trong thập kỷ tới, nhưng những chiếc taxi hàng không này sẽ không ra mắt nhanh như các công ty khởi nghiệp và hãng hàng không có thể hy vọng.

Ngoài việc sản xuất và sau đó chứng nhận những chiếc máy bay này, Roy nói việc sử dụng cơ sở hạ tầng hiện có để chứa eVTOL cũng là một trở ngại.

Nếu eVTOL đáp xuống các mái nhà, thì sẽ có rất nhiều công trình xây dựng và cơ sở hạ tầng mới sẽ chuyển đổi các mái nhà thành các đỉnh. Với eVTOL hoạt động bằng pin điện, các tòa nhà này cũng phải tạo ra năng lượng và điện năng đáng kể cho các trạm sạc.

“Những chiếc máy bay sẽ hoạt động và FAA (Cục Hàng không Liên bang) sẽ thực hiện công việc của họ để đảm bảo chúng hoạt động. Sẽ mất một thời gian để đi từ nơi chúng ta đang ở hôm nay đến nơi chúng ta cần đến”, Roy nhấn mạnh.